Kinh tế băng tuyết - Động cơ tăng trưởng mới ở Trung Quốc
VOV.VN - Kinh tế băng tuyết là một chiến lược phát triển kinh tế mới của Trung Quốc. Nền kinh tế số 2 thế giới đang đặt cược vào thể thao mùa đông và du lịch để thúc đẩy tăng trưởng.
Mới đây, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) - cơ quan hoạch định kinh tế hàng đầu của Trung Quốc cho biết, sẽ thúc đẩy đưa nền kinh tế băng tuyết vào Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 của nước này (2026-2030).
Theo văn bản hướng dẫn do Văn phòng Quốc vụ viện Trung Quốc ban hành hồi tháng 11/2024, nước này đặt mục tiêu thúc đẩy nền kinh tế băng tuyết trở thành điểm tăng trưởng mới, với mục tiêu đạt quy mô 1.200 tỷ nhân dân tệ (tương đương khoảng 165 tỷ USD) vào năm 2027. Đến năm 2030, quy mô của nền kinh tế băng tuyết kỳ vọng đạt 1.500 tỷ nhân dân tệ.
"Hô biến" băng tuyết thành vàng bạc
Ngành công nghiệp băng tuyết ở Trung Quốc đang chứng kiến sự phát triển nhanh chóng, được đánh dấu bằng quy mô thị trường ngày càng mở rộng, nhu cầu tiêu dùng ngày càng đa dạng, chuỗi cung ứng năng động hơn và hoạt động xuất khẩu thiết bị làm băng tuyết có nhiều tín hiệu tích cực.
![kinh tế băng tuyết - Động cơ tăng trưởng mới ở trung quốc hình ảnh 2 kinh te bang tuyet - Dong co tang truong moi o trung quoc hinh anh 2](https://media.vov.vn/sites/default/files/styles/large/public/2025-02/kte_bang_tuyet_tq.jpg)
Trang China Focus cho hay, vào ngày đầu tiên của năm mới 2025, một trang trại trong rừng ở thành phố Arxan, Khu tự trị Nội Mông, miền Bắc Trung Quốc đã tổ chức một sự kiện mới và độc đáo - Naadam Băng và Tuyết. Cùng với đó, Lễ hội băng tuyết quốc tế Cáp Nhĩ Tân – Trung Quốc lần thứ 41 cũng đã chính thức khai mạc vào những ngày đầu tiên của năm 2025.
Được xem là một trong 4 lễ hội băng tuyết lớn nhất thế giới, Lễ hội băng tuyết quốc tế Cáp Nhĩ Tân – Trung Quốc năm nay sẽ chào đón du khách trong và ngoài nước, giới thiệu nền văn hóa băng tuyết độc đáo của Cáp Nhĩ Tân ra thế giới. Trong mùa băng tuyết 2024-2025, số lượng khách du lịch giải trí băng tuyết ở Trung Quốc dự kiến sẽ lên đến hơn 420 triệu lượt người và doanh thu dự kiến đạt 630 tỷ nhân dân tệ.
Nền kinh tế băng và tuyết đề cập đến các hoạt động xã hội, kinh tế và văn hóa liên quan đến băng và tuyết, được thúc đẩy bởi sự phát triển và sử dụng các nguồn tài nguyên “lạnh” của quốc gia, tạo ra cả lợi ích kinh tế và xã hội. Nó trải rộng trên nhiều lĩnh vực, bao gồm: thể thao trên băng tuyết, du lịch, văn hóa, giáo dục và thiết bị, khiến bang tuyết trở thành một ngành rộng với chuỗi cung ứng lớn.
Một báo cáo về ngành công nghiệp băng tuyết của Trung Quốc được công bố vào năm 2024 tại Hội chợ triển lãm thể thao mùa đông thế giới (Bắc Kinh) cho biết lĩnh vực này đã phát triển nhanh chóng, mở rộng từ quy mô 270 tỷ nhân dân tệ (36 tỷ USD) vào năm 2015 lên 970 tỷ nhân dân tệ (132 tỷ USD) vào năm 2024. Con số được dự đoán sẽ vượt mốc nghìn tỷ nhân dân tệ (136 tỷ USD) vào năm 2025.
Vùng băng tuyết trở thành xứ sở diệu kỳ
Ngoài những tiếng vang văn hóa sôi động của các sự kiện như Ice and Snow Naadam, địa lý và khí hậu đặc biệt của Arxan mang đến khung cảnh mùa đông ngoạn mục, mang đến cho du khách thêm lý do để ghé thăm.
