Đại dịch Covid-19 khiến chuỗi cung ứng đứt gãy, phá hủy nền kinh tế
VOV.VN - Chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy bởi đại dịch Covid-19, đe dọa cả những "gã khổng lồ" kinh tế hàng đầu như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Đức...
Đại dịch Covid-19 đang phủ bóng đen u ám lên nền kinh tế thế giới và làm đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, đe dọa cả những "gã khổng lồ" kinh tế hàng đầu như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Đức...
 |
| Công nhân làm việc trong một nhà máy ở Xiangtan (Trung Quốc) vào tháng 3/2020. (Ảnh: Xinhua) |
Hoạt động của các sân bay, nhà máy và cửa hàng đều chậm lại hoặc đóng cửa vì đại dịch do virus corona chủng mới gây ra, tạo ra thách thức lớn đối với chuỗi cung ứng quốc tế - đặc điểm chỉ rõ nhất tính chất của thời đại toàn cầu hóa hiện nay.
Quy trình sản xuất đa nhà máy - thường là qua nhiều quốc gia - được thịnh hành tại các công ty trên khắp thế giới, và hiện đang tỏ ra yếu ớt, dễ đứt gãy hơn dự đoán.
Kinh tế thế giới lao dốc mạnh nhất kể từ năm 2009
Trong 4 thập kỷ qua, bản chất của thương mại đã thay đổi hoàn toàn. Trong nhiều thế kỷ, các quốc gia chủ yếu gửi hàng thành phẩm ra nước ngoài: dầu ô liu từ Italy, rượu từ Tây Ban Nha, lông thú từ Canada; và sau đó là xe hơi từ Đức, máy may, máy in, và máy tính tiền từ Mỹ. Còn hiện nay, các quốc gia chủ yếu gửi các bộ phận hoặc linh kiện ra nước ngoài để uốn, hàn, chèn hoặc khâu lại với nhau trong các nhà máy và phân xưởng nước ngoài.
Việc phân chia sản xuất thành các bước riêng biệt trở nên khả thi nhờ những tiến bộ trong giao thông vận tải, công nghệ và truyền thông, cũng như độ mở cửa thị trường thế giới. Chi phí vận chuyển giảm mạnh khi các container tiêu chuẩn tăng nhanh chóng. Cáp quang, điện thoại di động, internet, điện toán đám mây, dịch vụ gọi băng thông rộng và hội nghị trực tuyến gần như miễn phí cho phép mọi người cộng tác, chia sẻ các tập tin, tài liệu và ý tưởng, ngay cả khi họ ở rất xa về mặt địa lý.
Sự đồng thuận thương mại tự do rộng lớn xuất hiện sau thời kỳ Chiến tranh Lạnh (Cold War) đã thúc đẩy sự chuyển đổi sang sản xuất toàn cầu, thúc đẩy quan hệ thương mại quốc tế phát triển mạnh mẽ.
Mặc dù có vai trò to lớn trong việc thiết lập trật tự quốc tế mở này, Mỹ chưa bao giờ hoàn toàn chấp nhận sự đồng thuận thương mại tự do. Họ duy trì hạn ngạch đối với mặt hàng đường và cá ngừ; thuế quan đối với thép, nhôm, giày và thuốc lá; và trợ cấp cho tất cả các loại nông sản. Mặc dù vậy, Mỹ cũng đã phụ thuộc lớn vào các liên kết thương mại toàn cầu. Khoảng 1/3 xuất khẩu của Mỹ là các bộ phận, linh kiện của các sản phẩm khác, được sản xuất bên ngoài nước Mỹ như: bông, thép, chất bán dẫn, động cơ và máy móc lắp ráp...
