Có nên giao nhiệm vụ điều tra cho công an xã, phường?

Khoản 2 Điều 35 của dự thảo Luật trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng nay (27/2) bổ sung quy định Công an xã, phường, thị trấn, đồn Công an, trạm Công an là cơ quan khác của lực lượng cảnh sát trong Công an nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

Theo dự thảo luật, Công an phường, thị trấn, đồn Công an, trạm Công an có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ, và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm xác định có dấu hiệu tội phạm kèm theo các đồ vật, tài liệu có liên quan cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền trong thời hạn 05 ngày, kể từ ngày tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm.

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương trình bày Tờ trình Dự án Luật Tổ chúc cơ quan điều tra hình sự tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 27/2

Công an xã có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, lấy lời khai và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo các tài liệu, đồ vật có liên quan cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền.

Trường hợp Công an xã, phường, thị trấn, đồn Công an, trạm Công an trong khi thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự mà phát hiện bắt giữ hoặc tiếp nhận người phạm tội quả tang thì lập biên bản bắt người phạm tội quả tang, lấy lời khai, vẽ sơ đồ hoặc bảo vệ hiện trường, khám người, thu giữ, tạm giữ và bảo quản vật chứng, tài liệu có liên quan theo quy định của pháp luật, dẫn giải người bị bắt lên cơ quan Công an cấp trên trực tiếp hoặc báo ngay cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền.

Theo Chủ nhiệm Nguyễn Văn Hiện, Thường trực Ủy ban Tư pháp nhận thấy, nhiệm vụ, quyền hạn của Công an xã đang được thực hiện theo Pháp lệnh Công an xã (tiếp nhận, phân loại xử lý theo thẩm quyền các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn; kiểm tra người, đồ vật, giấy tờ tùy thân; lập hồ sơ ban đầu, lấy lời khai người bị hại….) và không được coi là Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

“Trên thực tế, Công an xã là lực lượng bán chuyên trách, trình độ của Công an cấp xã ở nhiều địa phương vẫn còn nhiều hạn chế, chưa được đào tạo cơ bản về chuyên môn, nghiệp vụ điều tra. Việc giao thêm một số hoạt động điều tra ban đầu cho Công an xã sẽ vượt quá khả năng của Công an xã, dễ dẫn đến việc làm sai lệch trong điều tra vụ án hình sự, gây khó khăn cho Cơ quan điều tra chuyên trách hoặc làm bỏ lọt tội phạm hoặc làm oan người vô tội”, ông Nguyễn Văn Hiện nói.

Vì vậy, Thường trực Ủy ban Tư pháp đề nghị Công an xã chỉ thực hiện nhiệm vụ theo Pháp lệnh Công an xã, không nên quy định Công an xã là cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra như quy định của dự thảo Luật.

Phát biểu thảo luận, Phó Trưởng ban Nội chính Trung ương Nguyễn Doãn Khánh và Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Thuân đề nghị không bổ sung thẩm quyền điều tra của các cơ quan nêu trên.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cũng nhấn mạnh thêm, Hiến pháp 2013 quy định cái gì hạn chế quyền công dân thì phải quy định trong luật. Do đó cần rà soát các quyền của công an xã trong Pháp lệnh để thể hiện trong Luật này cho phù hợp với tinh thần Hiến pháp./.