Tiết kiệm năng lượng đề cao vai trò truyền thông

Tiết kiệm năng lượng và vai trò của báo chí truyền thông là vấn đề được chia sẻ tại Diễn đàn “Nâng cao tuyên truyền về sử dụng hiệu quả năng lượng cho phát triển bền vững” do Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức sáng 30/8 tại Hà Nội. Ông Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam cho biết, năng lượng đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường. Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã và đang được coi là một trong những trụ cột quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng cũng như giúp cho ngành năng lượng phát triển bền vững.

Từ nhiều năm nay, Việt Nam đã không ngừng nỗ lực để ban hành, triển khai nhiều chủ trương, chính sách, luật pháp, chương trình, đề án quốc gia, cũng như những hoạt động cụ thể nhằm thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong toàn xã hội, góp phần hiện thực hóa mục tiêu Net Zezo vào năm 2050 theo cam kết của Chính phủ Việt Nam tại COP26.

“Việc tuyên truyền về tiết kiệm năng lượng có vai trò cực kỳ quan trọng. Theo tính toán của Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (Bộ Công Thương), tiềm năng tiết kiệm năng lượng ở Việt Nam là rất lớn. Trong đó lĩnh vực sản xuất công nghiệp, tiềm năng tiết kiệm tại đây có thể đạt từ 20% - 35%. Ngoài ra, các lĩnh vực dân dụng, giao thông vận tải, lĩnh vực xây dựng có thể đạt trên 30%...”, ông Lợi đánh giá.

Tại Diễn đàn, đại diện các cơ quan báo chí, các nhà quản lý, các DN, chuyên gia kinh tế cùng trao đổi, thảo luận về thực trạng, tiềm năng phát triển ngành năng lượng, những mô hình công nghệ tiết kiệm năng lượng, những chiến lược tuyên truyền sáng tạo, hiệu quả cho sự phát triển ngành năng lượng Việt Nam trong thời gian tới.

TS. Nguyễn Minh Phong, Nguyên Phó vụ trưởng-Phó Ban tuyên truyền lý luận Thư ký Hội đồng khoa học nghiệp vụ Báo Nhân Dân cho rằng, chúng ta đang sống trong nghịch lý giữa sự gia tăng không giới hạn nhu cầu sử dụng năng lượng, với khả năng tạo ra năng lượng hiện chủ yếu dựa vào khai thác và sử dụng quá nhiều các nguồn tài nguyên thiên nhiên không tái tạo và có giới hạn. Điều này đang ngày càng suy giảm, gây nhiều phát thải tổn hại môi trường và những tổn thất cho chính hoạt động kinh tế, trực tiếp đe dọa cuộc sống con người.

Hơn nữa, việc sử dụng không tiết kiệm và kém hiệu quả năng lượng còn làm tăng chi phí đầu tư, tăng giá thành sản xuất và suy giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế và của DN, tăng chi phí năng lượng trong sinh hoạt và đời sống KT-XH, giảm chất lượng sống thực tế của người dân...

“Trong tuyên truyền về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, báo chí có vai trò quan trọng trong định hướng dư luận, nâng cao nhận biết, sự quan tâm của người dân và thay đổi thói quen, cách nhìn nhận của các cơ quan nhà nước, DN và người dân. Báo chí đồng hành và là cầu nối, kết nối DN với các đơn vị cung ứng sản phẩm, dịch vụ; truyền tải các phản ánh, kiến nghị quý giá của người dân và DN về những nội dung, vấn đề, sự kiện liên quan đến sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; quảng bá thông tin thu hút đầu tư nâng cao năng lực công nghệ sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng mới...”, TS. Nguyễn Minh Phong đánh giá.

Trao đổi tại Diễn đàn, ông Đồng Mạnh Hùng, Trưởng Ban Thư ký Biên tập Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) đề cập, mục tiêu lâu dài của việc tuyên truyền là làm sao để các chủ trương, chính sách về sử dụng năng lượng hiệu quả và tiết kiệm năng lượng được thực hiện và đi vào cuộc sống.

“Muốn vậy truyền thông phải có những giải pháp cụ thể để khuyến khích sự hưởng ứng và tham gia tích cực của tất cả các khách hàng sử dụng điện trên phạm vi toàn +quốc. Làm sao để nâng cao ý thức tiết kiệm điện trong cộng đồng, để “Tiết kiệm điện - thành thói quen” - như Thông điệp của Chương trình mục tiêu quốc gia về TKNL giai đoạn 2019-2030 được Bộ Công Thương đề ra”, Trưởng Ban Thư ký Biên tập VOV khẳng định.

Bổ sung thêm, bà Nguyễn Thị Sự, Phó Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam cho hay, tiết kiệm năng lượng là lĩnh vực chuyên ngành đặc thù, cần có kiến thức chuyên môn. Vì vậy, Hội Nhà báo và các cơ quan chuyên ngành quan tâm việc tổ chức tập huấn kiến thức, kỹ năng cho phóng viên, biên tập viên làm nhiệm vụ thông tin tuyên truyền lĩnh vực này vì hiện nay, công tác thông tin tuyên truyền vẫn còn mang tính thời vụ.

“Để nâng cao hiệu quả, công tác truyền thông, thông tin về chủ đề này cần thường xuyên, liên tục. Các cơ quan báo chí cần duy các chuyên mục, chuyên đề, đa dạng hóa nội dung và đổi mới hình thức thể hiện thông tin để công chúng dễ tiếp cận, từ đó thay đổi nhận thức và hành vi trong các tầng lớp nhân dân và trong toàn xã hội, tăng cường sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và phát triển năng lượng bền vững…”, bà Sự nêu rõ.

Nhiều chuyên gia và lãnh đạo cơ quan báo chí cũng đồng tình với quan điểm, hiện nay, truyền thông mới, đặc biệt các nền tảng số đang thu hút sự chú ý của các đối tượng, trong đó có đối tượng trẻ. Vì vậy các cơ quan báo chí cần nghiên cứu các nội dung và hình thức tuyên truyền tiết kiệm năng lượng phù hợp để tăng tải trên các nền tảng này. Với những giải pháp nêu trên, chắc chắn việc tuyên truyền về tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng cho phát triển bền vững sẽ thực sự bền vững.