Giữa khu rừng rộng lớn Arxan phủ đầy sương giá, không khí thường tràn ngập tiếng reo thích thú của du khách. Một trong những đặc điểm quyến rũ nhất của khu vực là dòng sông không bao giờ đóng băng. Chèo thuyền kayak dọc theo con đường quanh co, du khách được bao quanh bởi sự kỳ diệu của khu rừng băng giá.
Mùa đông này, băng và tuyết đang được kết hợp với suối nước nóng, các chuyến du lịch giáo dục, thể thao, di sản văn hóa phi vật thể, ẩm thực ngon và lễ hội truyền thống. Arxan đang sử dụng tài nguyên băng tuyết để tạo ra những khả năng dường như vô tận nhằm làm phong phú thêm trải nghiệm du lịch mùa đông nơi đây. Vào đêm giao thừa và ngày đầu năm mới vừa qua, Arxan đã đón 18.600 du khách, tạo ra doanh thu du lịch kỷ lục 23 triệu nhân dân tệ (3,1 triệu USD).
Ở phía Đông Bắc của Trung Quốc, tại vùng băng tuyết Cáp Nhĩ Tân, du khách sẽ choáng ngợp trước những tác phẩm điêu khắc băng tuyệt đẹp. Tại tỉnh Cát Lâm, khách du lịch có thể khám phá “phố tuyết”, một khu chợ sôi động trưng bày các sản phẩm văn hóa và nông sản địa phương, đồng thời tận hưởng các liệu pháp chăm sóc sức khỏe truyền thống của Trung Quốc tại các khu nghỉ dưỡng tuyết.
Khi ở trên sông Taizi đóng băng ở tỉnh Liêu Ninh, du khách có thể tận hưởng các hoạt động từ mát-xa nhẹ nhàng, giác hơi thuốc cổ truyền Trung Quốc và nhâm nhi trà nhân sâm ấm cho đến câu cá trên băng và chế tác đèn lồng băng trên mặt sông đóng băng.
Tại tỉnh An Huy, du khách có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp phủ tuyết của núi Hoàng Sơn và trải nghiệm nét quyến rũ độc đáo của nền văn hóa bản địa nhẹ nhàng và tinh tế. Trong khi ở tỉnh Tứ Xuyên, những đám mây cuồn cuộn của núi tuyết Tây Lăng mang đến khung cảnh ngoạn mục, cùng với các nghi lễ trà ấm cúng và suối nước nóng trẻ hóa sức khỏe.
Tại Fuyuan, Hắc Long Giang, một cuộc thi trượt băng marathon đã thu hút hơn 2.000 người đam mê từ khắp đất nước. Trong khi đó, tại Xilin Gol, Nội Mông, một cuộc đua mạo hiểm trên băng và tuyết tự lái hoành tráng đã bắt đầu, thu hút hơn 10.000 khán giả.
Những sự kiện này không chỉ khiến người tham gia thích thú mà còn chứng minh giá trị kinh tế của chúng. Ví dụ, Thế vận hội Mùa đông Quốc gia lần thứ 14, diễn ra ở Nội Mông vào tháng 2/2024, đã tạo ra 32 tỷ nhân dân tệ (4,4 tỷ USD) cho hoạt động tiêu dùng liên quan đến thể thao.
Ngành công nghiệp thiết bị băng và tuyết cũng đang có sự bùng nổ. Trung Quốc đã phát triển một hệ sinh thái toàn diện cho các thiết bị băng và tuyết, bao gồm nhiều loại khác nhau. Do đó, số lượng công ty trong lĩnh vực này tiếp tục tăng và doanh thu đã tăng từ mức dưới 5 tỷ nhân dân tệ (682 triệu USD) vào năm 2015 lên 22 tỷ nhân dân tệ (3 tỷ USD) vào năm 2023.
Điều hấp dẫn hơn nữa là sự gia tăng của các sản phẩm thích hợp, như áo khoác ngoài trời, đã phát triển từ thiết bị chuyên dụng thành thiết bị đô thị đầy phong cách. Điều này hiện có sức hấp dẫn mạnh mẽ trong giới trẻ. Trên thực tế, chỉ riêng huyện Sanmen ở Thái Châu, tỉnh Chiết Giang đã có hơn 300 nhà sản xuất áo khoác ngoài trời, với giá trị sản xuất hàng năm vượt quá 2 tỷ nhân dân tệ (273 triệu USD).
Ngành công nghiệp thiết bị thể thao mùa đông của Trung Quốc đang phát triển mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi những tiến bộ trong 5G, trí tuệ nhân tạo (AI) và thực tế ảo (VR).
