Tại phiên thảo luận về dự kiến chương trình xây dựng luật và pháp lệnh năm 2017 và điều chỉnh chương trình xây dựng luật và pháp lệnh năm 2016, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) – ĐBQH tỉnh Thái Bình bày tỏ thất vọng khi Chương trình xây dựng pháp luật đã không có nội dung xem xét, thông qua Luật sửa đổi các luật liên quan đến doanh nghiệp và môi trường đầu tư kinh doanh như Chính phủ đề nghị. Mặc dù, việc xem xét thông qua một dự luật quan trọng như vậy đang là yêu cầu rất cấp bách hiện nay.

Ông Lộc cho rằng, qua thực tiễn việc thực hiện các luật liên quan đến doanh nghiệp và môi trường kinh doanh vẫn đang có quá nhiều bất cập cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, không đáp ứng yêu cầu hội nhập, đặc biệt là nỗ lực vươn tới mục tiêu đưa nền kinh tế nước ta đứng vào top 3 về môi trường kinh doanh trong các nước ASEAN. Thúc đẩy khởi nghiệp hướng tới mục tiêu đất nước có được 1 triệu doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả vào năm 2020.

Theo ông Lộc, hiện nhiều quy định của các luật về doanh nghiệp và môi trường đầu tư kinh doanh đang trong tình trạng “ông chẳng bà chuộc” về cách thức tiếp cận, chồng chéo về nội dung, thiếu tính đồng bộ và nhất quán, không tương thích, thiếu liên thông.

“Luật Nhà ở không thống nhất với Luật Đất đai, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư đi một đằng, Luật Chuyên ngành đi một nẻo, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp được thiết kế theo phương án chọn bỏ, trong khi Luật Chuyên ngành lại làm theo cách chọn cho. Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư bảo hậu kiểm nhưng Luật Chuyên ngành vẫn thiên về tiền kiểm. Luật Đầu tư bảo, bộ ngành không được ban hành điều kiện kinh doanh nhưng Luật Chuyên ngành lại vẫn giao bộ ngành quy định giấy phép. Luật Doanh nghiệp nói, doanh nghiệp không cần con dấu, Luật Chuyên ngành lại vẫn yêu cầu doanh nghiệp phải đóng dấu vào tài liệu, giấy tờ gửi cơ quan Nhà nước…”, ông Lộc chỉ rõ.

Chủ tịch VCCI cũng bày tỏ, cộng đồng kinh doanh đã có ý kiến vào ít nhất 50 luật và khoảng 150 điều khoản trong các luật này cần được xem xét sửa đổi, đặc biệt là các thủ tục về đầu tư, đất đai, quy hoạch, môi trường, xây dựng… những vấn đề này đang là những nút thắt cần phải tháo gỡ sớm để tạo thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Bước đầu, qua thảo luận, mới xem xét trong phạm vi trong 12 luật đang có những ảnh hưởng lớn nhất đến kinh doanh. Các cơ quan Chính phủ cũng đã thống nhất phải sửa đổi tới 58 điều quy định để bảo đảm sự minh bạch, tính đồng bộ, tính thống nhất, liên thông, hợp lý của hệ thống pháp luật, tránh tình trạng “Ông nói gà, Bà nói vịt”, luật chồng lên luật, Bộ “lấn” lên địa phương, Chính phủ “làm thay” doanh nghiệp… và so với ASEAN và quốc tế thì ta chảng giống ai.

“Môi trường kinh doanh vẫn còn chằng chịt những ràng buộc vô lý, chi phi kinh doanh cao cả chi phí chính thức và phi chính thức, buộc các doanh nghiệp khởi nghiệp phải sang tận Singapore khai sinh…”, ông Lộc nói.

Ông Lộc cũng nêu rõ, trong danh mục 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện vừa được quy định tại Luật Đầu tư năm 2014, cộng đồng kinh doanh đã kiến nghị và các cơ quan chức năng đã thống nhất phải bãi bỏ ít nhất 70 ngành nghề và 10 ngành nghề khác phải được điều chỉnh cho phù hợp vì không thực sự cần thiết, không hội đủ các điều kiện theo quy định của Hiến Pháp.

“Không rõ mục tiêu quản lý và thiếu tính khả thi nhưng Chính phủ vẫn cứ phải thể chế hóa bằng các nghị định chỉ bởi vì luật đã quy định như vậy. Trong không ít trường hợp, người dân, doanh nghiệp và thậm chí cả cơ quan quản lý không biết đường nào mà lần: “quả trứng có trước hay con gà có trước”... vì các luật khác nhau lại quy định khác nhau”, ông Lộc bày tỏ.

Chủ tịch VCCI: “Nhà nước hãy để doanh nghiệp đứng trên vai“

Chủ tịch VCCI cho rằng, doanh nghiệp rất cần được nhà nước giúp đỡ để phát triển trở thành trung tâm kết nối của nền kinh tế Việt Nam với thế giới.

Trước thực tế đó, ông Lộc kiến nghị việc rà xét, sửa đổi, bổ sung các luật liên quan đến doanh nghiệp và môi trường đầu tư kinh doanh là yêu cầu cấp bách của thực tiễn. Điều này cũng là yêu cầu nhằm thực hiện cam kết của Việt Nam về tự do hóa đầu tư và thương mại theo các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như TPP, EVFTA… đã được ký kết và sẽ đưa vào thực hiện trong thời gian tới.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc cũng đề xuất, tại mỗi kỳ họp Quốc hội, nên có việc “xếp nốt” cho việc ban hành một đạo luật nếu phát hiện môi trường kinh doanh “có vấn đề” và các điều bất hợp lý. Khi những điều cần sửa đổi đã rõ, nếu chỉ sửa đổi một, hai điều cần thiết cũng rất nên làm để có thể giải tỏa ngay được những ách tắc trong môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Bởi lẽ, chỉ cần chậm lại 1 kỳ họp Quốc hội, tức là chậm thêm 6 tháng, người dân và cộng đồng doanh nghiệp mất đi cơ hội và niềm tin, cản trở tăng trưởng kinh tế, tạo nguồn thu cho ngân sách, tạo việc làm cho người lao động tới nửa kế hoạch năm. “Đấy thực sự là một sự lãng phí lớn có trách nhiệm của cả Chính phủ và Quốc hội”, Đại biểu khẳng định.

Cho rằng cải cách thể chế trước hết là hệ thống pháp luật phải đóng vai trò mở đường. Đại biểu Vũ Tiến Lộc tha thiết đề nghị Quốc hội yêu cầu Chính phủ phải chuẩn bị thật tốt để trình ra Quốc hội dự luật sửa nhiều luật liên quan đến doanh nghiệp và môi trường đầu tư, chậm nhất là vào cuối năm nay./.