Thiếu thông tin, trục lợi bảo hiểm thất nghiệp: Lợi bất cập hại

Nhờ có các chính sách hỗ trợ từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp mà rất nhiều người lao động đã vượt quá khó khăn về kinh tế, giải quyết được vấn đề việc làm để tạo thu nhập ổn định, từ đó góp phần giúp ổn định thị trường lao động, đảm bảo an sinh xã hội.

Tuy nhiên hiện nay, vẫn có tình trạng một số người lao động chưa tuân thủ các quy định về bảo hiểm thất nghiệp, thậm chí có dấu hiệu trục lợi Quỹ bảo hiểm thất nghiệp. Về vấn đề này PV VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với bà Vũ Thị Thanh Liễu, Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ việc làm Hà Nội.

PV: Thưa bà, trong quá trình giải quyết chế độ cho người lao động bị thất nghiệp, Trung tâm có phát hiện trường hợp người lao động thất nghiệp hưởng sai chế độ hay không?   

Bà Vũ Thị Thanh Liễu: Trung tâm dịch vụ việc làm chúng tôi đã giải quyết rất tốt chế độ BH thất nghiệp cho người lao động thất nghiệp đúng chế độ, đúng chính sách, đúng đối tượng. Tuy nhiên có những người lao động hưởng sai chế độ, có thể do lý do khách quan, có thể do chủ quan.

Một số người lao động chưa tìm hiểu hết quy định của Luật việc làm. Một số người chủ động hưởng sai quy định, cứ nghĩ là cơ quan quản lý Nhà nước không biết việc mình khai báo không trung thực về việc mình có việc làm hay chưa.

Nhưng cơ quan quản lý nhà nước như BHXH có phần mềm thì kiểm tra rất dễ việc bạn đang hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp nhưng lại đang có việc làm, và đang tham gia đóng bảo hiểm thất nghiệp ở một đơn vị khác.

Khi đó lập tức BHXH sẽ gửi danh sách về Trung tâm dịch vụ việc làm chúng tôi để rà soát toàn bộ các trường hợp này và dừng việc hưởng sai quy định.

PV: Vậy người lao động sẽ gặp phải những rủi ro nào nếu cố tình trục lợi từ quỹ bảo hiểm thất nghiệp, thưa bà?

Bà Vũ Thị Thanh Liễu: Thứ nhất, nếu người lao động hưởng sai quy định, thì người lao động sẽ bị thu hồi toàn bộ số tiền đã hưởng sai đó. Thứ 2 là bị xử phạt hành chính. Thứ 3 là người lao động sẽ không được bảo lưu toàn bộ thời gian hưởng BH.

Đặc biệt hơn nữa là khi người lao động định thanh toán, định hưởng 1 chế độ bảo hiểm nào đó thì người lao động sẽ không được hưởng ngay, được xử lý ngay. Phải giải quyết toàn bộ việc hưởng trợ cấp thất nghiệp sai quy định. Phải làm thủ tục giấy tờ, phải hoàn tiền lại cho Nhà nước thì mới được giải quyết các chế độ chính sách bảo hiểm tiếp theo.

Vì vậy tôi xin nhắc nhở người lao động hãy trung thực khi nộp hồ sơ đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Nếu đã có việc làm thì không hưởng trợ cấp thất nghiệp; hoặc đang hưởng trợ cấp thất nghiệp mà làm chủ doanh nghiệp, chủ cơ sở nào đó thì không được hưởng nữa.

Hoặc đang hưởng trợ cấp thất nghiệp mà đi học từ 12 tháng trở lên hoặc định cư nước ngoài thì không được hưởng trợ cấp thất nghiệp nữa thì phải khai báo cho chúng tôi biết để tham mưu quyết định dừng hưởng, tạm dừng hưởng.

PV: Bà có đề xuất gì nhằm hạn chế tình trạng trục lợi BH thất nghiệp hiện nay?

Bà Vũ Thị Thanh Liễu: Để hạn chế tình trạng hưởng sai quy định BH thất nghiệp với người lao động, Trung tâm chúng tôi rất mong ứng dụng thông tin trong xử lý giải quyết BH thất nghiệp. Đặc biệt có sự liên thông về phần mềm với cơ quan BHXH, để chúng tôi căn cứ vào phần mềm của BHXH biết được người lao động đang đóng BH tại một đơn vị nào đó mà vẫn đến đăng ký hưởng BH thất nghiệp tại trung tâm chúng tôi. Chúng tôi sẽ phải dừng lại việc tham mưu quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người lao động.

Nếu được ứng dụng CNTT trong lĩnh vực này thì sẽ giúp trung tâm chúng tôi rất nhiều bởi vì hiện nay chúng tôi chưa có một công cụ nào để hạn chế, kiểm tra việc người lao động đã có việc làm hay chưa khi đến đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Chính vì vậy, chúng tôi hoàn toàn tin vào sự khai báo, trung thực của người lao động. Nếu người lao động nộp hồ sơ đầy đủ theo các thành phần quy định thì chúng tôi lập tức phải giải quyết, chứ chúng tôi không có cách nào để ngăn ngừa người lao động từ bước đầu, khi họ nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp.

PV: Vâng, xin cảm ơn bà.