Khi cả xã hội ai cũng làm bác sĩ

F0 hiện không còn xa lạ và là nỗi sợ của người dân bởi giờ đây câu nói cửa miệng “ai rồi cũng F0” được thốt ra một cách tự nhiên và không chút lo lắng.

Xung quanh tôi, ngày nào cũng có bạn, người thân thông báo “mình là F0”. Những đợt dịch trước nếu là F0 thì cả xã hội quan tâm, đưa đi cách ly ngay lập tức, khu nhà ở bị chăng dây. Còn F0 bây giờ đều tự cách ly tại nhà và tự chữa theo công thức riêng của mỗi người.

Chưa bao giờ cộng đồng F0 lại nhộn nhịp như vậy. Các F0 lên mạng xã hội khoe “2 vạch” với thái độ rằng đằng nào mà chả đến lượt, tránh làm sao được. Rồi khi bạn là F0 được công khai, ngay lập tức bạn sẽ nhận được cơ số lời khuyên về cách chữa trị tại nhà từ cách dùng thuốc cho đến dinh dưỡng bồi bổ cơ thể.

Cộng đồng F0 nhộn nhịp còn thị trường thuốc chữa trị cho F0 thì trăm hoa đua nở. Không có một công thức chuẩn, mạnh ai người đó tự chữa. Giai đoạn này chỉ thấy nhà thuốc “trúng đậm”.

Người người làm bác sĩ, ai cũng có thể trở thành chuyên gia tư vấn cho những F0, nhất là những ai từng mắc thì càng nhiều kinh nghiệm. Nào là uống thuốc của Nga, rồi cảm cúm của Nhật, hoặc dễ kiếm hơn thì các loại thuốc của Việt Nam. Ngoài ra cần có thêm các loại thuốc bổ, nước muối súc miệng, xịt họng, rồi mua thêm các loại xả, gừng, tỏi để xông mũi… Riêng đơn thuốc chữa Covid-19 truyền tay nhau không biết bao nhiêu loại.

Bạn tôi, cả đại gia đình đều mắc Covid-19. Vì thế khi được hỏi, cô ấy như một chuyên gia thực thụ. Uống thuốc gì, mua ở đâu, rồi cách xông như nào cho đúng, chế độ ăn uống như nào có lợi nhất cho sức khỏe.

Nhiều người còn sáng tạo trộn các đơn thuốc lại với nhau với lý do tự mình thấy cái này tốt, cái kia tốt nên nhặt mỗi đơn thuốc 1 loại. Người dân mình "tài hoa" lắm, cái gì cũng biết chỉ là không biết sợ thôi.

Người lớn thì còn có những đơn thuốc dành riêng nhưng trẻ con mắc covid thì hiện nay cũng chưa có thấy đơn thuốc nào rõ ràng. Vì thế đa phần trẻ em vẫn uống theo đơn thuốc của người lớn. Không những thế, cha mẹ còn lên mạng tự tìm đơn thuốc rồi về phối hợp với các đơn thuốc ở nhà để cho trẻ uống. Việc uống thuốc vô tội vạ, không có hướng dẫn cụ thể có nguy cơ dẫn đến nhiều tác dụng phụ cho trẻ.

Lợi dụng tâm lý lo lắng của người dân, nhiều cá nhân đã rao bán các mặt hàng thuốc điều trị virus "xách tay" từ Nga, Trung Quốc về Việt Nam như Arbidol thành phần là Umifenovir, Areplivir thành phần là Favipiravir. Các thuốc này được quảng cáo có khả năng phòng chống lây nhiễm và điều trị hiệu quả Covid-19.

Hiện nay, thuốc Arbidol và Areplivir đều chưa được cấp phép lưu hành và nhập khẩu chính thức tại Việt Nam. Các sản phẩm do các trang mạng xã hội, các nhóm các diễn đàn bán đều là hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc xuất xứ, tiêu chuẩn chất lượng.

