Phát tờ rơi cảnh báo du khách về an ninh là việc nên làm

Vừa qua, như một động thái đối phó với tội phạm cướp giật, trộm cắp tài sản nhắm vào du khách nước ngoài tại trung tâm TP.HCM, Công an quận I đã tham mưu cho UBND quận đưa ra sáng kiến phát tờ rơi cảnh báo du khách nước ngoài. Tờ rơi này về một số vấn đề khách du lịch cần lưu ý, được trình bày bằng hai ngôn ngữ tiếng Anh và tiếng Việt.

Trước tình hình tội phạm đường phố nhắm vào khách du lịch có xu hướng gia tăng, việc làm này của Công an quận 1 TP.HCM là hoàn toàn bình thường, rất thiết thực và có tác dụng cảnh báo để du khách tăng cường ý thức cảnh giác. Trong tờ rơi cũng có cung cấp cả số điện thoại để du khách có thể trình báo về các vụ cướp giật, trộm cắp tài sản.  

Việc phát tờ rơi cảnh báo tội phạm đã được lực lượng cảnh sát nhiều quốc gia trên thế giới (như Pháp, Na Uy, một số nơi trên nước Mỹ…) áp dụng từ lâu. Nên nếu nói rằng việc phát tờ rơi như trên gây tâm lý bất an cho du khách mỗi khi ra đường, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh đất nước mình thì không phải.

Thời buổi thông tin Internet hiện nay, hầu hết du khách đi đâu cũng đều tìm hiểu nơi đến qua các trang mạng, nên đâu phải không có tờ rơi này thì họ không biết đến thực trạng là tồn tại những kẻ gian ở khu vực trung tâm TP HCM nhằm vào họ.

Những nội dung trong tờ rơi nhắc nhở du khách giữ cẩn thận ví tiền, tránh đeo vòng vàng hay đồ trang sức đắt tiền, khuyên du khách phải trả giá khi mua hàng, cảnh giác với tình trạng đồng hồ taxi “ăn gian”, cảnh giác với xích lô và xe ôm tính giá đắt… là những lời khuyên hợp lý.

Điều đáng nói ở đây là câu chữ trong tờ rơi, được dịch quá ẩu và chuyển thành thứ ngôn ngữ tiêu cực, gây cảm giác bất an cho du khách. Tạm không bàn đến thứ tiếng Anh hết sức ngô nghê, sai văn phạm, sai cả chính tả như bài luận của một học sinh kém, chỉ xin nói về nội dung và cách lựa chọn câu, từ.

Cảnh báo về tội phạm, trong tờ rơi có viết: "Violent crime is very often in Ho Chi Minh City" (nghĩa là: Tội phạm bạo lực xảy ra rất thường xuyên ở TP. HCM). Tội phạm bạo lực (violent crime) có thể bao gồm cả giết người, cướp có vũ trang, gây thương tích nghiêm trọng… Trong thực tế, loại tội phạm tại trung tâm TP.HCM nhằm vào du khách đa số là trộm cắp, chứ không thể gọi là “violent crime”. Và nếu nói “very often”, tức xảy ra rất thường xuyên, thế thì chẳng khác gì hăm dọa khách du lịch, còn ai dám đi du lịch ở một nơi mà “tội phạm bạo lực xảy ra rất thường xuyên”???

Tờ rơi viết một cách khẳng định rằng “đừng tin vào đồng hồ mét trên taxi”: “Do not trust the taxi meter". Còn nữa: "Ripping off unsuspecting passengers is an art form for dishonest driver. Stisk to reliable companies such as Vinasun taxi and Mailinh taxi." (Tạm dịch: Chặt chém hành khách thật thà là một nghệ thuật của tài xế taxi không trung thực. Nhớ dùng dịch vụ của các công ty đáng tin cậy như Vinasun và Mailinh).

Lẽ nào tất cả các taxi tại TP.HCM đều có đồng hồ mét gian dối? Tuy nhiên, câu tiếp theo lại khuyên là nên dùng dịch vụ của 2 công ty taxi nọ, như là cách quảng cáo cho 2 hãng taxi này. Và thật “sáng tạo” hết sức khi gọi “chặt chém hành khách thật thà” là “nghệ thuật”!!!

Tờ rơi cũng cảnh báo về việc tiểu thương hay nói thách nên du khách cần trả giá, nhưng đoạn này được viết bằng thứ tiếng Anh mà nếu phải dịch xuôi ra tiếng Việt thì dám chắc nhiều người biết tiếng Anh phải bó tay.

Cả văn bản đầy những câu ngô nghê, sai văn phạm. Có cả một từ buồn cười được cấu tạo kiểu ghép nối như "Xe ôm" được gọi là "Motorbike hug". Chẳng khác nào trong những câu chuyện tiếu lâm chế nhạo tiếng Anh “bồi” có những từ, ngữ như: “I want to toilet kiss you” là “Tôi muốn cầu hôn em”, hay “Like is afternoon” là “Thích thì chiều”, “Sky down no enemy” là “Thiên hạ vô địch”,  “Home face road, dad do big” là “Nhà mặt phố, bố làm to”, “Sugar you you go sugar me me go” là “Đường anh anh đi, đường tôi tôi đi”…

Một tờ rơi được soạn cẩu thả, không được hiệu đính, tham vấn về nội dung và ngôn ngữ, lập tức được phát cho du khách. Đó là sai lầm khó chấp nhận, và chính điều này mới khiến nhiều người bức xúc.

Sau khi có những phản ứng từ báo chí, việc phát tờ rơi đã tạm ngừng. Hy vọng rằng việc ngưng này chỉ là tạm thời, tờ rơi sẽ lại được phát cho du khách sau khi được soạn lại cho sáng sủa, rõ nghĩa, tử tế và tích cực. Phát tờ rơi như thế này là việc nên làm, và đúng ra nên có sự phối hợp của ngành Du lịch./.