Hồi hương sau dịch, lao động xuất khẩu chật vật tìm việc trong nước

Từng có hơn 10 năm làm về lĩnh vực thợ hàn tại Hàn Quốc, trở về nước từ giữ năm 2021 nhưng đến nay anh Phạm Văn Lợi (Ba Vì, Hà Nội) vẫn loay hoay chưa tìm được công việc phù hợp.

“Thời điểm giữa năm 2021 khi tình hình dịch bệnh khá căng thẳng, cũng vừa hết hạn hợp đồng, nên tôi xin được về nước. Nhưng khi đó dịch bệnh phức tạp, các doanh nghiệp đều thu hẹp sản xuất, nhu cầu tuyển dụng giảm, bởi vậy để tìm được một công việc phù hợp không dễ dàng. Hiện tại, tôi đang làm công nhân hàn xì cho một công ty tại Bình Xuyên, Vĩnh Phúc, nhưng công việc rất vất vả, độc hại trong khi mức lương mại không tương xứng, nên tôi vẫn đang tìm kiếm một công việc tốt hơn”, anh Lợi chia sẻ.

Khi làm việc tại Hàn Quốc, anh Lợi cho biết, trung bình mức lương hàng tháng khoảng hơn 40 triệu đồng, thế nhưng khi về Việt Nam, anh chỉ mong muốn nhận được mức lương từ 13-15 triệu đồng mỗi tháng. Có nhiều năm đi làm xa quê, anh Lợi hy vọng sẽ sớm tìm được một công việc gần nhà, để có nhiều thời gian hơn cho gia đình, thế nhưng hầu hết các doanh nghiệp tuyển dụng công nhân hàn xì đều ở xa khu vực anh đang sinh sống.

“Có một vài công ty đáp ứng được kỳ vọng về mức lương và điều kiện làm việc nhưng đều ở xa, nếu vậy dù lương có cao hơn một chút, nhưng chi phí đi lại, ăn ở, thì số tiền dư ra cũng không còn được bao nhiêu. Những người chưa lập gia đình có thể đi xa, còn khi đã có tuổi, có gia đình, từng đi làm xa mãi thì chỉ muốn được làm gần nhà để ở cùng người thân”, anh Lợi chia sẻ.

Lao động này cũng cho rằng, một trong những khó khăn khi tìm việc sau khi hồi hương là bản thân đã bước qua ngưỡng tuổi “đẹp” để xin việc. “Những người có trình độ cao thì không nói, nhưng nếu với lao động phổ thông, doanh nghiệp vẫn thích tuyển những người trẻ dưới 30 tuổi, còn khi đã ngấp nghé 40 tuổi, thì cơ hội nghề nghiệp cũng ít hơn, tìm kiếm công việc phù hợp cũng khó khăn hơn nhiều”, anh Lợi nói.

Tương tự, anh Đỗ Văn Thọ (Hà Đông, Hà Nội) cũng vừa trở về từ Hàn Quốc sau hơn 10 năm đi xuất khẩu lao động. Về nước từ cuối năm 2020, anh Thọ có làm việc cho một vài người quen một thời gian, nhưng gần đây, khối lượng công việc ít, hiện anh vẫn đang nghỉ để tìm kiếm một công việc ổn định, lâu dài hơn.

Từng có kinh nghiệm làm việc tại Hàn Quốc hơn 10 năm về lĩnh vực cơ khí, tự trau dồi thêm vốn tiếng Hàn, nên anh Thọ mong muốn tìm kiếm công việc liên quan đến phiên dịch tại xưởng cho các công ty Hàn Quốc tại Việt Nam song cũng gặp không ít khó khăn.

“Hầu hết các doanh nghiệp đều yêu cầu các vị trí phiên dịch xưởng có Topik 4, 5, nhưng chỉ học vừa làm, nên tôi chỉ có thể giao tiếp và viết được, nhưng lại không thi lấy bằng nên đến nay không đáp ứng được yêu cầu của các doanh nghiệp”, anh Thọ cho biết.

Một trong những khó khăn khác anh Đỗ Văn Thọ gặp phải khi tìm việc là sự thiếu hụt thông tin: “Tôi chỉ tìm kiếm trên mạng, facebook hoặc qua người quen giới thiệu, nên cũng không biết được nhiều thông tin tuyển dụng, thậm chí không biết chỗ nào đang tuyển để nộp đơn xin việc”, anh Thọ nói.

Doanh nghiệp “đỏ mắt’ tìm người

Trong khi đó, không ít doanh nghiệp vẫn đang chật vật tuyển dụng lao động. Bà Hoàng Thị Chín, Phòng Hành chính nhân sự Công ty TNHH Sản phẩm Ricoh Iamging (Việt Nam) chuyên sản xuất phụ kiện, ống kính máy ảnh cho biết, hiện doanh nghiệp đang có nhu cầu tuyển dụng khoảng 200 lao động phổ thông, độ tuổi từ 18-35 cùng nhiều vị trí khác như nhân viên kỹ thuật sơn, nhân viên kỹ thuật sửa chữa, nhân viên IQC, IT, phiên dịch tiếng Anh, tiếng Nhật. Ngoại trừ lao động phổ thông, thì các vị trí khác đều yêu cầu ứng viên có ngoại ngữ tiếng Nhật hoặc tiếng Anh cùng trình độ chuyên môn chắc, mức lương sẽ được thỏa thuận theo năng lực của ứng viên.

