Thủ tướng: “Đổi mới để bay cao, sáng tạo để vươn xa, hội nhập để phát triển”

Chiều nay (27/11), tại thành phố Hải Phòng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (TECHFEST) 2024 với chủ đề: Chung tay phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam.

Cùng dự có lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức quốc tế, Đại sứ quán, viện, trường, cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, nhà đầu tư, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp. 

Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (TECHFEST) là sự kiện thường niên do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức. Sau 9 năm tổ chức, TECHFEST quốc gia đã trở thành một sự kiện quan trọng, thu hút sự quan tâm đông đảo các cơ quan ban hành chính sách, nhà quản lý, các tập đoàn, doanh nghiệp, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, quỹ đầu tư trong nước và quốc tế… nhằm thúc đẩy kết nối các nguồn lực trong nước và toàn cầu, góp phần phát triển kinh tế nhanh và bền vững, là nền tảng để Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ khởi nghiệp sáng tạo toàn cầu.

Theo báo cáo năm 2024 của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới, Việt Nam tăng hai bậc trong Chỉ số ĐMST toàn cầu, xếp thứ 44/133 quốc gia và nền kinh tế. Việt Nam có ba chỉ số đứng đầu thế giới, trong đó lần đầu tiên ghi nhận chỉ số xuất khẩu hàng hóa sáng tạo dẫn đầu. Đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam tiếp tục khởi sắc, với chỉ số số thương vụ đầu tư mạo hiểm cải thiện từ hạng 77 (năm 2022) lên hạng 50 (năm 2024), và chỉ số số thương vụ nhận được vốn đầu tư mạo hiểm từ hạng 54 (năm 2021) lên vị trí 44 (năm 2024).

Bức tranh hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam năm 2024 nổi bật với khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trong đó có 2 kỳ lân và 11 doanh nghiệp được định giá trên 100 triệu USD, cả nước có hơn 1.400 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp.

Phát biểu tại sự kiện, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao sự nỗ lực và những kết quả quan trọng bước đầu mà các cấp, các ngành, các địa phương, cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam đã đạt được trong thời gian qua, đóng góp cho thành tựu chung của đất nước.

Thủ tướng chỉ rõ, khởi nghiệp sáng tạo cần phải có sự chung tay, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, của cả cộng đồng, người dân, doanh nghiệp; phải lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, mục tiêu, động lực và là nguồn lực chủ yếu, đặc biệt là ưu tiên, giúp đỡ thế hệ trẻ .

Khởi nghiệp sáng tạo cần có tư duy mới, nhận thức mới, cách làm mới; phải có tư duy hỗ trợ, tư duy hợp tác phát triển, thay vì xin - cho; phải có tư duy dài hạn, thay vì chỉ nghĩ đến lợi ích trước mắt.  

Khởi nghiệp sáng tạo cần phải dám nghĩ, dám làm, dám chấp nhận rủi ro, dám tiên phong, dám hành động, vượt lên chính mình, dấn thân vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì tương lai tươi sáng của đất nước trong đó có lợi ích của mình.

Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phải là một trụ cột quan trọng để thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên KHCN, đổi mới sáng tạo, tạo đột phá về thể chế thúc đẩy mô hình kinh doanh mới.

Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phải là môi trường nuôi dưỡng, đào tạo thế hệ doanh nhân công nghệ tương lai. Tinh thần đặt ra là: “Đổi mới để bay cao, sáng tạo để vươn xa, hội nhập để phát triển”.

Thủ tướng chỉ rõ một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong đó nhấn mạnh, tập trung hoàn thiện thể chế; xác định rõ lĩnh vực phát triển, ưu tiên, trong đó cần tập trung tạo ra lực lượng sản xuất mới, ưu tiên vào các lĩnh vực chiến lược như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, những công nghệ tiên phong như trí tuệ nhân tạo, chip bán dẫn, điện toán đám mây, internet vạn vật…

Xác định rõ hướng đi cho khoa học công nghệ, khởi nghiệp sáng tạo trong đó tập trung cho các lĩnh vực: Chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, internet vạn vật, blockchain; chống biến đổi khí hậu, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức; Khắc phục tình trạng cạn kiệt tài nguyên, già hóa dân số; Bảo đảm nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất; Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và các phong trào khởi nghiệp sáng tạo; phải có thị trường, hợp tác quốc tế và sàn giao dịch cho nó.

Thủ tướng giao Bộ KHCN nghiên cứu, rà soát, có cơ chế, chính sách đột phá tạo động lực thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo; khẩn trương xây dựng dự án Luật, cơ chế chính sách; Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương trình Chính phủ ban hành nghị định thay thế Nghị định 94/2020 về Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia.

