Hồ sơ bệnh án điện tử: Rút ngắn hành trình chuyển đổi số ngành y

Mục tiêu quan trọng của chuyển đổi số quốc gia

Công nghệ số đã thay đổi mọi mặt của đời sống xã hội trong những năm gần đây, đặt mọi ngành nghề, tổ chức vào bối cảnh mới, buộc phải thay đổi cách thức hoạt động và phát triển. Số hóa là một trong những xu hướng tất yếu không chỉ ở Việt Nam mà với hầu hết các quốc gia trên thế giới.

Ngay từ năm 2018, Đại hội đồng Y tế đã thông qua nghị quyết WHA71.7 về y tế số, trong đó yêu cầu Tổng Giám đốc “xây dựng chiến lược toàn cầu về y tế số, xác định các lĩnh vực ưu tiên mà WHO cần phải tập trung nguồn lực”. Điều này đã mở ra cơ hội cho ngành y tại nhiều quốc gia khác nhau có cơ hội tiếp cận các công nghệ tiên tiến nhất để phát triển.

Tại Việt Nam, chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, mục tiêu đến 2030 thì y tế là lĩnh vực được đặc biệt ưu tiên. Chương trình chú trọng  “Xây dựng và từng bước hình thành hệ thống chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh dựa trên các công nghệ số; ứng dụng công nghệ số toàn diện tại các cơ sở khám chữa bệnh, góp phần cải cách hành chính, giảm tải bệnh viện, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, sử dụng hồ sơ bệnh án điện tử để tiến tới không sử dụng bệnh án giấy, thanh toán viện phí, hình thành các bệnh viện thông minh; xây dựng nền tảng quản trị y tế thông minh dựa trên công nghệ số, tích hợp thông minh, dữ liệu, hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế….”

Việc triển khai bệnh án điện tử nằm trong số những nhiệm vụ trọng tâm trong chuyển đổi số của ngành. Ngày 28/12/2018, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 46/2018/TT-BYT quy định về Hồ sơ bệnh án điện tử. Theo đó, lộ trình triển khai  bệnh án điện tử sẽ được thực hiện theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 từ năm 2019 đến năm 2023, mục tiêu các cơ sở khám chữa bệnh hạng 1 trở lên chủ động nâng cấp hệ thống CNTT ttaij cơ sở để triển khai hồ sơ bệnh án điện tử; các cơ sở khám chữa bệnh khác căn cứ vào nhu cầu, năng lực thực tế để chuẩn bị điều kiện cần thiết cho việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử khi đáp ứng các yêu cầu. Giai đoạn 2 từ năm 2024 đến năm 2028, tất cả các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn quốc phải triển khai bệnh án điện tử, trường hợp cơ sở khám chữa bệnh trực thuộc Bộ Y tế, Bộ ngành khác chưa triển khai được thì phải có văn bản báo cáo Bộ…

Theo Bộ Y tế, đến hết tháng 11 năm nay, cả nước đã có 107 cơ sở y tế nói chung triển khai bệnh án điện tử. Tại những bệnh viện, cơ sở y tế này, quy trình hoạt động và tương tác với người bệnh cho thấy sự thay đổi hoàn toàn khác biệt. Chuyển biến rõ nét nhất tại các cơ sở y tế là đã không còn hình ảnh những chồng bệnh án giấy ngập trên bàn làm việc của các y, bác sỹ. Mọi hồ sơ, thông tin của bệnh nhân đã được lưu trữ một cách chi tiết, cụ thể, hệ thống trên máy tính. Khi cần, các cán bộ, nhân viên y tế có thể tra cứu dữ liệu cũ, nhập dữ liệu mới một cách dễ dàng, nhanh chóng thông qua một vài thao tác trên bàn phím. Bệnh án điện tử đang góp phần tạo ra những bệnh viện không giấy tờ, giúp tiết kiệm chi phí, tăng tính hiệu quả hoạt động tại các cơ sở y tế này.

Bệnh án điện tử cũng giúp lưu trữ, cung cấp thông tin, dữ liệu lâm sàng nhanh chóng, kịp thời giữa các cơ sở khám, chữa bệnh, khi thông tin về sức khỏe của người bệnh được thông suốt giữa các tuyến. Điều này sẽ hỗ trợ công tác chẩn đoán và phối hợp điều trị tốt hơn cho bệnh nhân. Các bác sĩ có thể truy cập hồ sơ bệnh án điện tử từ bất kỳ đâu, bất kỳ thời điểm nào chỉ với thiết bị có kết nối internet. Công tác quản lý, lưu trữ hồ sợ bệnh nhân cũng từ đó được tiết kiệm tối đa cả về không gian, tiền bạc lẫn nhân lực….

Về phía bệnh nhân, nhờ có bệnh án điện tử, đi khám chỉ cần mang theo Căn cước công dân gắn chip hoặc smartphone có chứa ứng dụng VNeID để làm thủ tục. Mọi thông tin liên quan đến hoạt động khám chữa bệnh đều được truyền tải, thông báo qua ứng dụng của bệnh viện, từ đặt lịch, hồ sơ lưu trữ, các kết quả xét nghiệm, thăm khám những lần trước đó… Tóm lại, nỗi canh cánh mang tên hồ sơ giấy tờ được xóa bỏ đã làm vơi bớt những lo toan của người bệnh. Cả bác sĩ, người bệnh có thêm thời gian, nguồn lực để tập trung cho việc điều trị.

