Phát huy vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế

Chiều 6/6, tại Hà Nội, Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với Đảng ủy khối Doanh nghiệp Trung ương và NHTM Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam tổ chức hội thảo “Phát huy vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu dự hội thảo.

Theo ý kiến của nhiều đại biểu, tuy số lượng giảm mạnh, lĩnh vực, địa bàn thu hẹp nhưng những năm qua, doanh nghiệp nhà nước có bước phát triển quan trọng về quy mô tài sản, doanh thu, lợi nhuận và nộp ngân sách Nhà nước.

Năm 2013, khối doanh nghiệp Trung ương nộp ngân sách gần 300.000 tỷ đồng, bằng khoảng 36% tổng thu ngân sách Nhà nước. Tính đến hết năm 2013, có 85/91 tập đoàn, tổng công ty xây dựng đề án tái cơ cấu, trong đó có 68 doanh nghiệp đã được phê duyệt đề án.

Tuy nhiên, kết quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước còn hạn chế, năng suất lao động, hiệu quả kinh doanh còn thấp, hiệu quả đóng góp cho xã hội chưa tương xứng với nguồn lực doanh nghiệp nhà nước đang nắm giữ. Một số doanh nghiệp nhà nước làm ăn thua lỗ, còn tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, làm thất thoát lớn tài sản nhà nước, gây bức xúc cho xã hội…

Trước thực tế đó, nhiều đại biểu cho rằng, để phát huy vai trò then chốt của doanh nghiệp nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và bán vốn mà nhà nước không cần nắm giữ theo nguyên tắc thị trường. Doanh nghiệp nhà nước chỉ tập trung vào lĩnh vực then chốt, thiết yếu, địa bàn quan về trọng quốc phòng và an ninh; tách bạch nhiệm vụ sản xuất kinh doanh với nhiệm vụ chính trị và công ích…

Theo ông Phạm Xuân Cảnh, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam, doanh nghiệp nhà nước muốn phát huy được vai trò của mình phải giải quyết được 2 vấn đề cốt lõi.

“Thứ nhất là phải nâng cao được hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước. Đã là doanh nghiệp thì hiệu quả là quyết định. Muốn khẳng định vai trò vị trí thì phải chứng minh bằng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Yếu tố thứ hai là phải năng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước. Chúng tôi muốn nói là cạnh tranh ở cả 2 góc độ trong nước và quốc tế. Trong nước để thể hiện sự bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Cạnh tranh quốc tế khẳng định khả năng và sự hội nhập của doanh nghiệp nhà nước”, ông Cảnh nói.

Phát biểu kết luận hội thảo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân ghi nhận và biểu dương thành tích mà các doanh nghiệp nhà nước đạt được trong những năm qua và khẳng định: Các doanh nghiệp nhà nước đã đóng góp to lớn trong sự nghiệp phát triển kinh tế, khẳng định vai trò nòng cốt, chủ đạo của kinh tế nhà nước.

Các doanh nghiệp trong khối doanh nghiệp Trung ương tiếp tục là công cụ quan trọng để Đảng và Chính phủ điều tiết thị trường, kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thực hiện các nhiệm vụ an ninh quốc phòng và bảo đảm việc làm cho trên 1,3 triệu lao động đang làm việc ở khu vực này. Tuy nhiên,  các doanh nghiệp nhà nước hoạt động còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế.

“Để tiếp tục phát huy vai trò doanh nghiệp nhà nước, tôi đề nghị cần tăng cường vai trò của Đảng trong doanh nghiệp nhà nước, hoàn thiện đổi mới mô hình và phương thức lãnh đạo của tổ chức đảng đối với các đoàn thể gắn với quá trình triển khai tái cơ cấu. Bản thân doanh nghiệp nhà nước phải đổi mới để nâng cao hiệu quả hoạt động và chủ trương cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước cố gắng thực hiện theo phương án đã duyệt và tăng cường giám sát quản lý, kiểm tra của chủ sở hữu”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh./.