Trong 9 tháng năm 2018, công tác chỉ đạo điều hành giá đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo điều hành giá quan tâm, quyết liệt trong chỉ đạo điều hành, theo đúng các kịch bản điều hành giá ngay từ những tháng đầu năm nhằm quyết tâm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội đề ra. Các Bộ, ngành, địa phương đã có sự phối hợp nhuần nhuyễn, chủ động và khoa học; bám sát thực tiễn diễn biến giá cả thị trường, nâng cao năng lực công tác dự báo, xây dựng kịch bản điều hành giá phù hợp trong từng thời kỳ, giai đoạn để đề xuất lên Lãnh đạo Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo; chủ động áp dụng các giải pháp về bình ổn, kiểm soát giá cả qua đó giúp cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp và nền kinh tế góp phần thực hiện kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.

Kết quả, diễn biến chỉ số giá tiêu dùng tháng 9 và 9 tháng năm 2018 đã đạt được những kết quả tích cực. Mặc dù có nhiều yếu tố tạo áp lực lên mặt bằng giá nhưng CPI tháng 9 năm 2018 chỉ tăng 0,59% so với tháng 8 năm 2018, CPI bình quân 9 tháng đầu năm tăng 3,57% so với cùng kỳ năm 2017. Đây là mức tăng sát với kịch bản dự báo và cho thấy dù diễn biến các tháng cuối năm vẫn còn thách thức nhưng khả năng thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát bình quân dưới 4% trong năm 2018 theo chỉ tiêu Quốc hội giao là trong tầm kiểm soát của Chính phủ nếu không có các biến động quá bất thường từ diễn biến địa chính – chính trị và thị trường hàng hóa thế giới.

Trong 3 tháng cuối năm 2018, qua phân tích, đánh giá bối cảnh trong nước và thế giới cho thấy, mặt bằng giá thị trường chịu tác động đan xen của các yếu tố làm tăng áp lực và các yếu tố tạo thuận lợi cho công tác điều hành giá.

Các yếu tố thuận lợi giúp kiềm chế tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng như cung cầu hàng hóa, nhất là ngành sản xuất nông nghiệp được cân đối, nguồn cung dồi dào, ổn định; giá thuốc chữa bệnh, vật tư y tế tiếp tục có triển vọng giảm; giá cước viễn thông tiếp tục ổn định và có xu hướng giảm; lạm phát cơ bản ở mức thấp, áp lực tỷ giá đã có dấu hiệu hạ nhiệt, cung tiền, tín dụng được điều hành thận trọng; áp lực về điều hành các mặt hàng nhà nước còn định giá từ nay đến cuối năm không lớn.

Bên cạnh đó, những yếu tố tạo áp lực tăng giá chủ yếu đến từ yếu tố thị trường như xu hướng tăng giá hàng hóa thế giới, trong đó có biến động tăng của giá một số nhiên liệu như xăng dầu, LPG do diễn biến phức tạp của tình hình địa-chính trị thế giới; thiên tai, bão lũ còn nhiều diễn biến phức tạp khó lường.

Các Bộ, ngành, địa phương cần thực hiện hiệu quả việc điều hành giá các mặt hàng những tháng cuối năm. (Ảnh: KT)

Những yếu tố trên đặt ra cho công tác quản lý, điều hành giá cần tiếp tục cố gắng nỗ lực, đặc biệt không để xảy ra lạm phát kỳ vọng không chỉ của năm 2018 và cả trong năm 2019. Căn cứ các kịch bản điều hành giá đã được thống nhất, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện tốt các biện pháp điều hành giá đã đề ra từ đầu năm.

Trong đó, các Bộ, ngành, địa phương chủ động theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường đối với các mặt hàng có xu hướng tăng cao trong thời gian gần đây như xăng dầu, LPG, thịt lợn, cần chủ động rà soát, cân đối cung cầu, sử dụng hợp lý quỹ bình ổn giá để bình ổn thị trường đặc biệt là trong các thời điểm lễ, Tết; tiếp tục rà soát để đẩy nhanh thực hiện giảm giá các mặt hàng có khả năng giảm giá (thuốc chữa bệnh cho người, vật tư y tế, dịch vụ sử dụng đường bộ BOT...).

Về chính sách tiền tệ, Phó Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt theo tín hiệu thị trường, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác để đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát; tiếp tục thực hiện các biện pháp ổn định tỷ giá và mặt bằng lãi suất; phấn đấu kiểm soát lạm phát cơ bản ở mức khoảng 1,5% - 1,6%; tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính để điều hòa lượng tiền gửi của Kho bạc nhà nước nhằm giảm áp lực về lượng tiền lưu thông và áp lực lên lạm phát.

Điều hành giá một số mặt hàng

Phó Thủ tướng yêu cầu phải tổ chức thực hiện có hiệu quả các giải pháp, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc điều hành giá một số mặt hàng.

Cụ thể, đối với mặt hàng nông sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường để có biện pháp cân đối cung cầu nhằm ổn định thị trường đối với các mặt hàng lương thực, thực phẩm; chủ động phối hợp với Bộ Công Thương để có các giải pháp bình ổn giá thịt lợn thành phẩm, không để xảy ra tình trạng đầu cơ, găm hàng, theo dõi sát diễn biến dịch bệnh và chủ động có các biện pháp phòng bệnh, tránh lây lan tại các tỉnh giáp ranh; tiếp tục nghiên cứu tìm đầu ra xuất khẩu cho nhiều mặt hàng nông sản để đảm bảo tính bền vững của sản xuất; chủ động phối hợp với Bộ Công Thương chuẩn bị nguồn hàng đầy đủ để kịp thời ứng phó với các diễn biến bất thường trong mùa mưa bão cũng như chuẩn bị cho các dịp lễ, Tết dương lịch, Tết Nguyên đán.

