Không ở đâu vừa đánh thuế tiêu thụ đặc biệt vừa đánh thuế bảo vệ môi trường với xăng

Việt Nam là quốc gia duy nhất trên thế giới đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị) cho rằng, điều hòa nhiệt độ trở thành nhu cầu thiết yếu trong công việc và cuộc sống. Nhiều nghiên cứu chứng minh, việc duy trì nhiệt độ trong phòng ổn định, thấp giúp nâng cao năng suất lao động, đặc biệt là lao động trí óc, điều này đúng với xu hướng phát triển kinh tế tri thức của Việt Nam hiện nay.

“Việt Nam có lẽ là quốc gia duy nhất trên thế giới đánh thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với điều hòa nhiệt độ. Các nước khác kiểm soát điều hòa theo hai khía cạnh khác, một là kiểm soát dung môi làm lạnh, hai là mức tiêu thụ điện năng”, đại biểu Hà Sỹ Đồng nói. 

Theo đại biểu tỉnh Quảng Trị, chi phí mua dung môi làm lạnh của doanh nghiệp sản xuất máy điều hòa tại Việt Nam hiện mỗi năm tăng 15%. Việt Nam cũng có quy định tăng hiệu suất năng lượng tối thiểu, nên chúng ta cần bãi bỏ quy định thuế Tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng này.

Với mặt hàng xăng, ông Đồng cho biết, thực tế nhiều nước đánh thuế mặt hàng xăng nhưng thường các nước đánh thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc đánh thuế bảo vệ môi trường.

"Tôi không tìm được nước nào vừa đánh thuế tiêu thụ đặc biệt, vừa đánh thuế bảo vệ môi trường đối với xăng như Việt Nam", ông Đồng nói.

Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, mặt hàng xăng đang phải chịu cùng lúc hai loại thuế có cùng tính chất hạn chế tiêu dùng là thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường.

"Xăng không phải mặt hàng xa xỉ, nên việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng cũng là nhằm bảo vệ môi trường", ông Đồng nêu quan điểm đồng thời đề nghị nghiên cứu bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng hoặc trường hợp cần thiết, điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường cho phù hợp với mục tiêu của loại thuế này.

Cùng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, điều hòa nhiệt độ là mặt hàng đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người dân.

“Nếu tiếp tục đánh thuế TTĐB với điều hòa để không cho sử dụng thì chẳng khác nào đưa cuộc sống về “thời kỳ đồ đá”. Tôi nghĩ việc áp dụng thuế TTĐB với điều hòa là không hợp lý”, đại biểu Phạm Văn Hòa bày tỏ.

Cũng về vấn đề này, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội) cho rằng, thuế TTĐB nhằm tác động thay đổi hành vi, do đó, phương án đánh thuế TTĐB đối với hàng điều hòa là không thực sự cần thiết. Nếu đánh thuế 10% và 50% thì người dân vẫn sử dụng vì đây là sản phẩm thiết yếu không có sản phẩm khác thay thế. Đại biểu đề nghị không nên đưa điều hòa nhiệt độ vào danh mục chịu thuế TTĐB.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Đoàn ĐBQH TP.HCM) cũng phản đối việc đưa máy điều hòa nhiệt độ vào diện đánh thuế tiêu thụ đặc biệt vì “điều hòa không có lỗi”.

"Điều hòa nhiệt độ giúp người dân có điều kiện sống tốt hơn. Tốt hơn là hướng dẫn cách sử dụng máy điều hòa, lúc nào sử dụng và sử dụng như thế nào, chứ không nên đánh thuế tiêu thụ đặc biệt", đại biểu Trương Trọng Nghĩa nói.

Đề nghị tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu, bia, thuốc lá

Thuốc lá và rượu, bia là những sản phẩm có hại cho sức khỏe. Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, cần tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các sản phẩm này nhưng cần xem xét tăng thế nào để thay đổi hành vi.

Đại biểu không đồng tình với việc tăng thuế nhỏ giọt theo năm vì không thay đổi hành vi, mà nên tăng theo đợt. Lần đầu có thể tăng khoảng 10-15%. Sau đó 5 năm sau sẽ tăng tiếp đợt 2. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, vận động người dân, nâng cao ý thức và doanh nghiệp có thời gian để chuyển đổi sản xuất sản phẩm khác, như vậy mới có tác dụng.

Rượu, bia có hại là do nồng độ cồn, vì vậy, đại biểu cho rằng, các đồ uống có cồn với nồng độ cao thì đánh thuế phải cao, những đồ uống có nồng độ cồn thấp thì đánh thuế thấp hơn. Tuy nhiên, hiện thuế suất với đồ uống có nồng độ cồn thấp lại tương đương với đồ uống có nồng độ cồn cao là bất hợp lý.

Vì vậy, đại biểu Hoàng Văn Cường đề nghị xem xét lại phương án tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với bia, chẳng hạn như tăng cao nhất đối với rượu mạnh, thấp hơn là rượu dưới 20 độ, thấp hơn nữa là tỉ lệ với bia. Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị xem xét việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá.

Sẽ rà soát, sửa đổi về đối tượng sản phẩm điều hòa phải chịu thuế

Giải trình các vấn đề đại biểu quan tâm, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng, trên thế giới cũng đã tính thuế điều hòa như Hàn Quốc, Na Uy, Tây Ban Nha hay tại Anh áp dụng điều hòa dưới 27 độ phải đánh thuế...

Đồng tình ý kiến đại biểu và khẳng định sẽ tiếp thu, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết, sẽ rà soát, sửa đổi về đối tượng sản phẩm điều hòa chịu thuế suất ở các biểu thuế khác nhau.

Ví dụ, với điều hòa dùng năng lượng tái tạo từ mặt trời, điện gió sẽ không chịu thuế. Còn với mặt hàng điều hòa nói chung, do đây là mặt hàng tiêu thụ lượng điện lớn, tác động biến đổi khí hậu, sử dụng gây tác hại nên sẽ áp dụng đánh thuế.