Chính phủ trình Quốc hội giảm 2% thuế VAT với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ

Thừa uỷ quyền của Thủ tướng trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện các giải pháp hỗ trợ thời gian qua thì các giải pháp về thuế có hiệu quả cao, tác động tích cực ngay tới hoạt động của doanh nghiệp, người dân trong đó, giải pháp giảm thuế GTGT theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân tổng cộng khoảng 44,5 nghìn tỷ đồng, đã góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, từ đó thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, qua đó cũng góp phần tạo thêm nguồn thu cho NSNN.

Để kịp thời ứng phó với diễn biến tình hình kinh tế - xã hội, đồng thời cân nhắc, tính toán phù hợp với điều kiện thực tế, ngoài các giải pháp đã và đang được triển khai thực hiện cho năm 2023 (gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất; giảm tiền thuê đất; giảm thuế BVMT đối với các mặt hàng xăng, dầu; miễn, giảm các khoản thu phí, lệ phí) và trên cơ sở đánh giá kết quả đạt được của giải pháp giảm thuế GTGT 2% theo Nghị quyết số 43/2022/QH15, việc tiếp tục thực hiện giảm thuế GTGT như đã áp dụng năm 2022 nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân là cần thiết.

Do vậy, năm 2023, Chính phủ đề xuất tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT 2% quy định tại điểm a khoản 1.1 Điều 3 Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian từ ngày 01/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023 như sau: Giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất, sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính – Ngân sách tán thành việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế GTGT 2% như đề nghị của Chính phủ. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ hơn về tác động của việc giảm thuế để bảo đảm đạt được mục tiêu đặt ra khi đề xuất ban hành chính sách như kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước,…

Bên cạnh đó có ý kiến đề nghị cân nhắc mở rộng phạm vi đối tượng được giảm thuế GTGT theo hướng áp dụng thuế suất 8% đối với tất cả các nhóm hàng hoá đang áp dụng mức thuế suất 10% theo quy định của Luật Thuế GTGT vì hiện nay các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh đều đang gặp khó khăn.

Cũng có ý kiến đề nghị cân nhắc nâng tỷ lệ giảm thuế GTGT đến 4% để khoan thư sức dân, nuôi dưỡng nguồn thu.

Ngoài ra, Ủy ban Tài chính – Ngân sách cũng cho rằng, việc đề xuất giảm thuế GTGT từ thời điểm 1/7/2023 là tương đối muộn và việc giảm thuế không được thực hiện một cách liên tục nên chính sách không phát huy được nhiều tác dụng cho các doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, phần giảm thu ngân sách không được dự kiến trong gói chính sách của Nghị quyết số 43/2022/QH15 cũng như trong Dự toán ngân sách năm 2023 đã được Quốc hội thông qua, do đó cần được cân nhắc một cách thận trọng vì sẽ tạo thêm tác động bất lợi cho ngân sách nhà nước năm 2023.

Đa số ý kiến trong Ủy ban TCNS nhất trí về thời gian áp dụng chính sách từ 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023. Một số ý kiến đề nghị cân nhắc kéo dài thời gian áp dụng chính sách so với đề xuất của Chính phủ để bảo đảm sự ổn định, chủ động trong thực hiện và đủ thời gian để chính sách phát huy hiệu quả.

Tiếp tục thực hiện chính sách là cần thiết

Trao đổi với phóng viên bên lề Quốc hội, đại biểu Trương Xuân Cử (đoàn Hà Nội) bày tỏ đồng tình việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét giảm thuế VAT. Nghị quyết 43 của Quốc hội ra đời nhằm góp phần giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp, người lao động và có tác động tích cực vào đà phục hồi, tác động tới xã hội, hàng hoá, dịch vụ rẻ đi thì đời sống người dân bớt khó khăn hơn. Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn như hiện nay thì việc tiếp tục thực hiện chính sách trên là cần thiết.

Về phạm vi đối tượng được giảm thuế VAT, đại biểu Quốc hội này cho rằng, hiện nay là khó khăn chung, có chăng ngành này, doanh nghiệp kia khó khăn nhiều hơn hay ít hơn, nên nếu mở rộng được thì cũng cần thiết. Khi đó DN ít khó khăn hơn có thêm lợi thế khôi phục đà tăng trưởng, hàng hoá cạnh tranh tốt hơn, giá thành rẻ hơn.

“Chính phủ tính toán việc giảm thuế VAT tác động giảm thu ngân sách nhưng nhiều mặt khác sẽ tốt cho DN, cho người lao động để trên đà khôi phục tăng trưởng, phát triển tốt hơn cũng là hợp lý” – ông Trương Xuân Cừ bày tỏ.

Ủng hộ đề xuất của Chính phủ, ông Phan Đức Hiếu – Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, dù chưa có đánh giá tổng kết vì Nghị quyết 43 đang được triển khai nhưng qua theo dõi cho thấy nhiều DN đánh giá cao việc giảm thuế VAT. Điều này không chỉ có lợi cho người tiêu dùng mà với DN cũng tác động giảm chi phí sản xuất, góp phần vào giảm giá thành sản phẩm, tăng khả năng bán hàng hoá, dịch vụ.

Cũng theo ông Phan Đức Hiếu, ngay khi chính sách giảm thuế VAT trong Nghị quyết 43 hết hiệu lực vào cuối năm 2022, nhiều DN và hiệp hội DN đã kiến nghị gia hạn chính sách này.

Tuy nhiên, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng lưu ý, trước đây, thời gian đầu còn có một số khó khăn, lúng túng trong triển khai thực hiện. Chính vì vậy, lần này, nếu được Quốc hội thông qua, đại biểu tin rằng Chính phủ với kinh nghiệm thực tiễn sẽ tổ chức triển khai tốt hơn.

Vấn đề này sẽ được Quốc hội thảo luận tại tổ vào ngày mai 25/5 và thảo luận hội trường vào 1/6 trước khi quyết định. Trong trường hợp được Quốc hội thông qua, nội dung này sẽ được đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 5./.