Thúc đẩy hợp tác song phương, hợp tác kinh tế thương mại Việt Nam - Slovenia

Sự kiện này có vai trò tăng cường hơn nữa hợp tác chặt chẽ về mặt chính trị, văn hóa, về giao lưu nhân dân và khai thác sâu sắc hơn nữa hợp tác kinh tế, thương mại. Phóng viên VOV theo dõi khu vực Đông Âu đã có cuộc trao đổi với Đại sứ Việt Nam tại Áo kiêm nhiệm Slovenia Nguyễn Trung Kiên về sự kiện này.

PV: Thưa Đại sứ, ông đánh giá như thế nào về khóa họp lần thứ 3 Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam và Slovenia chuẩn bị được diễn ra trong ngày 9/10 ở thủ đô Ljubljana?

Đại sứ Nguyễn Trung Kiên: Phiên họp lần thứ 3 của Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam Slovenia diễn ra vào ngày 9/10-10/10 tại thủ đô của Slovenia. Đây là sự kiện khá quan trọng trong hợp tác giữa hai nước. Cơ chế Ủy ban liên Chính phủ giữa hai nước đã được thiết lập khoảng 15 năm nay và định kỳ khoảng 4-5 năm họp một lần. Lần này diễn ra trong bối cảnh đặc biệt sau sự phục hồi kinh tế của Việt Nam và Slovenia, ở cả châu Á, Thái Bình Dương và châu Âu đã vượt qua dịch Covid. Tuy còn gặp rất nhiều thách thức do cuộc xung đột ở châu Âu xảy ra cũng như các đứt gãy chuỗi hoạt động kinh tế, tác động của dịch Covid, khủng hoảng năng lượng,… Trong bối cảnh đó, hai bên đều đang rất tích cực khởi động lại các cái hoạt động giao thương để vượt qua những khó khăn, thách thức này.

Slovenia đang tích cực đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, bên cạnh việc tham gia vào các diễn đàn quốc tế về thương mại, Slovennia đang đẩy mạnh các hoạt động tìm kiếm thị trường mới, kết nối doanh nghiệp kinh tế với khu vực châu Á Thái Bình Dương mà điển hình là chuyến thăm của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Slovenia Tanja Fajon đến Việt Nam vào tháng 5 vừa qua.

Tiếp nối thành công sự kiện này đồng thời để tổ chức cuộc họp Ủy ban liên Chính phủ lần ba, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam, bao gồm đại diện của 10 doanh nghiệp lớn của Việt Nam sang Slovenia để tọa đàm tìm kiếm thị trường. Đây là một hoạt động tích cực thể hiện vai trò năng động, vượt qua khó khăn của dịch bệnh, xung đột Ukraine để mở rộng kim ngạch thương mại hai chiều.

Đặc biệt dù ảnh hưởng bởi dịch bệnh nhưng kim ngạch thương mại của hai nước tăng trưởng liên tục từ năm 2021 đến nay, như từ 2020 - 2021 đã tăng đến khoảng 30 %, từ 2021 - 2022 tăng gần 20 % và tổng thể trong mười năm trở lại đây thì là kim ngạch hai nước đã tăng khoảng mười lần.

PV: Đại sứ đã chia sẻ là mối quan hệ hữu nghị hợp tác giữa hai bên đã gặp rất nhiều thách thức nhưng vẫn nhìn thấy những điểm sáng. Vậy, xin Đại sứ chia sẻ những điểm nổi bật trong mối quan hệ giữa hai nước, đặc biệt là về vấn đề kinh tế trong thời gian qua?

Đại sứ Nguyễn Trung Kiên: Slovenia là một nước Cộng hòa tách ra từ Liên bang Nam Tư cũ và từ năm 1991 có nền kinh tế và trình độ phát triển hàng đầu của các nước Liên bang Nam Tư cũ. Tháng 6/1994  hai nước Việt Nam Slovenia đã thiết lập quan hệ ngoại giao. Từ đó đến nay đứng về mặt chính trị hai nước có một quan điểm rất tương đồng trên nhiều vấn đề, một mặt là đề cao chủ nghĩa đa phương, đề cao hòa bình, các luật pháp quốc tế để phát triển. Slovenia cũng chia sẻ với chúng ta mong muốn và đề cao việc củng cố luật pháp quốc tế, Luật Biển, củng cố cơ chế để bảo đảm hòa bình, ổn định và sự công bằng giữa các quốc gia cũng như chia sẻ những giá trị truyền thống đối với Việt Nam. 

Về mặt kinh tế, kinh tế thương mại của hai nước vốn được kế thừa từ mối quan hệ của Việt Nam với nước Nam Tư cũ, nhưng từ khi tách ra kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Slovenia khá nhỏ, một phần bởi bản thân nền kinh tế của Slovenia lúc mới tách ra dân số rất ít.

