Có bắt buộc phải mua bảo hiểm khoản vay khi vay tiền ngân hàng?

Bảo hiểm khoản vay hay còn gọi bảo hiểm tín dụng là một hình thức bảo hiểm giúp người vay trả nợ ngân hàng nếu mất khả năng thanh toán. Khi người vay gặp rủi ro bị tử vong hoặc tai nạn thương tật vĩnh viễn, công ty bảo hiểm sẽ thanh toán khoản dư nợ còn lại cho ngân hàng.

Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm, các loại bảo hiểm bắt buộc bao gồm: Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới; Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của người vận chuyển hàng không đối với hành khách; Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với hoạt động tư vấn pháp luật; Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm; Bảo hiểm cháy, nổ. Mặt khác, Thông tư 39/2016/TT-NHNN quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng cũng không có điều khoản nào bắt buộc về bảo đảm khoản vay. Như vậy, việc khách hàng mua bảo hiểm tín dụng đối với khoản vay là thỏa thuận giữa ngân hàng và khách hàng vay trên cơ sở tự nguyện của các bên.

“Việc ép khách hàng mua bảo hiểm khoản vay sẽ gây ra những hệ luỵ như là khách hàng cần phải vay số tiền lớn hơn, bao gồm cả bảo hiểm khoản vay. Trong nền kinh tế đang thiếu vốn, khách hàng sẽ khó tiếp cận với vốn tín dụng ngân hàng, mục tiêu khách hàng đưa ra khó thực hiện hơn khi vừa phải vay nợ vừa phải mua bảo hiểm”, Chuyên gia kinh tế, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh cho biết.

Tùy từng ngân hàng và khoản tiền theo nhu cầu vay của khách hàng mà mức phí bảo hiểm khoản vay sẽ là khác nhau, thông thường từ 3-6%. Tiền phí bảo hiểm khoản vay sẽ được ngân hàng trừ trực tiếp vào khoản vay khi giải ngân hoặc sẽ được cộng thêm vào số nợ gốc. Với những khoản vay lớn và dài hạn, mức phí này là khá lớn đối với nhiều khách hàng. Do đó, khách hàng tùy vào điều kiện tài chính và nhu cầu của mình có thể cân nhắc có tham gia bảo hiểm tiền vay hay không.

“Việc mua bảo hiểm là tự nguyện của khách hàng, không được ép buộc, không được đặt điều kiện muốn giải ngân cho vay thì phải mua bảo hiểm, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản chỉ đạo nghiêm cấm việc này. Chúng tôi cũng rất muốn khách hàng cũng như cơ quan truyền thông, báo chí phát hiện cá nhân, ngân hàng nào thực hiện việc ép khách hàng mua bảo hiểm mới cho vay thì phải xử lý kỷ luật”, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú khẳng định.

Mặc dù quy định không bắt buộc nhưng thực tế ở nhiều ngân hàng, nguồn vay mới vào tình thế nếu không mua gói bảo hiểm khoản vay thì ngân hàng sẽ không xét duyệt hoặc giải ngân chậm khoản vay đó. Tuy nhiên, việc ép khách hàng mua bảo hiểm khi vay vốn là hành vi vi phạm pháp luật về kinh doanh bảo hiểm. Nếu cố tình vi phạm, ngân hàng có thể bị phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 48/2018/NĐ-CP với mức phạt tiền từ 40 - 50 triệu đồng./.