Iris van Herpen - “Phù thủy” của làng thời trang lấy cảm hứng từ hóa thạch

Mặc dù, Iris van Herpen có thể chưa phải là một cái tên quen thuộc, nhưng những tín đồ của cô là những phụ nữ vượt qua các ranh giới trong văn hóa. Năm nay nhà thiết kế thời trang này đã tạo ra một chiếc váy có mũ tùy chỉnh, góp phần vào sự thành công trong buổi trình diễn "Phục hưng" của  Beyoncé.

Là một nghệ sĩ đa tài, Iris van Herpen cho phép đôi tay và khối óc tạo ra nhiều thứ hơn là chỉ những chiếc váy. Thông qua tình yêu với thời trang, cô đang đặt ra những câu hỏi về một thế giới hiện đại bị cuốn vào những nghịch lý, bị bóp nghẹt bởi khí hậu và khủng hoảng xã hội.

Ý thức được các vấn đề của thời đại mình, trong nhiều năm qua, Iris van Herpen đã ưu tiên áp dụng các phương pháp sản xuất có trách nhiệm với môi trường, bằng chứng là một số sáng tạo được làm từ nhựa tái chế hoặc hạt ca cao in 3D. Hết mùa này sang mùa khác, bằng sự hợp tác nhạy cảm, sáng suốt của cô với các kiến trúc sư, nghệ sĩ đương đại và nhà thiết kế khác nhau, Iris đã phá vỡ biết bao ranh giới về cách suy nghĩ và tiếp cận thời trang truyền thống, tìm cách thách thức các quan niệm về thời trang. Nói cách khác, Iris van Herpen coi thời trang như một “ngôn ngữ giao tiếp” liên ngành, một thứ tiếng mà bất kỳ lĩnh vực nào đều hiểu được từ nghệ thuật, hóa học, khiêu vũ, vật lý, kiến trúc, sinh học, thiết kế cho đến công nghệ. 

Nghệ sĩ Grimes đã mặc chiếc váy Van Herpen cắt laser, lấy cảm hứng từ tương lai xa đến Met Gala “In America: A Lexicon of Fashion” vào năm 2021 và mất 900 giờ để thực hiện. Vào năm 2022, một số người nổi tiếng đã mặc váy dài của Van Herpen đến buổi biểu diễn. "Thời đại hoàng kim" Met Gala gồm có người mẫu Winnie Harlow, ca sĩ Teyana Taylor và Dove Cameron.

Bộ quần áo lấy cảm hứng từ tinh vân xoắn ốc của Cameron và mất hơn 600 giờ để thực hiện. Chiếc váy được tạo hình từ mylar tái chế (một loại nhựa sáng bóng phản chiếu). Trên thảm đỏ, Cameron tỏ ra bất ngờ và hài lòng với thiết kế này: "Nó làm tôi nhớ đến cột sống… Tôi thích sự phức tạp và chi tiết của chiếc váy".

Giờ đây, hơn một trăm tác phẩm của nhà thiết kế Iris van Herpen đang được trưng bày trong một cuộc triển lãm hồi tưởng mới mang tên “Điêu khắc các giác quan” tại bảo tàng Musée des Arts Décoratifs ở Pháp. Triển lãm là một "xứ sở thần tiên" mà bất kể tín đồ thời trang nào cũng muốn đặt chân để chiêm ngưỡng hơn 100 tuyệt tác do nhà thiết kế người Hà Lan thực hiện. 

"Phùy thủy" Iris van Herpen nói: "Tôi không muốn đây chỉ là buổi triển lãm thời trang đơn thuần. Tôi muốn những tác phẩm của mình đại diện cho các tầng lớp trong cuộc sống đang bị ảnh hưởng từ con người, từ khiêu vũ, nghệ thuật, khoa học, kiến ​​trúc, đến thiên nhiên, triết học".

Các họa tiết lặp đi lặp lại như nước, bộ xương người và thế giới tự nhiên đã phát triển theo từng bộ sưu tập. Van Herpen cho biết những tài liệu tham khảo này đã đến với cô dưới nhiều hình thức khác nhau trong suốt nhiều năm. 

Lớn lên được bao quanh bởi nước tại một ngôi làng dọc sông Waal ở miền Trung Hà Lan luôn là tạo cho nguồn cảm hứng lớn lao cho cô. Cô gọi nước là "tấm gương của thiên nhiên" và diễn giải các màu sắc cũng như kết cấu khác nhau của nước qua nhiều phương pháp. Ví dụ: sử dụng thủy tinh thổi hoặc tia laser cắt. 

Van Herpen giải thích: “Thật tuyệt vời khi khám phá cấu trúc xương của các loài động vật đã tuyệt chủng và xem xét sự khác biệt cũng như điểm tương đồng với cấu trúc cột sống bên trong của chúng ta”. Có thể quay ngược lại hàng triệu năm và cũng có thể tưởng tượng ra cấu trúc cột sống sau một triệu năm nữa… Đó là nguồn cảm hứng vượt thời gian”.

Sau khi bắt đầu sự nghiệp thực tập tại Alexander McQueen, Van Herpen đã thành lập nhãn hiệu cùng tên vào năm 2007 ở tuổi 23. Kể từ đó, cô đã phát triển những cách làm việc mới với những chất liệu cải tiến, công nghệ kết hợp và kỹ thuật thời trang cao cấp pha với truyền thống. 

Năm 2010, Van Herpen giới thiệu chiếc váy in 3D đầu tiên tại Tuần lễ thời trang Amsterdam. Một thập kỷ sau, Forbes tuyên bố công nghệ này là 'không gian để ngắm nhìn'. Vào năm 2011, cô đã gửi một bộ đồ in 3D khung xương khác được làm từ polyme tổng hợp màu trắng xuống sàn diễn cho Tuần lễ thời trang cao cấp ở Paris. Động thái này đã ghi danh cô vào danh sách 50 phát minh xuất sắc nhất năm 2011 của tạp chí Time và chiếc váy khung xương đã được Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan của New York mua lại vào năm 2012.

Van Herpen giải thích: "Việc kết hợp công nghệ hiện đại với các kỹ năng và bí quyết mang tính truyền thống sẽ mang lại tầm nhìn thời trang cao cấp cổ điển vào thế giới ngày nay. Tôi gọi sự phát triển của nghề thủ công này là sự thay đổi thủ công. Chính nó đang đưa thời trang cao cấp hướng đến tương lai.

Iris van Herpen có lẽ là một nhà thiết kế thời trang sử dụng ít vải nhất trong làng mốt, không sáng tạo dựa trên vải vóc mà là những kỹ thuật công nghệ hiện đại mới. Thay vào đó, giống như một kiến trúc sư, cô ấy tạo ra nhưng thiết kế thiết thực hơn cho môi trường sống và cả những loài sống trong đó. Điều này được phản ánh rõ nét trong bố cục vẻ ngoài mà cô tạo ra cũng như trong các buổi trình diễn trên sàn diễn của cô, trong những không gian giao thoa tuyệt hảo giữa những chuyển động của cơ thể, nhịp đập của tâm hồn và sự bay bổng của trí tưởng tượng như ở triển lãm "Iris van Herpen: Sculpting the Senses". Những chiếc váy của cô trở nên sống động với những chuyển động nhỏ nhất của cơ thể, tạo ra một vở ba lê đẹp đẽ về kết cấu và chất liệu, ma sát và dịch chuyển, màu sắc và độ trong suốt.