Khoảng 10 năm trở lại đây, hai nước đã thúc đẩy quan hệ mạnh mẽ và sau khi thành lập Ủy ban liên chính phủ và ký các Hiệp định hợp tác kinh tế kim ngạch thương mại tăng vượt bậc. Đến năm 2022, chúng ta đã có kim ngạch thương mại hai chiều khoảng 580 triệu USD, trong đó Việt Nam xuất siêu.

Tuy nhiên, cũng có thể nói kim ngạch thương mại của hai nước nó còn khá nhiều cơ hội để phát triển thêm. Slovenia  có tiềm năng rất mạnh về công nghệ, sức sáng tạo. Tuy là một nước nhỏ nhưng có những công nghệ hàng đầu thế giới như công nghệ về pin, lưu trữ năng lượng, công nghệ về ứng dụng năng lượng hạt nhân vào khoa học công nghệ của đời sống, các công nghệ về xử lý rác thải, công nghệ về các ngành du lịch biển…

Nếu như Việt Nam có một thị trường lớn với một trăm triệu dân và còn hơn thế, chúng ta đã vươn tới Châu Âu, Trung Quốc và Mỹ, vậy cái chúng ta cần chính là công nghệ, các giải pháp để có thể tạo thêm ra những sản phẩm có giá trị gia tăng, để khai thác thị trường của chúng ta và cũng như khai thác lực lượng lao động đang lớn mạnh rất nhanh chóng.

Chúng tôi cũng rất mong sẽ có những buổi họp Ủy ban liên Chính phủ để tìm ra những giải pháp mới, tiếp tục khai thác những lợi thế vốn có của hai nước. Đồng thời, trong buổi chiều ngày 9/10 sẽ có một cuộc toạ đàm doanh nghiệp do Phòng Thương mại và Công nghiệp Slovenia tổ chức và sẽ có các doanh nghiệp của hai bên giao lưu, tìm cách kết nối để khai thác lẫn nhau.

Ngày 10/10 đoàn doanh nghiệp và đoàn công tác Việt Nam sẽ đi thăm cảng Koper là một cảng nước sâu rất quan trọng ở vùng Trung Âu. Đây là một cảng có nhiều lợi thế về mặt khả năng đón tàu bè, gần tương đương với cảng Rodterdam (Hà Lan) nhưng có một quãng đường đến Việt Nam có thể ngắn hơn so với các cảng kia từ 3 - 5 ngày, đây là một lợi thế rất lớn mà chúng ta có thể khai thác.

PV: Vừa rồi Đại sứ chia sẻ rất nhiều về những tiềm năng của hai nước. Năm 2024 cũng là kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao. Vậy theo ông, sự kiện này nó sẽ tạo ra những động lực gì mới trong việc hợp tác giữa hai nước ở trên các lĩnh vực và nhất là có thể khai thác một cách hiệu quả Hiệp định thương mại tự do EVFTA?

Đại sứ Nguyễn Trung Kiên: Có thể nói sự tăng trưởng liên tục và đáng ngạc nhiên của kim ngạch thương mại Việt Nam Slovenia có một phần đóng góp rất đáng kể của Hiệp định thương mại tự do EVFTA.

Chỉ sau khi EVFTA được ký và đi ra vào hoạt động thì kim ngạch thương mại của Việt Nam - Slovenia đã tăng lên đáng kể cùng với nhiều nhân tố khác. Nhưng quả thật chúng ta đã chứng kiến một bước tăng trưởng rất mạnh trong ba năm trở lại đây. Năm 2024, chúng ta sẽ kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ hữu nghị ngoại giao giữa Việt Nam và Slovenia. Chúng tôi cũng kỳ vọng đây là dịp để hai bên cùng ngồi lại, tiếp tục khẳng định hợp tác chặt chẽ về mặt chính trị, về mặt văn hóa, giao lưu nhân dân và khai thác sâu sắc hơn nữa các hợp tác kinh tế, thương mại. Dịp họp Ủy ban Liên Chính phủ này là một cơ hội tốt để hai nước tăng cường quan hệ hướng tới  kỉ niệm 30 năm.

Ngoài ra, giữa hai nước còn có cơ chế tham vấn chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao. Đây là dịp để hai nước thường xuyên trao đổi các vấn đề chính trị của hai nước quan tâm, đồng thời trao đổi cả các vấn đề khu vực và phối hợp triển khai hợp tác với nhau trên các lĩnh vực chính trị và kinh tế, văn hóa. Đồng thời, chúng tôi cũng đang hy vọng trong năm 2023 này hoặc năm 2024 hai nước sẽ tiến hành tham vấn chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao và đó cũng là một dịp hai nước tiến tới tổ chức kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Cũng trong dịp này, chúng tôi hi vọng hai bên sẽ tiếp tục tăng cường giao lưu nhân dân, giáo dục đào tạo, hợp tác trong các lĩnh vực khác.

PV: Trân trọng cảm ơn Đại sứ!