50 năm Hiệp định Paris: Minh chứng lịch sử cho khát vọng hòa bình của Việt Nam

Sáng 16/1, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Ban Tuyên giáo Trung ương và Bộ Quốc phòng đồng tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “50 năm Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam: Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm”.

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng; Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Lê Hải Bình; Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, đồng chủ trì Hội thảo.

Tham dự Hội thảo có hơn 350 đại biểu là lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương và thành phố Hà Nội; các nhân chứng lịch sử, đại diện thành viên hai đoàn đàm phán, các cán bộ lão thành; các nhà khoa học, chuyên gia đến từ các cơ quan nghiên cứu và trường đại học.

Hội thảo là diễn đàn để các nhà nghiên cứu, những nhân chứng lịch sử trao đổi sâu về Hiệp định Paris năm 1973, làm rõ giá trị bước ngoặt của sự kiện này trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc.

Nhà ngoại giao Phạm Ngạc, nguyên phiên dịch, thư ký đoàn đàm phán Hiệp định Paris, nhân chứng lịch sử kể lại, để tạo lợi thế ngoại giao cho mình, chúng ta đã linh hoạt chủ động tiến hành nhiều biện pháp.

"Đàm phán Hiệp định Paris thực chất là đàm phán 2 bên. Họp kín do 2 lực lượng này quyết định. Soạn thảo văn kiện cũng là do 2 lực lượng này. Trong khi đó 4 bên cũng ngồi với nhau nhưng chỉ là tranh thủ dư luận, qua đó tạo thế chính trị. Vì thế đàm phán riêng giữa ông Lê Đức Thọ và ông Kissinger, dù cuộc đàm phán giằng co đến phút cuối cùng. Vì thế trong suốt thời gian hội nghị bao giờ cũng song song hai diễn đàn”, ông Phạm Ngạc kể lại.

Phát biểu khai mạc và dẫn đề tại Hội thảo, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh: Hiệp định Paris là tổng hòa thắng lợi quân sự, chính trị và ngoại giao, buộc Mỹ phải chấm dứt chiến tranh, rút hết quân, tạo cục diện mới để đi đến thắng lợi cuối cùng.

Từ điểm tựa chiến lược của Hiệp định Paris, quân và dân ta đã tiến hành cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Hiệp định Paris đã tạo ra điều kiện và môi trường để Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao với các nước, tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế cho cuộc đấu tranh vì hòa bình, chính nghĩa và thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam. Đây là nền tảng quan trọng để trong thời kỳ Đổi mới, đất nước ta khai thông, nối lại và bình thường hóa các mối quan hệ đối ngoại, phá bỏ sự bao vây, cô lập, cấm vận, mở ra một thời kỳ hội nhập sâu rộng vào khu vực và thế giới, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của nước ta trên trường quốc tế.

Theo ông Nguyễn Xuân Thắng, nửa thế kỷ đã trôi qua, Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam vẫn vẹn nguyên giá trị với những bài học kinh nghiệm sâu sắc, quý giá. Đó là bài học về phát huy sức mạnh tổng hợp chính trị - kinh tế, quốc phòng - an ninh và ngoại giao để bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, phối hợp chặt chẽ giữa đấu tranh ngoại giao với đấu tranh quân sự, chính trị, lấy thắng lợi quân sự và chính trị là cơ sở để tiến công ngoại giao, đoàn kết quốc tế, cô lập kẻ thù.

Đó là bài học về quán triệt sâu sắc tư tưởng “Dĩ bất biến, ứng vạn biến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đó còn là bài học sâu sắc về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Đặc biệt, đó là bài học về giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong toàn bộ quá trình đấu tranh trên mặt trận ngoại giao.

"Càng trong quá trình hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng, chúng ta càng cần tăng cường và giữ vững sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đối ngoại và hoạt động ngoại giao để thực hiện thành công, nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại... Việt Nam là bạn, là đối tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”, ông Nguyễn Xuân Thắng cho biết.

Trình bày tham luận tại phiên khai mạc, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Lê Hải Bình cho rằng, công tác tuyên truyền trong nước và tuyên truyền đối ngoại là nhân tố quan trọng góp phần tạo nên thắng lợi của Hiệp định Paris khi hiệu triệu tinh thần dân tộc ở cả miền Nam tiền tuyến thành đồng và miền Bắc hậu phương xã hội chủ nghĩa.

Công tác thông tin tuyên truyền song hành với đối ngoại nhân dân đã làm sáng tỏ tính chính nghĩa của cuộc kháng chiến cứu nước, thúc đẩy hình thành mặt trận nhân dân thế giới ủng hộ Việt Nam và phong trào nhân dân Mỹ chống chiến tranh.

Phát biểu tổng kết và bế mạc hội thảo, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định, Hiệp định Paris là minh chứng lịch sử sống động cho khát vọng hòa bình và truyền thống ngoại giao hòa hiếu của dân tộc Việt Nam, là tiền đề quan trọng của đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa trong thời kỳ Đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng hơn 35 năm qua. Những bài học quý báu từ cuộc đàm phán lịch sử này vẫn còn vẹn nguyên giá trị và cần được vận dụng hiệu quả trong triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội XIII.

Qua hai phiên thảo luận với nhiều ý kiến sâu sắc, hội thảo đã thực sự làm sống lại một mốc son chói lọi của ngoại giao Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Hội thảo là diễn đàn học thuật quan trọng trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 50 năm ký kết Hiệp định Paris, được tổ chức thành công trước thềm xuân Quý Mão 2023./.