Thủ tướng giao Bộ GD&ĐT đẩy mạnh tích hợp khởi nghiệp sáng tạo vào các chương trình đào tạo và giảng dạy, đảm bảo phù hợp với yêu cầu thực tiễn và tạo nền tảng vững chắc cho thế hệ trẻ tham gia; Bộ Ngoại giao cần phát huy vai trò cầu nối quốc tế, mở rộng mạng lưới kết nối tri thức toàn cầu, đặc biệt là huy động sự tham gia của cộng đồng trí thức người Việt ở nước ngoài.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan liên quan chú trọng chỉ đạo điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, bám sát yêu cầu thực tiễn phong phú, xu hướng toàn cầu của các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo để ứng xử phù hợp; Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, nhận thức, hành động và tổ chức triển khai các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo trong từng ngành, lĩnh vực một cách bài bản và có trọng tâm, trọng điểm.

Đối với các địa phương, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND cấp tỉnh theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền chủ động triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo, linh hoạt ứng dụng chính sách phù hợp với đặc thù của địa phương; Tập trung nghiên cứu, đề xuất các giải pháp sáng tạo, mô hình phù hợp để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo trong cộng đồng; Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, người dân tham gia các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, nhất là tiếp cận nguồn tài chính, phòng thí nghiệm, mạng lưới chuyên gia, cố vấn trong nước, quốc tế…

Thủ tướng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, người dân tích cực tham gia một cách thiết thực, cụ thể các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, giúp Việt Nam sớm theo kịp các nước trong khu vực, trên thế giới; Mỗi doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cần phải là một "hạt nhân đổi mới" `góp phần tạo động lực mới cho nền kinh tế, khẳng định trí tuệ và bản lĩnh con người Việt Nam.

Đối với các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, Thủ tướng yêu cầu, phát huy vai trò là cầu nối, kết nối các doanh nghiệp khởi nghiệp với các nguồn lực vốn đầu tư, cố vấn chuyên môn, mạng lưới chuyên gia, thị trường; Cập nhật liên tục những mô hình hỗ trợ tiên tiến, ứng dụng công nghệ và dữ liệu lớn trong việc đánh giá, phát triển và theo dõi các doanh nghiệp khởi nghiệp; Cam kết đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp từ giai đoạn hình thành ý tưởng đến mở rộng quy mô và vươn ra quốc tế, tạo nên một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo bền vững.

Thủ tướng khẳng định, Chính phủ cam kết đồng hành tạo không gian kiến tạo và phát triển; xây dựng thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh. Quản lý tập trung một đầu mối không để phiên hà sách nhiễu, tạo thị trường cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và có chính sách ổn định lâu dài để các doanh nghiệp yên tâm đầu tư; Xây dựng chính sách hỗ trợ như nhà ở, visa, vốn ưu đãi, xây dựng quy định huy động vốn qua sàn… với phương châm 3 chung: chung sức đồng lòng, chung tay hành động, cùng chung hưởng thụ thành quả.

Thủ tướng nhấn mạnh, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo là một động lực và nguồn lực quan trọng trong sự phát triển bền vững. Muốn có khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, thì phải có con người đổi mới sáng tạo. Khởi nghiệp cần sự đam mê, quyết tâm, lòng kiên trì và sự dũng cảm vượt qua chông gai, thử thách để hướng tới thành công.

Thủ tướng mong muốn và tin tưởng rằng, thông qua sự kiện quan trọng hôm nay, chúng ta sẽ nhận được nhiều kinh nghiệm quý, bài học hay, cách làm hiệu quả. Thủ tướng đề nghị các nhà khoa học, các tổ chức, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước đóng góp tích cực hơn nữa cho hệ sinh thái  khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam.

Với tinh thần "dám nghĩ, dám làm, dám hành động, dám dấn thân, dám đổi mới sáng tạo", đoàn kết, chung sức, đồng lòng, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng vươn lên của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước, Thủ tướng tin tưởng cộng đồng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nhất là thế hệ trẻ tiếp tục phát huy khí chất, bản lĩnh, trí tuệ con người Việt Nam; dám đối diện với khó khăn, thách thức, không sợ thất bại; với động lực mạnh mẽ, nhiệt huyết, niềm tin và đam mê cháy bỏng; tạo nên những "kỳ lân" tầm cỡ khu vực và thể giới,.

Thủ tướng tin chắc rằng chúng ta sẽ làm, đạt được những thành tựu to lớn hơn nữa về khởi nghiệp sáng tạo; góp phần đưa đất nước ta vững bước vào kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, thịnh vượng.