Gia tăng nhập siêu những tháng đầu năm 2015

Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển KT-XH năm 2014 và 4 tháng đầu năm 2015 tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIII, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho biết, đến thời điểm hiện tại, nhiều chỉ tiêu KT-XH đạt kết quả cao hơn so báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 8.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế Quốc hội nhận thấy, sau 3 năm xuất siêu liên tục, hiện tượng nhập siêu đã quay trở lại trong 4 tháng đầu năm 2015, trong đó khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 5,7 tỷ USD, cao hơn mức 3,8 tỷ USD của cùng kỳ năm 2014; khu vực có vốn đầu tư đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) xuất siêu 2,7 tỷ USD, thấp hơn mức 5,8 tỷ USD của cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu đang có xu hướng tăng chậm khoảng 6,4%, thấp hơn so với mục tiêu là 10%.

Theo tập hợp các ý kiến của Ủy ban Kinh tế Quốc hội, nhiều đại biểu đã bày tỏ sự lo ngại về xu hướng nhập siêu lớn trong 4 tháng đầu năm 2015, với mức nhập siêu 3 tỷ USD tương đương khoảng 6% tổng kim ngạch xuất khẩu, cao hơn so với chỉ tiêu Quốc hội là 5%. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu kim ngạch xuất khẩu nông nghiệp, thủy sản giảm 15,8% so cùng kỳ, đồng thời lo ngại sự phụ thuộc lớn vào nhập khẩu một số thị trường.

Bên cạnh đó, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam đang chịu sự tác động từ sự sụt giảm của giá cả hầu hết hàng hóa trên thế giới, trong đó có cả những hàng hóa xuất khẩu mà Việt Nam có lợi thế. Dự báo xuất khẩu năm 2015 sẽ khó khăn hơn, nhất là cầu bên ngoài còn yếu và nhiều nước giảm giá mạnh đồng tiền so với đồng USD, dẫn đến thâm hụt thương mại trong năm 2015 ở mức cao.

Cuối quý II/2015 hoàn thành phê duyệt các đề án tái cơ cấu

Để thực hiện kết quả cao nhất Nghị quyết Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 và góp phần hoàn thành kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm 2011-2015, Ủy ban Kinh tế Quốc hội đề xuất các ngành, lĩnh vực và từng địa phương phải hoàn thành phê duyệt các đề án tái cơ cấu chậm nhất là cuối quý II/2015.

Các ngành, lĩnh vực, địa phương tạo chuyển biến mạnh mẽ trong việc áp dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào hoạt động sản xuất, kinh doanh; coi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, có trình độ khoa học, công nghệ cao là nhân tố quyết định để tăng năng suất lao động để đến cuối năm 2015 bảo đảm cơ bản hoàn thành cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng phát triển nhanh, bền vững, hài hòa giữa mục tiêu tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô và an sinh xã hội theo Nghị quyết của Quốc hội.

Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng, cần giảm tỷ lệ vốn nhà nước trong các doanh nghiệp mà nhà nước không cần giữ chi phối; tăng cường giám sát tài chính, giám sát hoạt động và đổi mới đội ngũ lãnh đạo quản lý doanh nghiệp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN. Nghiên cứu, xem xét để trình Quốc hội ban hành Luật hoặc Nghị quyết riêng về cổ phần hóa DNNN để bảo đảm hiệu quả của quá trình cổ phần hóa, tăng cường giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Đối với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng, các cấp cần tập trung giải quyết những vướng mắc hiện nay, trong đó cần xác định rõ những lợi thế và các loại sản phẩm của từng địa phương, nâng cao tính hiệu quả trong tổ chức thực hiện tái cơ cấu, giải pháp hàng đầu vẫn là công tác quy hoạch, kế hoạch sản xuất.

Hoàn thiện mô hình quản lý, mô hình sản xuất nông nghiệp, phát triển mô hình HTX kiểu mới thông qua các mô hình này để nâng cao hiệu quả việc ứng dụng khoa học công nghệ, chế biến sâu, tăng năng suất lao động và giảm rủi ro thị trường. Đảm bảo đầu tư kết cấu cơ sở hạ tầng khu vực cửa khẩu như địa điểm kho chứa hàng hóa, kho sơ chế bảo quản nông sản, bãi đỗ phương tiện chở hàng hóa xuất nhập khẩu đáp ứng được yêu cầu, tăng cường năng lực thông quan tại các cửa khẩu giải quyết cơ bản bất cập xảy ra gần đây.

Ủy ban Kinh tế Quốc hội đề xuất, việc đẩy mạnh thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới phải đảm bảo mang lại hiệu quả thực chất thể hiện qua tổ chức lại sản xuất hiệu quả hơn và nâng cao, cải thiện đời sống người dân. Đối với các xã, huyện, thị xã đã hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới cần có hướng dẫn trong việc nâng cao chất lượng các tiêu chí, bảo đảm phát triển bền vững./.