Đề xuất miễn trách nhiệm hình sự với người nghiên cứu khoa học
VOV.VN - Nhiều ý kiến ĐBQH đồng tình với quy định không truy cứu trách nhiệm và được miễn trừ rủi ro, nếu kết quả nghiên cứu không đạt được khi đã thực hiện đúng quy trình và quy định.
Đề xuất miễn trách nhiệm hình sự với người nghiên cứu khoa học
Sáng 17/2, thảo luận tại hội trường dự thảo Nghị quyết thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhiều ĐBQH nêu ý kiến về cơ chế miễn trách nhiệm hình sự với cá nhân hoạt động nghiên cứu khoa học nếu đáp ứng được các tiêu chí khách quan về quy trình thủ tục.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) đồng tình với quy định không truy cứu trách nhiệm và được miễn trừ rủi ro, nếu kết quả nghiên cứu không đạt được khi đã thực hiện đúng quy trình và quy định.
"Tôi đề nghị phải nêu rõ, khi đã thực hiện đúng quy trình nghiên cứu đề tài đã đăng ký mà không đạt được hiệu quả thì không phải trả lại kinh phí", ông Cường nêu.
Cũng về nội dung này, thảo luận tại nghị trường, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) cho rằng, ở đây mới chỉ quy định miễn trách nhiệm khi xảy ra thiệt hại với Nhà nước.
"Cần phải miễn trách nhiệm dân sự đối với cả tổ chức, cá nhân khi làm thiệt hại cho cả Nhà nước và tổ chức, cá nhân khác. Trong hợp đồng thương mại khi gây thiệt hại cũng cần phải miễn trách nhiệm", ông An đề xuất.
Dẫn chứng tại Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp đã quy định rõ việc miễn trách nhiệm dân sự khi xảy ra thiệt hại với cả Nhà nước và tổ chức, cá nhân, ông An cho rằng quy định như vậy mới bao quát được hết.
Về việc có miễn trách nhiệm hình sự không, theo ông An, Bộ luật Hình sự đã nêu và giao trách nhiệm cho tòa án. Song khi làm Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp đã có đề xuất nội dung này nhưng tòa án chưa đồng ý.
"Tôi đề nghị cần có cơ chế miễn trách nhiệm hình sự với cá nhân hoạt động nghiên cứu khoa học nếu đáp ứng được các tiêu chí khách quan về quy trình thủ tục. Nếu không miễn, người nghiên cứu khoa học sẽ rất rủi ro. Cùng với miễn trách nhiệm dân sự cần miễn trách nhiệm hình sự. Đây là nghị quyết thí điểm nên đặt vấn đề và tạo nền quy định trong các luật tiếp theo.", đại biểu đoàn Đồng Nai nói.
Tiếp tục bấm nút tranh luận, đại biểu Trịnh Xuân An một lần nữa nhấn mạnh việc nghiên cứu khoa học công nghệ có rủi ro vô cùng cao, phụ thuộc vào đánh giá của người khác, dẫn đến trách nhiệm lớn. Việc thành công hay không cũng là rủi ro.
Do đó, nên có cơ chế này để khuyến khích các nhà khoa học và tạo sự an toàn cho họ. Mặt khác, khi xem xét miễn trách nhiệm vẫn cần phân tích về hiệu quả, đánh giá rủi ro gắn với kết quả đầu ra sản phẩm, không phải nghiên cứu nào không thành công cũng được miễn trách nhiệm.
Bổ sung 4 quy định về miễn trách nhiệm dân sự
Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn) cho rằng, cần thiết có quy định cụ thể về thí điểm miễn trừ trách nhiệm dân sự trong nghiên cứu, thử nghiệm khoa học công nghệ.
Bởi theo đại biểu, hiện nay, với miễn trừ trách nhiệm hình sự đã có điều 25 trong Bộ Luật Hình sự nêu rõ cơ quan, tổ chức cá nhân đã thực hiện đầy đủ quy trình, quy phạm, áp dụng đầy đủ biện pháp phòng ngừa mà vẫn gây thiệt hại thì không bị coi là tội phạm và không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Còn với quy định miễn trách nhiệm dân sự trong nghiên cứu khoa học công nghệ, hiện nay chưa rõ ràng cho nên cơ quan, tổ chức cá nhân nghiên cứu khoa học dù đã thực hiện đúng quy trình, quy phạm nhưng gây thiệt hại cho Nhà nước thì vẫn phải bồi thường thiệt hại theo cơ chế bồi thường ngoài hợp đồng. Do đó, bà Thủy đồng tình việc nghị quyết 57 đã bổ sung việc miễn trách nhiệm dân sự.
Cùng với đó, đại biểu đoàn Bắc Kạn đề nghị bổ sung thêm 4 quy định về miễn trách nhiệm dân sự. Đó là, cần quy định tổ chức, cá nhân nghiên cứu, thử nghiệm khoa học, công nghệ phải áp dụng đầy đủ quy trình, quy định trong hợp đồng nghiên cứu và cả quy định pháp luật; bổ sung thêm việc miễn trừ trong cả khâu thử nghiệm và áp dụng.
Ngoài ra, các tổ chức cá nhân không chỉ phải áp dụng đầy đủ quy trình, quy phạm mà còn phải áp dụng cả biện pháp phòng ngừa nhưng vẫn gây thiệt hại thì mới được miễn trừ trách nhiệm dân sự.
Cuối cùng, việc nghiên cứu, thử nghiệm chỉ được miễn trừ trách nhiệm trong trường hợp gây ra thiệt hại cho Nhà nước; còn gây thiệt hại với tổ chức, cá nhân khác thì vẫn phải bồi thường.
ĐBQH đề xuất áp dụng giao thầu "chìa khóa trao tay" cho hoạt động KHCN
VOV.VN - Sáng 17/2, tiếp tục chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
