Bảo lãnh để bảo vệ quyền lợi người mua nhà

Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua có một số nội dung mới siết chặt hoạt động đầu tư xây dựng trong lĩnh vực bất động sản, trong đó có quy định chủ đầu tư dự án phải được tổ chức tài chính, tổ chức tín dụng bảo lãnh việc bán, cho thuê nhà ở hình thành trong tương lai.

Thị trường bất động sản đóng băng, nhiều chủ đầu tư dự án nhà ở hết vốn, chậm tiến độ, thậm chí “cao chạy xa bay” với hàng trăm tỷ đồng góp vốn của người dân. Điển hình là các vụ việc xảy ra ở Hà Nội gây bức xúc dư luận trong thời gian qua, như dự án Tricon Towers ở Bắc An Khánh, Hoài Đức; dự án B5 Cầu Diễn ở Từ Liêm; dự án Hesco ở Văn Quán, Hà Đông…

Góp tiền mua nhà với hợp đồng trên giấy, khách hàng rất dễ gặp rủi ro khi chủ đầu tư không thực hiện đúng cam kết về tiến độ cũng như chất lượng xây dựng. Trước thực tế đó, Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) yêu cầu chủ đầu tư dự án nhà ở phải có sự bảo lãnh của tổ chức tài chính hoặc tín dụng mới được thực hiện việc bán, cho thuê nhà.

Theo ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, quy định này sẽ làm khó cho nhiều nhà đầu tư, nhưng đó chỉ là những nhà đầu tư nhỏ, kém năng lực: “Thời gian vừa qua có rất nhiều nhà đầu tư thấy lợi nhuận của thị trường bất động sản nói chung, nhà ở nói riêng lao vào làm nhưng nhiều nhà đầu tư dưới hình thức tay không bắt giặc, khá nhiều nhà đầu tư lợi dụng sơ hở không có bảo lãnh để tiến hành xin dự án mà không có kinh phí để triển khai. Vì thế tôi ủng hộ phải siết chặt cái này, để đảm bảo đúng là nhà đầu tư có đủ năng lực để thực hiện dự án. Đây là điều mà tất cả các nước trên thế giới đều làm”.

Cũng đồng tình với quy định về bảo lãnh, PGS.TS Nguyễn Trọng Hòa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, các cơ quan chức năng phải nghiên cứu, xem xét thực tế một cách kỹ lưỡng khi ban hành các văn bản dưới Luật, tránh để nhiều dự án tắc nghẽn không triển khai được trong thời gian dài.

Theo PGS.TS Nguyễn Trọng Hòa, quy định mới trong Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) sẽ ràng buộc các doanh nghiệp bất động sản hoạt động quy củ hơn, tăng trách nhiệm và sự uy tín trên thị trường: “Bây giờ rất nhiều dự án nhỏ lẻ, bán nhà xong là không có trách nhiệm gì cả, bỏ đi cuối cùng thành phố, người dân phải lo hết. Ví dụ như Phú Mỹ Hưng đến thời điểm này họ vẫn lo hết, từ bảo vệ đến tu sửa, dọn dẹp, tức là phát triển đô thị có trách nhiệm, không để gánh nặng lên người dân và thành phố. Tôi nghĩ dần dần chúng ta phải tiếp cận với bước đi thế giới, có đủ hàng cho người dân và người dân khi đã đặt tiền vào mua thì an toàn”.

Băn khoăn khi có tới hơn 90% doanh nghiệp bất động sản trong nước là nhỏ và vừa, ông Nguyễn Thế Điệp, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Reenco Sông Hồng, thuộc Tổng Công ty Xây dựng Sông Hồng lo ngại, khi Luật này đi vào cuộc sống, cũng có nghĩa là nhiều doanh nghiệp phải tự giải thể. Vì vậy, các doanh nghiệp cần chủ động nâng cao năng lực tài chính và tự điều chỉnh nếu muốn tồn tại: “Tuân thủ quy định mới này, nhiều doanh nghiệp sẽ phải rời thị trường. Chúng ta cần có lộ trình để các doanh nghiệp tự hoàn chỉnh, nếu nhỏ quá sẽ sát nhập và hợp tác với nhau, nếu chưa đủ điều kiện phải tạo mọi điều kiện để triển khai được các dự án trong tương lai”.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam cho biết, bảo lãnh là quy định cần thiết để góp phần giảm nguồn cung ảo cũng như những dự án mà trên thực tiễn sẽ khó hoàn thành hoặc có độ trễ dài. Hơn nữa, hiện hàng tồn kho vẫn còn nhiều, nên chủ trương của Chính phủ là không khuyến khích việc bán nhà hình thành trong tương lai, tránh tình trạng thừa cung trong thời gian tới. 

Quy định về bảo lãnh trong hoạt động mua bán bất động sản hình thành trong tương lai được kỳ vọng sẽ giúp lành mạnh hóa thị trường bất động sản, bảo vệ quyền lợi của người mua nhà. Đã đến lúc các nhà đầu tư nhà ở cần làm thật, bán thật, phù hợp với đúng năng lực tài chính của mình./.