Phát hiện giao dịch liên ngân hàng lãi suất tới 37,5%/năm

Theo kết quả kiểm toán các tổ chức tài chính, ngân hàng mới được Kiểm toán Nhà nước (KTNN) công bố ngày 25/7, năm 2011 Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cùng 6 tổ chức tài chính, ngân hàng, bảo hiểm tài chính ngân hàng và chuyên đề Huy động vốn và sử dụng vốn tại các công ty tài chính đều cơ bản hoàn thành chức năng, nhiệm vụ chính trị - xã hội được giao.

Các đơn vị đều thực thi chính sách tiền tệ chặt chẽ, điều hành lãi suất dần phù hợp với thị trường, kiểm soát được lạm phát, đảm bảo các chỉ tiêu an toàn trong hoạt động, quản lý và sử dụng tài sản, nguồn vốn theo quy định của Nhà nước và của nội bộ đơn vị.

Tuy nhiên, hầu hết các đơn vị được kiểm toán có lợi nhuận không cao hoặc giảm so với năm 2010; một số đơn vị không đảm bảo một số tỷ lệ an toàn tại nhiều thời điểm theo quy định của NHNN; một số hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro, nguy cơ mất vốn lớn, chưa thực hiện nghiêm nội dung Nghị quyết số 11/NQ-CP trong việc hạn chế, không khuyến khích đầu tư, cho vay lĩnh vực bất động sản, chứng khoán.

Nhiều ngân hàng, tổ chức tài chính quản lý hoạt động tín dụng chưa chặt chẽ, phân loại nợ chưa phù hợp, mua bán nợ chưa đảm bảo theo nguyên tắc thị trường, tỷ lệ nợ xấu còn cao, nhiều khoản cho vay tiềm ẩn rủi ro và khả năng thu hồi vốn khó khăn.

Đặc biệt, tỷ lệ nợ xấu tại các ngân hàng liên tục tăng, từ mức 1,55% năm 2007 lên 3,07% năm 2011. Một số ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng vay tái cấp vốn vi phạm tỉ lệ an toàn theo quy định nhưng chưa được cảnh báo, ngăn ngừa và chấn chỉnh kịp thời.

Bên cạnh đó, việc điều hành thị trường liên ngân hàng còn hạn chế, không kiểm soát được mức lãi suất cao bất thường. Điển hình như trong năm 2011, tại một số thời điểm xuất hiện không ít giao dịch cho vay, gửi tiền liên ngân hàng lãi suất cao như: trong tháng 3/2011 có giao dịch với lãi suất 23%/năm, tháng 10/2011 có giao dịch với lãi suất 30%/năm, thậm chí trong tháng 11/2011 có giao dịch với lãi suất 37,5%/năm, trong khi lãi suất huy động trên thị trường I năm 2011 theo quy định của NHNN tối đa 14%/năm.

KTNN cũng cho biết cho biết tại các đơn vị được kiểm toán đều có hoạt động đầu tư, góp vốn liên doanh, liên kết, song hiệu quả của các khoản đầu tư, góp vốn còn thấp. Cụ thể như tỷ lệ thu nhập từ đầu tư góp vốn, mua cổ phần trên tổng giá trị đầu tư năm 2011 của BIDV từ 3,1% đến 3,4%; của ngân hàng MHB là 0,07%; tại Tổng công ty PVI tỷ suất lợi nhuận đầu tư dài hạn so với số vốn đầu tư dài hạn bình quân là 5,01% và 70,7% giá trị các khoản đầu tư dài hạn có hiệu quả đầu tư thấp hoặc chưa có hiệu quả.

KTNN đã chỉ ra tình trạng nợ xấu tại các tổ chức tín dụng còn cao, tiêu biểu như BIDV là 2,96%, MHB là 2,49%. Cùng với đó là nhiều khoản cho vay tiềm ẩn rủi ro và khả năng thu hồi vốn khó khăn, chẳng hạn như số dư tiền gửi đến 31/12/2011 của MHB tại các tổ chức tín dụng khác là 11.737,8 tỷ đồng, trong đó số quá hạn chưa thu được phải gia hạn là 1.157,16 tỷ đồng và hơn 4 triệu USD.

Phó Tổng kiểm toán Lê Minh Khái cho biết, trong năm 2013, cơ quan này sẽ tập trung thực hiện kiểm toán đối với 3 ngân hàng thương mại nhà nước lớn, bao gồm Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank), Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank) và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank).

Ngoài ra, KTNN còn xem xét kết quả xử lý kiến nghị đối với vấn đề vượt trần lãi suất huy động 3,2 tỷ đồng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và 59,7 tỷ đồng tại Ngân hàng Phát triển nhà Đồng bằng sông Cửu Long (MHB).

Trong đợt kiểm tra, kiểm toán các ngân hàng này, bên cạnh những đánh giá chung, KTNN sẽ tập trung kiểm toán nợ xấu, chốt lại số nợ xấu tính đến thời điểm 31/12/2012. Đối với việc kiểm toán tại các ngân hàng khác sẽ được KTNN sử dụng số liệu của cơ quan thanh gia giám sát NHNN./.