Bà Hoàng Thị Chín cho biết, dù đã tuyển dụng qua nhiều kênh, thậm chí trả phí cho một số kênh tuyển dụng chuyên nghiệp song vẫn rất khó để tìm được ứng viên phù hợp.

“Một số ứng viên có kỹ thuật nhưng nếu ngoại ngữ kém cũng không đáp ứng được yêu cầu, và ngược lại nhiều ứng viên ngoại ngữ tốt nhưng lại không có chuyên môn về lĩnh vực mà công ty sản xuất. Nhiều lao động từng xuất khẩu lao động tại Nhật Bản, có trình độ tiếng Nhật khá tốt, nhưng đa số lại chỉ thành thạo phần nói, phần đọc viết rất hạn chế, nếu không có chuyên môn về các mảng kỹ thuật đang tuyển thì công ty cũng chỉ có thể nhận vào làm lao động phổ thông”, bà Chín cho hay.

Bà Phạm Thị Luân, Công ty TNHH Visang Việt Nam chuyên đào tạo tiếng Hàn online và kết nối nhân sự thành thạo tiếng Hàn cho các doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam cũng cho biết đang có nhu cầu tuyển dụng 2 vị trí gồm trợ giảng tiếng Hàn và nhân viên vận hành lớp học. Số lượng tuyển cho 2 vị trí này không nhiều, nhưng dù thông qua nhiều kênh tuyển dụng khác nhau đến nay vẫn chưa tìm được ứng viên phù hợp.

“Đối tượng ưu tiên tuyển dụng của công ty là người thành thạo về tiếng Hàn hoặc có kinh nghiệm trong giáo dục tiếng Hàn, nên những lao động từng làm việc ở Hàn Quốc về nước sẽ có một lợi thế lớn vì đã có những hiểu biết và trải nghiệm nhất định về văn hóa, nhưng điểm khó là nhiều ứng viên khả năng giao tiếp, nghe nói tốt, nhưng khả năng viết còn hạn chế nên chưa đáp ứng được nhu cầu”, bà Luân cho biết.

Theo bà Phạm Thị Luân, hiện nay nhu cầu tuyển dụng nhân sự biết tiếng Hàn của các công ty có vốn đầu tư của Hàn Quốc tại Việt Nam là tương đối lớn, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn đang khó khăn trong tuyển dụng do các ứng viên có nhu cầu tìm việc liên quan đến lĩnh vực này chủ yếu tập trung ở các TP lớn như Hà Nội, TP.HCM, trong khi đó, các doanh nghiệp lại chủ yếu ở các khu công nghiệp Bắc Ninh, Bắc Giang hay các tỉnh thành nhỏ hơn… Do đó việc tìm kiếm ứng viên gặp nhiều khó khăn hơn.

Ông Vũ Quang Thành, Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ việc làm Hà Nội thừa nhận, sẽ rất khó để có sự tiệm cận giữa cung và cầu lao động, đây là quy luật chung của thị trường. Song để kết nối lao động với doanh nghiệp nói chung và lao động xuất khẩu nước ngoài về nước nói riêng, thời gian qua, Trung tâm dịch vụ việc làm Hà Nội đã phối hợp cùng các địa phương lân cận tổ chức các phiên giao dịch việc làm cho người lao động làm việc tại Nhật Bản, Hàn Quốc về nước làm việc.

“Sau dịch Covid-19, một lượng rất lớn lao động quay trở về nước, băn khoăn lớn nhất của người lao động là liệu có tìm được công việc phù hợp với tay nghề, trình độ và mức lương tại hay không? Khi trực tiếp trao đổi với người lao động, có thể thấy nhiều người còn băn khoăn khi thu nhập tại nước bạn lên đến vài chục triệu mỗi tháng nhưng khi về Việt Nam mức lương lại thấp hơn nhiều, nếu mãi loay hoay tìm mức lương tương đương là rất khó. Khi về nước, người lao động phải chấp nhận mặt bằng lương chung trong nước. Đây cũng là rào cản tâm lý của nhiều lao động khi về nước”, ông Thành cho biết.

Ông Vũ Quang Thành cũng lưu ý, người lao động trở về từ nước ngoài đôi khi còn thiếu những thông tin về thị trường lao động trong nước, do đó khi tìm kiếm việc làm, để tránh bị lừa đảo hay các “bẫy việc làm”, người lao động có thể tìm đến các Trung tâm dịch vụ việc làm tại các tỉnh, thành phố để được hỗ trợ kết nối với các doanh nghiệp uy tín./.