Vượt ranh giới mùa đông
Các môn thể thao trên băng và tuyết rất nhạy cảm với nhiệt độ và độ ẩm, đồng thời bị hạn chế bởi các hạn chế theo mùa và khu vực. Rất ít khu vực phía Nam có băng và tuyết. Tuy nhiên, từ góc độ tâm lý người tiêu dùng, sự khan hiếm các nguồn tài nguyên như vậy ở những khu vực này thực sự thúc đẩy mong muốn mạnh mẽ hơn về những trải nghiệm liên quan đến băng và tuyết.
Trong khi các điểm du lịch băng tuyết truyền thống đang có phần lớn du khách đến từ miền Nam, thì sự nhiệt tình của người miền Nam cũng kích thích sự phát triển của ngành công nghiệp băng tuyết địa phương.
![kinh tế băng tuyết - Động cơ tăng trưởng mới ở trung quốc hình ảnh 8 kinh te bang tuyet - Dong co tang truong moi o trung quoc hinh anh 8](https://media.vov.vn/sites/default/files/styles/large/public/2025-02/cap_nhitan.png.jpg)
Khu nghỉ dưỡng trượt tuyết trong nhà ở Vô Tích, tỉnh Giang Tô phía đông Trung Quốc là một ví dụ. Cơ sở này gần đây đã thu hút hàng trăm người đam mê trượt tuyết mỗi ngày, với 70% trong số họ đến từ vùng đồng bằng sông Dương Tử. Đối với nhiều người dân thành thị đã quen với mùa đông ôn hòa, những cơ sở như vậy đã định nghĩa lại trải nghiệm mùa đông.
Một báo cáo của Tổng cục Thể thao Trung Quốc cho thấy, số lượng khu nghỉ dưỡng trượt tuyết trong nhà ở Trung Quốc đã tăng từ chỉ 5 trong mùa tuyết 2013-2014, thường kéo dài từ tháng 11 đến tháng 3, lên 59 vào mùa 2023-2024, với phần lớn các khu nghỉ dưỡng này nằm ở các thành phố phía Nam.
Với sự tiến bộ không ngừng trong công nghệ làm lạnh, một loạt công nghệ thiết kế đường trượt tuyết và tạo tuyết tiên tiến đã giúp các khu nghỉ dưỡng trượt tuyết trong nhà có thể hoạt động mà hầu như không bị ảnh hưởng bởi những thay đổi theo mùa hoặc điều kiện thời tiết.
Khi “cơn sốt” băng tuyết trở thành một nền văn hóa mùa đông mới, các thành phố phía Nam đang tích cực thực hiện những bước đi chiến lược. Ví dụ, Quảng Châu ở tỉnh Quảng Đông đã hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp băng tuyết thông qua việc giảm thuế cho các doanh nghiệp liên quan, trong khi Thâm Quyến, đăng cai tổ chức Giải khúc côn cầu trên băng chuyên nghiệp nam Trung Quốc đầu tiên và xây dựng khu nghỉ dưỡng trượt tuyết trong nhà lớn nhất ở Khu vực Vịnh Lớn Quảng Đông-Hồng Kông-Macao.
![kinh tế băng tuyết - Động cơ tăng trưởng mới ở trung quốc hình ảnh 10 kinh te bang tuyet - Dong co tang truong moi o trung quoc hinh anh 10](https://media.vov.vn/sites/default/files/styles/large/public/2025-02/kinhtebangtuyet.jpg)
Chuyên gia kinh tế Wang Yuxiong tại Đại học Tài chính và Kinh tế Trung ương Bắc Kinh cho biết: Các môn thể thao mùa đông mang lại cơ hội tốt cho nền kinh tế băng tuyết chuyển đổi từ tham quan thụ động sang tiêu dùng dựa trên trải nghiệm mang tính xã hội và say mê.
Nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Du lịch Trung Quốc, ông Han Yuanjun cho rằng, kinh tế băng tuyết là một ngành công nghiệp trị giá hàng nghìn tỷ nhân dân tệ (hơn 100 tỷ USD), mang lại nhiều trải nghiệm mới ngày càng mở rộng, bao phủ nhiều lĩnh vực như thực phẩm và đồ uống, chỗ ở, vận tải, du lịch, mua sắm và giải trí…
Theo ông Han Yuanjun, các khu vực giàu tài nguyên băng và tuyết nên tập trung vào việc tích hợp các tài nguyên đó và ưu tiên phát triển các hoạt động băng và tuyết có đông người tham gia, thay vì chỉ đầu tư vào các dự án dành riêng cho trượt tuyết. Cùng với đó, cần mở rộng chuỗi ngành, tạo ra các mô hình kinh doanh mới và kịch bản tiêu dùng mới, chẳng hạn như tận dụng công nghệ để xây dựng môi trường băng tuyết độc đáo hoặc thúc đẩy phát triển các thương hiệu băng tuyết địa phương.