Hải Phòng đẩy mạnh chống khai thác IUU, phát triển thủy sản bền vững

Tuy nhiên, tình trạng tàu cá của ngư dân Hải Phòng mất kết nối VMS (thiết bị giám sát hành trình tàu cá) khi khai thác xa bờ vẫn còn diễn ra. Tận dụng “thời gian vàng” trước khi đoàn kiểm tra của Liên minh châu Âu (EC) sang làm việc, Hải Phòng đã triển khai nhiều biện pháp, nỗ lực cùng các địa phương gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC và góp phần vào phát triển bền vững ngành thủy sản. 

Cảng cá Ngọc Hải, quận Đồ Sơn, TP Hải Phòng lúc nào cũng tấp nập tàu thuyền ra vào. Đây là nơi trao đổi hàng hóa, neo đậu tàu thuyền của ngư dân trong và ngoài địa phương. \

Ngư dân Lê Văn Mấm, quê ở thị xã Quảng Yên (tỉnh Quảng Ninh), thường xuyên neo đậu tàu tại cảng cá Ngọc Hải cho biết, tất cả tàu thuyền về cảng đều được Ban quản lý cảng và cán bộ Biên phòng tuyên truyền về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU); hướng dẫn ghi chép nhật ký khai thác đúng quy định.

"Trước khi đi biển, tôi phải chấp hành ký giấy tờ đầy đủ, Biên phòng cho phép mới được rời bến. Khi cập bến thì phải báo trước khi vào Cảng một nửa tiếng trước, phải báo rõ phương tiện cập bến vào giờ nào, số phương tiện bao nhiêu, chiều dài chiều rộng thế nào, phương tiện đi bao nhiêu người, hoạt động làm nghề… Khi đi khai thác, mình phải ghi chép nhật ký sản lượng hàng ngày, được bao nhiêu khi tôm cá, bao nhiêu sản lượng; về nộp cho Cảng và Biên phòng đầy đủ" - ông Mấm chia sẻ.

Hải Phòng hiện có gần 900 tàu cá đang hoạt động, tất cả đã được đăng ký trên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) và được cấp giấy phép khai thác thủy sản. Trong số này, tất cả tàu có chiều dài từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm.

Công tác theo dõi, giám sát hoạt động tàu cá qua hệ thống giám sát tàu cá quốc gia cơ bản được thực hiện theo quy định, kịp thời thông báo cho các chủ tàu cá biết khi tàu mất kết nối trên biển và yêu cầu bật thiết bị giám sát hành trình kết nối với hệ thống giám sát. Những tàu có dấu hiệu vượt ranh giới cho phép khi khai thác trên biển được nhắc nhở kịp thời và yêu cầu quay trở lại. 

Anh Đinh Như Sáng, chủ tàu cá tại xã Lập Lễ, huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng cho biết, nhờ sự sát sao của các cơ quan chức năng, các tàu cá ý thức được trách nhiệm của mình khi khai thác trên biển.

Anh Sang cho biết thêm: "Trước khi đi biển, cán bộ biên phòng đã đưa tôi bản cam kết, đọc kỹ và chấp hành thôi. Tôi đọc xong ký vào. Ra đồn trình sổ, thiếu đâu thì mình bổ sung. Hồ sơ, nhật ký khai thác, phải ghi đầy đủ".

Hải Phòng là một trong những địa phương được đánh giá có nhiều chuyển biến trong thực hiện các biện pháp chống khai thác IUU, nhiều năm không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Như Xuân, Phó Chi cục trưởng, Chi cục Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Hải Phòng), vẫn còn tình trạng tàu cá mất kết nối thiết bị giám sát hành trình và bị xử phạt vì vi phạm các lỗi khi khai thác trên biển.

"Sự chấp hành quy định của Luật Thủy sản và các quy định khác có liên quan của một số bà con ngư dân còn có phần hạn chế. Việc kiểm soát sản lượng khai thác thủy sản, thu nhật ký khai thác, báo cáo khai thác, nhật ký thu mua chuyển tải thủy sản chưa đáp ứng được yêu cầu. Việc ghi chép nhật ký khai thác của thuyền trưởng còn chưa chính xác, như nhầm ngày, nhầm số lượng mẻ…" - ông Xuân chia sẻ.

Trước thực tế này, Chi cục Thủy sản Hải Phòng đã phối hợp các địa phương, các hội nghề cá mở các lớp tập huấn, tuyên truyền Luật Thủy sản, chống khai thác IUU cho ngư dân; đến từng nhà, vận động bà con ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài.

Ông Vũ Văn Cự, Trưởng Liên tập đoàn đánh cá biển Nam Triệu (huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng) cho biết, Tập đoàn cũng lưu ý nhắc nhở ngư dân về việc bảo quản thiết bị giám sát hành trình trong điều kiện sóng to, gió biển, tránh những trục trặc về kỹ thuật; không để mất kết nối, không tắt thiết bị, kể cả khi đã về bến đỗ; hướng dẫn bà con ghi nhật ký chuẩn xác, chi tiết.

Theo ông Vũ Văn Cự, trước mắt, bà con cần chấp hành nghiêm các quy định về chống khai thác IUU nhằm gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC); về lâu dài, cần hướng tới khai thác thủy sản bền vững, có trách nhiệm.

"Về quy hoạch biển, tôi tuyên truyền nhiều rồi nhưng phải có lộ trình, nghề này ở khu vực này, hiện tại có từng đây phương tiện khai thác, tôi cho ông làm 3-5 năm hoặc thời gian nữa, ông không được phát triển thêm một chiếc nào nữa. Khi đã hết thời gian, phương tiện không đảm bảo nữa thì mời ông lên bờ, hoặc Nhà nước hỗ trợ một phần cho người ta đổi nghề, để cho biển hồi sinh" - ông Cự bày tỏ.

Xác định được những hạn chế, tồn tại, các ban ngành thành phố Hải Phòng đang vào cuộc quyết liệt, cùng ngư dân địa phương thực hiện nghiêm các quy định trong chống khai thác IUU, nỗ lực cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” của EC. Cùng với đó, Hải Phòng cũng đẩy mạnh đầu tư, xây dựng và nâng cấp các cảng cá, phấn đấu đưa Hải Phòng thành trung tâm nghề cá lớn gắn với ngư trường Vịnh Bắc Bộ, Trung tâm hậu cần nghề cá và tìm kiếm cứu nạn khu vực phía Bắc.