Tuy nhiên các thuốc "xách tay" này còn được rao bán trực tiếp trên các hội nhóm, trang cá nhân trên mạng xã hội như Facebook, Zalo, Shopee,… nên người dân rất dễ tìm mua.

Việc mua bán thuốc ở Việt Nam khá dễ dàng, chỉ cần ra hiệu thuốc, muốn mua thuốc gì cũng có. Thuốc không chỉ được bán tại các hiệu thuốc có địa chỉ rõ ràng mà còn bán online trên mạng xã hội. Ai cũng có thể trở thành dược sĩ, bác sĩ. Chỉ cần ra hiệu thuốc, người dân chỉ cần nói mua thuốc phòng hay chữa covid, ngay lập tức người bán thuốc tự lên đơn và nhặt cho vô số các loại thuốc, từ kháng sinh, chống viêm, thuốc bổ; mỗi hiệu thuốc lại cho các "phác đồ" khác nhau. Sơ sơ mỗi người rời hiệu thuốc cũng phải tiêu tốn từ vài trăm cho tới vài triệu tiền thuốc.

Người dân đang quá vô tư trong việc điều trị F0 tại nhà. Trong mỗi gia đình, ai cũng có cơ hội trở thành 1 bác sĩ mặc dù không am hiểu về thuốc.

Khi mà ngày ngày báo chí ra sức hướng dẫn F0 điều trị tại nhà như nào? F0 điều trị tại nhà cần các loại thuốc nào? Bộ Y tế hướng dẫn F0 điều trị tại nhà… rồi nhiều bác sĩ livetream hướng dẫn bệnh nhân F0 một cách tỷ mỉ, chi tiết….là vậy nhưng vẫn còn rất nhiều người tự điều trị theo “kinh nghiệm” mách bảo?

Tự dùng thuốc kháng virus, thuốc chống đông, thuốc corticoid, hoặc mượn đơn trên mạng mua thuốc uống… dẫn tới nhiều nguy hại cho bệnh nhân covid-19 điều trị tại nhà. Nhiều trường hợp tụt huyết áp, không bắt được mạch, hoặc chảy máu, sốc mất máu do tự ý dùng thuốc chống đông máu trong quá trình điều trị Covid-19 tại nhà.

Theo khuyến cáo của BS, nếu không thuộc nhóm nguy cơ (người có bệnh nền, chưa tiêm vaccine phòng COVID-19, chỉ số CT thấp lại điều trị cách ly tại nhà có thành phần người nhà là người cao tuổi, trẻ nhỏ..., người suy giảm miễn dịch), F0 không cần dùng thuốc kháng virus và chỉ cần điều trị triệu chứng: Sốt thì hạ sốt (Paracetamol hoặc Ilubrofen), lau người nước ấm, xông lá...; ho dùng giảm ho, bổ phế, long đờm, chống dị ứng, giảm kích thích đường thở; ngạt mũi thì nhỏ nước muối sinh lý, thuốc làm co mạch (ví dụ Otrivin 0,05 hoặc 0,1%), ColdiB...; rối loạn tiêu hóa sử dụng men tiêu hóa, Smecta, berberin...; mất ngủ sử dụng thuốc Melatonin, an thần thảo dược (Mimosa); căng thẳng, lo lắng dùng an thần thảo dược, Magne B6, vận động nhẹ.

Thuốc là con dao 2 lưỡi, dùng phải đúng chỉ định, đúng thời điểm, sử dụng phải phù hợp, an toàn, hợp lý mới mang lại hiệu quả cao nhất. Nếu dùng sai, không có chỉ định rất nguy hiểm, thậm chí còn suy giảm miễn dịch. Người dân khi phát hiện dương tính hãy bình tĩnh, phải ăn đủ chất, uống đủ nước (hơn 2 lít nước/ngày) để nâng cao thể trạng./.