Theo Bộ Y tế, thực tế việc áp dụng chuyển đổi số, bệnh án điện tử các cơ sở y tế trên cả nước thời gian qua đã giúp giảm thiểu thời gian trong giải quyết các thủ tục hành chính; tạo điều kiện để các bác sĩ có thể nhanh chóng thăm khám, điều trị cho bệnh nhân. Các chỉ định đều được làm trên phần mềm. Sau khi kết thúc lệnh, các khoa phòng liên quan đều nhận được thông tin. Công nghệ hiện đại được ứng dụng trong bệnh án điện tử cũng như toàn bộ quá trình khám, chữa bệnh đã mang lại những “lợi ích kép” cho cả người bệnh và đội ngũ y, bác sỹ tại các cơ sở y tế.

Tiến tới phủ hồ sơ bệnh án điện tử tại 100% bệnh viện, cơ sở y tế trong cả nước

Có thể nói, với hồ sơ bệnh án điện tử, quá trình chuyển đổi số của ngành y sẽ hoàn thành được khâu quan trọng nhất – liên quan trực tiếp tới người bệnh và y bác sĩ. Hoàn tất được việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, hành trình chuyển đổi số của ngành cũng được rút ngắn đi rất nhiều.

Mặc dù vậy, quá trình thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi lên bệnh án điện tử của các cơ sở cũng không  phải lúc nào cũng thuận lợi. Theo ông Nguyễn Trường Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin y tế quốc gia (Bộ Y tế) thì bệnh án điện tử là mắt xích cốt lõi trong chuyển đổi số, từ đó giúp bệnh viện quản lý minh bạch, hiệu quả hơn, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh. Thế nhưng, việc triển khai bệnh án điện tử đến nay còn chậm. Nnhiều bệnh viện đã lập đề án song không có kinh phí nên không triển khai đồng bộ mà triển khai từng phần, dẫn đến tiến độ bị chậm. Hiện các bệnh viện còn gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn, hầu hết nguồn lực của bệnh viện đầu tư cho khám bệnh, chữa bệnh, không còn nhiều nguồn lực dành cho công nghệ thông tin và chuyển đổi số.

Theo thống kê, cả nước hiện có gần 1.500 bệnh viện, cơ sở y tế công lập và ngoài công lập đang hoạt động, để đạt được mục tiêu 100% được phủ hồ sơ bệnh án điện tử như mục tiêu giai đoạn 2 của Thông tư số 46/2018/TT-BYT thì cần sự nỗ lực không nhỏ của ngành y lẫn các cơ quan, bộ ngành, tổ chức, doanh nghiệp có liên quan.

Với vai trò là bệnh viện tuyến đầu, có quy mô lớn nhất, trực thuộc trực tiếp Bộ Y tế, ngày 1/11/2024 vừa qua, bệnh viện Bạch Mai cũng đã chính thức triển khai hệ thống bệnh án điện tử.

Bệnh viện Bạch Mai hiện có 57 đơn vị với quy mô 3.600 giường bệnh và hơn 4.000 cán bộ và nhân viên y tế đang phục vụ công tác. Hàng ngày, Bệnh viện tiếp nhận 7.000 - 10.000 người bệnh đến khám ngoại trú và khoảng 4.000 bệnh nhân điều trị nội trú.

Tính đến ngày 1/7/2024, Bạch Mai là một trong số những bệnh viện tuyến Trung ương liên thông thành công dữ liệu lên cổng BHXH theo Quyết định 4750/QĐ-BYT. Đây là cú hích quan trọng trong việc bệnh viện tiến hành triển khai bệnh án điện tử.

"Việc chuyển đổi sang bệnh án điện tử sẽ giúp tất cả thông tin về tình trạng sức khỏe, lịch sử bệnh lý và quá trình điều trị của bệnh nhân được lưu trữ và quản lý trực tuyến. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho bác sĩ và nhân viên y tế truy cập thông tin nhanh chóng, giảm thiểu sai sót trong quá trình chẩn đoán và điều trị. Bệnh án điện tử sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người bệnh cũng như quản lý khám, chữa bệnh" - PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc bệnh viện Bạch Mai cho biết.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thì thời gian qua, Bộ Y tế và các bệnh viện đã quyết tâm, nỗ lực rất lớn để triển khai bệnh án điện tử. Toàn quốc đã có 107 cơ sở y tế triển khai hình thức này, cho thấy kết quả khích lệ bước đầu. Tuy nhiên, so với tổng số cơ sở y tế thì con số này vẫn còn khá khiêm tốn. Vì vậy, thời gian tới, triển khai bệnh án điện tử tiếp tục là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu của ngành.

Bệnh án điện tử được Bộ Y tế đánh giá là cốt lõi cho nỗ lực chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế. Thay thế bệnh án giấy bằng bệnh án điện tử được kỳ vọng sẽ nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe, tăng mức độ hài lòng của bệnh nhân cũng như giảm tải được các công việc không cần thiết của y, bác sĩ, tập trung thời gian cho hoạt động chuyên môn. Và thực tế, tại các bệnh viện đã triển khai, mô hình bệnh án điện tử đã thể hiện được lợi ích kép với cả người bệnh cũng như đội ngũ y, bác sĩ.