“Lọc” để có các dự án đầu tư FDI có chất lượng

Việc áp dụng công cụ sàng lọc dự án đầu tư tại Việt Nam sẽ hỗ trợ các tỉnh, thành phố xác định các tác động tiêu cực thực tế và tiềm ẩn của dự án FDI. Đây là thông tin được đưa ra tại hội thảo với chủ đề: “Công cụ sàng lọc dự án đầu tư tại Việt Nam”. Hội thảo do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) phối hợp tổ chức ngày 16/11 tại Hà Nội.

Dù dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thời gian qua là một trong các nguồn lực quan trọng cho phát triển kinh tế, nhưng hoạt động của các dự án đầu tư nước ngoài cũng đã nảy sinh những vấn đề bất cập. Cụ thể, theo báo cáo của cơ quan thuế, có tình trạng một số DN FDI chuyển giá và trốn thuế tại Việt Nam, được các cơ quan chức năng phát hiện. Một số DN khác phớt lờ các quy định về môi trường của pháp luật Việt Nam và kéo theo nhiều hệ lụy cho xã hội.

Theo kết quả thanh tra của Tổng cục Môi trường tại 28 tỉnh phía Bắc, từ năm 2017 đến năm 2019, tỷ lệ DN FDI vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường tăng lên qua thời gian. Cụ thể, năm 2017 có 44,5% DN FDI vi phạm; năm 2018 là 56% và đến năm 2019 con số này là 68%. Bên cạnh đó, tình trạng người lao động bị đối xử thiếu công bằng, thậm chí ngược đãi cũng đã xảy ra tại một số DN FDI. Các số liệu thống kê cũng ghi nhận vấn đề đình công tập thể diễn ra thường xuyên hơn đối với các DN FDI so với các DN tư nhân Việt Nam. Các chuyên gia nhận định, cần có công cụ sàng lọc dự án đầu tư dành cho các tỉnh thành phố; Thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm và phát trển bền vững thông qua sàng lọc nhà đầu tư…

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho rằng, áp dụng công cụ sàng lọc dự án đầu tư tại Việt Nam, sẽ hỗ trợ chính quyền các tỉnh, thành phố xác định các tác động tiêu cực thực tế và tiềm ẩn của dự án FDI; đánh giá tính hiệu quả và phù hợp của phương án, quy trình ngăn ngừa, giảm thiểu các tác động này của nhà đầu tư tại giai đoạn thẩm định. Đây có thể coi là “bộ lọc” được lồng ghép các tiêu chí về thực hành kinh doanh có trách nhiệm mà các cơ quan thẩm định có thể sử dụng để chọn lọc ra các dự án chất lượng cao.

“VCCI mong muốn phát triển 1 bộ công cụ rà soát Dự án đầu tư nước ngoài trong quá trình thẩm định, cấp phép tại Việt Nam. Bộ công cụ này gồm các tiêu chuẩn bắt buộc theo quy định của pháp luật, khiến ác dự án phải tuân thủ theo pháp luật về đầu tư và pháp luật liên quan tại Việt Nam; đánh giá bắt buộc với rủi ro tiềm ẩn về kinh tế, xã hội và môi trường. VCCI có một hệ thống tiêu chí cao hơn là những tiêu chí khuyến khích các DN dựa trên thông lệ quốc tế, với thực tiễn tốt về kinh doanh có trách nhiệm. Đây cũng là một cách tiếp cận hy vọng sẽ hữu ích cho các tỉnh, thành phố”, ông Đậu Anh Tuấn nêu vấn đề.

Là đại phương thu nhiều nhà đầu tư nước ngoài, ông Nguyễn Văn Hưởng, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Bắc Giang kỳ vọng, việc áp dụng công cụ sàng lọc dự án đầu tư tại Việt Nam sẽ góp phần thực hiện chiến lược thu hút vốn đầu tư nước ngoài theo định hướng hợp tác có chọn lọc. Đồng thời, chú trọng được các yếu tố chất lượng, hiệu quả, trình độ công nghệ và bảo vệ môi trường, theo tinh thần Nghị quyết số 50 của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030.

“Bắc Giang rất tán thành và nhất trí cao việc ban hành Bộ công cụ sàng lọc dự án đầu tư tại Việt Nam do VCCI đang soạn thảo. Bộ công cụ này sẽ giúp cho Bắc Giang và các địa phương lựa chọn được các dự án đầu tư có chất lượng và có công nghệ tiên tiến hiện đại trong thời gian tới”, ông Hưởng tin tưởng./.