Chánh án Nguyễn Hòa Bình: Kiện chưa chắc đã đúng, lại đưa lên mạng công khai

Một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến thảo luận của Đại biểu Quốc hội liên quan quy định điều kiện giá trị giao dịch khi giải quyết tranh chấp tại tòa án.

Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT Lê Quang Huy cho biết có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định điều kiện giá trị giao dịch dưới 100 triệu đồng trong thủ tục rút gọn tại điểm c khoản 2 Điều 70; có ý kiến đề nghị bỏ quy định này vì các giao dịch mua bán hàng hóa tiêu dùng thông thường có giá trị lớn hơn 100 triệu đồng rất phổ biến, quy định như dự thảo sẽ khiến các giao dịch trên 100 triệu đồng không được áp dụng thủ tục rút gọn.

Cơ quan giải trình nói rằng quy định trên kế thừa từ luậ hiện hành, bảo đảm phù hợp thực tiễn, kinh nghiệm quốc tế, đảm bảo tính khả thi.

Tuy nhiên, UBTVQH tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội để đảm bảo các giao dịch từ 100 triệu đồng trở lên vẫn có thể áp dụng thủ tục rút gọn quy định tại Bộ luật Tố tụng Dân sự, cụ thể khoản 2 Điều 70 được chỉnh sửa theo hướng vụ án dân sự về BVQLNTD được giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định trong pháp luật về tố tụng dân sự khi đáp ứng quy định tại khoản 1 Điều 317 Bộ luật Tố tụng Dân sự hoặc khi có đủ một số điều kiện cụ thể được quy định trong dự thảo luật.

Nêu ý kiến, Đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho biết, năm 2015 khi thảo luận về Bộ luật tố tụng dân sự, nhiều ý kiến phân vân về đề xuất 50 hay 70 triệu đồng thì áp dụng thủ tục rút gọn, nhưng rồi bỏ vì thấy không phù hợp thực tế.

Nữ đại biểu phân tích, tính phức tạp không phải giá trị tranh chấp lớn hay nhỏ mà quan trọng là tình tiết, chứng cứ vụ án có đầy đủ hay không. Có sản phẩm chỉ vài triệu đồng nhưng tình tiết phức tạp, chứng cứ không rõ ràng, các bên không thừa nhận cam kết khi mua bán thì khó áp dụng thủ tục rút gọn. Song, có vụ vài chục tỷ đồng nhưng các bên lập hợp đồng chặt chẽ, có biên bản giao hàng thì lại có thể áp dụng thủ tục rút gọn.

“Khống chế điều kiện giá trị giao dịch dưới 100 triệu đồng là không phù hợp” – nữ đại biểu kiến nghị bỏ điều kiện giá trị tranh chấp, không hạn chế vụ án theo thủ tục rút gọn nếu các điều kiện thoả mãn.

Bà cũng chưa đồng tình với hướng tiếp thu như cơ quan giải trình vì cho rằng bộc lộ nhiều mâu thuẫn khi áp dụng theo Bộ Luật tố tụng Dân sự và theo luật này.

Phát biểu về nội dung này, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hoà Bình nhấn mạnh, Bộ luật Dân sự quy định thủ tục rút gọn tại Điều 37. Nếu các vụ án dân sự, trong đó vụ kiện liên quan người tiêu dùng thoả mãn điều kiện ở Điều 37 thì được áp dụng thủ tục rút gọn.

Tuy nhiên, Bộ luật Dân sự có Điều 36 “mở đường” cho các luật khác có thể quy định áp dụng trình tự thủ tục rút gọn theo Bộ luật Tố tụng dân sự để giải quyết nhanh các vụ việc.

“Quy định như dự thảo tại Điều 70 là trích dẫn Điều 37 Bộ luật Dân sự nhưng đưa thêm 100 triệu đồng vào thì có đại biểu Quốc hội nói rằng hạn chế quyền của người tiêu dùng. Nhận định như thế là đúng” – ông Nguyễn Hoà Bình nêu quan điểm.

Chánh án TAND tối cao cũng thông tin, thế giới có quy định thủ tục giải quyết rất đơn giản với vụ án quy mô nhỏ (giá trị). Nếu trải qua sơ thẩm, phúc thẩm, tái thẩm thì chi phí giải quyết vụ án còn lớn hơn rất nhiều lần giá trị tranh chấp nên nhiều nước quy định giá trị tranh chấp để làm xã hội không mất công vào việc lặt vặt.

“Hai anh nợ nần 1-2 nghìn đô mà suốt ngày sơ thẩm, tái thẩm thì chi phí xã hội lớn” – ông nói và đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu thể hiện để tránh xung đột với Điều 37 của Bộ luật Dân sự cũng như có thể áp dụng thủ tục rút gọn đối với những vụ án không phức tạp.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hoà Bình cũng cho biết, khi tham gia các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, họ đều khuyến cáo việc nội luật hoá nghĩa vụ của bên thua. Người tiêu dùng hay trường hợp khác đi kiện thắng thì đương nhiên nhà sản xuất, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ phải bồi thường. Người tiêu dùng đi kiện không đúng, lợi dụng đi kiện làm ảnh hưởng uy tín, gây thiệt hại cho doanh nghiệp thì ta chưa đặt ra trách nhiệm, nghĩa vụ bên thua.

“Nhà sản xuất đúng đắn, nghiêm túc nhưng đi kiện rồi đưa lên mạng công khai. Đi kiện không có nghĩa người kiện đúng, nên việc đưa lên mạng công khai là vấn đề cần cân nhắc, vì ảnh hưởng quyền lợi, tuy tín doanh nghiệp, nhà sản xuất và liên quan nghĩa vụ của bên thua” – ông Nguyễn Hoà Bình nhấn mạnh và đề nghị Quốc hội cân nhắc thêm./.