“Có nơi khoe sắp xếp, tinh giản tốt lắm nhưng chi thường xuyên không giảm”

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói điều này khi thảo luận về Đề cương báo cáo của Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 - 2021” tại phiên họp UBTVQH, sáng 22/9.

Giám sát tập trung 4 nội dung

Trình bày báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng - Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát cho biết, Dự thảo Kế hoạch giám sát chi tiết của Đoàn giám sát gồm 6 phần, xác định rõ mục đích, yêu cầu; nội dung, đối tượng, phạm vi giám sát; phương thức hoạt động của Đoàn giám sát; phân công, tổ chức công việc của Đoàn giám sát; kế hoạch triển khai hoạt động giám sát và việc tổ chức thực hiện.

Cuộc giám sát tập trung vào 4 nội dung chính. Đó là tình hình thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 – 2021; Kết quả thực hiện chủ trương sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019 – 2021.

Đánh giá hiệu quả của việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 - 2021 gắn với mục tiêu đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tinh giản biên chế, cải cách chế độ tiền lương, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; đánh giá tính hiệu quả công tác quản lý nhà nước ở địa phương và tính hiệu quả trong việc thực hiện nhiệm vụ ngân sách nhà nước cũng như việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội ở địa phương khi thực hiện sắp xếp ĐVHC.

Các bài học kinh nghiệm, cách làm hay, có hiệu quả trong việc xây dựng, lựa chọn phương án sắp xếp đơn vị hành chính, vận động, thuyết phục nhân dân đồng thuận với phương án sắp xếp, lựa chọn tên gọi của đơn vị hành chính; các kinh nghiệm trong tổ chức thực hiện phương án sắp xếp đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.  

2 vấn đề cần trả lời rõ

Phát biểu về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, giám sát phải trả lời cho được 2 việc. Thứ nhất là sau khi sáp nhập phải tinh giản được biên chế và đầu mối, đi liền với đó là tiết giảm chi phí, ngân sách.

“Có nơi khoe chúng em thực hiện sắp xếp tốt lắm nhưng thực tế cuối năm, cuối khoá kiểm tra, kiểm điểm lại thì chi thường xuyên không giảm hoặc chỉ giảm được chút ít. Quan trọng là giảm được bao nhiêu biên chế, bao nhiêu đầu mối và tiết kiệm được thế nào” – ông Vương Đình Huệ nói và đề nghị đoàn giám sát ngoài tiếp cận báo cáo của địa phương thì phải bám sát số liệu của Bộ Tài chính trên tinh thần “4 mắt, không nghe một chiều” để đảm bảo độc lập, khách quan về thông tin, số liệu.

Đề cập vấn đề đồng thuận, Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề quá trình thực hiện thì tình hình có ổn định không, tư tưởng có thông không và có vấn đề phức tạp gì nảy sinh hay không, bởi việc sắp xếp không chỉ một lần mà tới đây còn tiếp tục rà soát làm tiếp.

Yêu cầu thứ hai cần được làm rõ là việc nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương như thế nào, không phải giảm chỉ để giảm hay không phải chỉ đơn giản là làm động tác tách - nhập.

“Hai anh yếu ghép lại thành một anh yếu thì cũng không ý nghĩa gì nhiều. Nơi mạnh ghép nơi yếu thành hai anh yếu thì không đạt. Hai anh khoẻ nhập lại thành anh yếu lại càng không được. Cần đánh giá chỉ số cải cách hành chính, năng lực, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy và sự hài lòng của người dân. Đó mới là điều quan trọng” – ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh phải trả lời được câu hỏi này mạch lạc, rõ ràng.

Ngoài ra, một số vấn đề có thể phát sinh trong quá tình sắp xếp cũng cần làm rõ như sau sắp xếp thì phân loại xã theo chương trình mục tiêu quốc gia giải quyết như thế nào, ví dụ xã chuẩn nghèo, nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu, rồi danh hiệu...; định hướng quy hoạch phát triển ra sao cũng như việc thực hiện chính sách cán bộ dôi dư cả về mặt vật chất và tinh thần./.