Về mặt hàng xăng dầu, trước diễn biến của giá xăng dầu thế giới có xu hướng tăng cao, trên cơ sở kết quả đạt được trong công tác điều hành giá xăng dầu trong thời gian qua, Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính theo dõi sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, điều hành giá xăng dầu trong nước theo đúng quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 3/9/2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu, sử dụng hợp lý quỹ bình ổn giá với liều lượng thích hợp.

Trường hợp có biến động lớn về giá xăng dầu cần phải tính đến việc tạm không trích quỹ trong một thời gian để góp phần bình ổn giá xăng dầu trong nước; tiếp tục nghiên cứu các giải pháp để thúc đẩy tăng tỷ trọng sử dụng nhiên liệu sinh học trong tổng lượng tiêu thụ xăng dầu nhằm giảm mặt bằng giá xăng dầu cũng như góp phần bảo vệ môi trường.

Đối với mặt hàng điện, Bộ Công Thương phối hợp với các đơn vị liên quan để rà soát các chi phí giá thành của ngành điện trong các năm 2017, 2018 và dự kiến 2019 để đề xuất kịch bản điều hành giá phù hợp cho năm 2019. Trường hợp cần thiết phải tăng giá điện cần cân nhắc điều chỉnh ở mức phù hợp, gắn với đó là việc đẩy mạnh công khai, minh bạch thông tin về giá. Bộ Công Thương chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam tăng cường các giải pháp nhằm giảm chi phí giá thành, tổn thất điện năng, tăng sử dụng các nguồn phát điện có chi phí thấp như thủy điện.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương đánh giá, rà soát sửa đổi các quy định pháp lý để điều chỉnh mức lương cơ sở trong tính giá dịch vụ khám chữa bệnh thực hiện ngay trong năm 2018; chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính, Tổng cục Thống kê, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đánh giá tác động, đề xuất kịch bản điều hành đối với việc kết cấu thêm chi phí quản lý trong giá dịch vụ khám chữa bệnh trong năm 2019.

Đồng thời, Bộ Y tế thống nhất với Bảo hiểm xã hội Việt Nam trong việc chuẩn bị thủ tục pháp lý đối với việc tổ chức triển khai đấu thầu tập trung quốc gia năm 2019; khẩn trương triển khai thực hiện đấu thầu tập trung đối với vật tư y tế.

Đối với Dịch vụ giáo dục, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội tiếp tục phối hợp với các địa phương chủ động nắm bắt thông tin, đánh giá những tác động của việc tăng học phí trong năm học 2018 – 2019; đăng ký và dự kiến mức tăng học phí và việc thực hiện lộ trình giá thị trường trong năm 2019.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Xây dựng theo dõi sát diễn biến giá vật liệu xây dựng, đặc biệt chú trọng theo dõi sát các chính sách và tình hình thương mại quốc tế có khả năng ảnh hưởng đến đầu vào sản xuất.

Bộ Giao thông vận tải tăng cường quản lý giá cước vận tải hành khách, giám sát công tác kê khai và điều chỉnh giá của các doanh nghiệp vận tải, đảm bảo nhu cầu đi lại cho người dân trong các dịp lễ, Tết.

Đồng thời, Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu xây dựng lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ bốc dỡ container phù hợp với mặt bằng giá các nước trong khu vực và điều kiện thực tế tại Việt Nam; phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê), Bộ Tài chính trong việc đánh giá tác động của lộ trình điều chỉnh để không gây tác động đến chỉ số CPI và các mặt kinh tế xã hội khác.

Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục triển khai và quản lý giá cước dịch vụ viễn thông theo quy định tại Nghị định số 25/2011/NĐ-CP ngày 6/4/2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Viễn Thông; phối hợp với Bộ Tài chính để quản lý giá cước dịch vụ viễn thông phù hợp với các quy định tại Luật Viễn thông, Luật Giá và các văn bản hướng dẫn.

Đề xuất kịch bản điều hành giá chi tiết cho năm 2019

Đối với các mặt hàng thuộc thẩm quyền định giá của địa phương, Phó Thủ tướng yêu cầu Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chú trọng rà soát các yếu tố chi phí, đánh giá kỹ tác động lên mặt bằng giá tại địa phương nói riêng và mặt bằng giá cả nước nói chung, tránh điều chỉnh tăng giá khi chưa có đủ các điều kiện phù hợp; đẩy mạnh kiểm soát việc thực hiện công tác niêm yết giá, kê khai giá và kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật về giá tại địa bàn, nhất là các tháng trước, trong và sau Tết.

Về công tác dự báo, Phó Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng nhà nước chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các Bộ, ngành có liên quan tiếp tục đánh giá, phân tích diễn biến tình hình kinh tế xã hội, mức độ tăng trưởng của nền kinh tế để tính toán đề xuất cụ thể mức chỉ tiêu lạm phát trong năm 2019 cho phù hợp. Bộ Tài chính phối hợp với các Bộ, ngành tăng cường công tác dự báo, bám sát diễn biến giá cả thị trường để đề xuất kịch bản điều hành giá chi tiết cho năm 2019 nhằm bảo đảm kiểm soát lạm phát, báo cáo Trưởng Ban Chỉ đạo tại cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá quý IV năm 2018./.

Điều hành giá cả đang theo đúng kịch bản từ đầu năm

Nhờ sự chủ động, phối hợp nhịp nhàng của các bộ, ngành trong điều hành giá đã giúp CPI đạt mức tăng theo đúng kịch bản đưa ra từ đầu năm.