Sức khỏe tâm thần nhân viên y tế quan trọng như tài chính của bệnh viện

Theo BS Bùi Nguyễn Thành Long, Phó trưởng phòng Nghiệp vụ y, Sở Y tế TP, qua nghiên cứu về hiểu biết và thực trạng sử dụng dịch vụ sức khỏe tâm thần tại TP.HCM đối với 382 nhân viên y tế tuyến thành phố, tuyến quận huyện, tư nhân và trường đại học.

Kết quả, có đến gần 20% nhân viên y tế trầm cảm, 22,8% lo âu và 14,2% căng thẳng. Đây là 3 nhóm sức khỏe tâm thần cần được can thiệp.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có sự khác biệt nguy cơ về sức khỏe tâm thần trong các cơ sở y tế. Cụ thể, nhân viên y tế tại tuyến quận huyện có nguy cơ trầm cảm cao hơn tuyến thành phố, tư nhân và trường đại học.

BS. Đinh Thị Hải Yến, Trưởng khoa Truyền thông – Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM cho biết, thách thức đối với sức khỏe tâm thần của nhân viên y tế là thời gian làm việc kéo dài, nhiều yêu cầu đột xuất, áp lực từ công việc chăm sóc và hành chính, ít thời gian cho bản thân. Tỷ lệ nhân viên y tế không hiểu rõ về các biểu hiện của khó khăn tâm lý còn cao (12,8% - 35,9%).

Đáng nói, có một tỷ lệ đáng kể nhân viên y tế chọn thái độ tiêu cực đối với người có vấn đề sức khỏe tâm thần, có thành kiến kỳ thị với họ.

Cụ thể, 55,3% nhân viên y tế đồng ý với nhận định “Người có rối loạn tâm thần thường bộc lộ những điều kì lạ so với người bình thường”; 30,4% nhân viên y tế đồng ý với nhận định: “một trong những nguyên chính gây ra các rối loạn tâm thần là thiếu tính tự kỷ luật và ý chí".

Điều này dẫn đến 58,9% nhân viên y tế chọn cách tự giải quyết vấn đề khi gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần.

Theo ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cần thiết lập các phương pháp chăm sóc, kiểm soát căng thẳng và cân bằng cảm xúc cho đội ngũ y tế để giúp họ vượt qua những áp lực trong công việc.

Các cơ sở y tế cũng cần phải có kế hoạch cung cấp nguồn lực, hỗ trợ tư vấn, và nâng cao nhận thức của nhân viên về sức khỏe tâm thần, không chỉ để phát hiện sớm mà còn để ngăn ngừa các hội chứng kiệt sức về thể chất và tinh thần.

 Đặc biệt, theo ông Châu, một trong những điểm nhấn là việc chăm sóc sức khỏe tâm thần phải trở thành hoạt động thường xuyên, không chỉ là các chiến dịch ngắn hạn. Nó cần được xem trọng như quản lý chất lượng điều trị hay kiểm soát nhiễm khuẩn trong bệnh viện.

 Hiện nay TP.HCM đã thành lập mạng lưới cấp cứu trầm cảm, kết hợp giữa Trung tâm cấp cứu 115 và Bệnh viện Tâm thần, giúp cứu chữa những trường hợp nguy cơ tự sát.  

Ông Nguyễn Văn Vĩnh Châu cho rằng, lãnh đạo bệnh viện cần tích cực tham gia vào quá trình xây dựng hệ thống phát hiện và hỗ trợ tâm lý cho nhân viên để tránh những hậu quả đáng tiếc. 

“Chúng ta cần thiết lập một hệ thống để phát hiện kịp thời khi đồng nghiệp bắt đầu có dấu hiệu bất ổn, dù chưa nghiêm trọng. Hệ thống này sẽ giúp nhận diện sớm các dấu hiệu và thực hiện sơ cứu tâm lý, hỗ trợ tinh thần ban đầu. Ngoài ra, sẽ tổ chức các lớp tập huấn cho nhân viên phụ trách để họ có thể tự sơ cứu và hỗ trợ lẫn nhau. Trong trường hợp nghiêm trọng, hệ thống này sẽ được kích hoạt để can thiệp chuyên sâu”