Xuất khẩu gạo tiểu ngạch tăng kèm nguy cơ lớn
VOV.VN - Gạo xuất khẩu tiểu ngạch qua Trung Quốc quá lớn dẫn đến thiếu gạo cho các hợp đồng xuất khẩu chính ngạch.
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), sản lượng gạo xuất khẩu (XK) từ đầu năm đến nay đạt 5,31 triệu tấn, giảm 13% về sản lượng, 17% về giá trị so với cùng kì năm trước.
Ông Trương Thanh Phong – Chủ tịch VFA thừa nhận, chỉ tiêu XK năm 2013 khó đạt như năm 2012. Theo đó, chỉ tiêu đặt ra là XK 7,5 triệu tấn, nhưng sau 9 tháng đã điều chỉnh còn 7 triệu tấn vẫn khó đạt do các nước XK gạo đang hạ giá thành nhằm đẩy mạnh XK cuối năm.
Theo ông Phong, dự báo từ nay đến cuối năm không thiếu hợp đồng XK nhưng Việt Nam không còn gạo do lượng XK tiểu ngạch qua Trung Quốc hiện rất lớn. Đầu tháng 10/2013, lượng XK mỗi ngày 5.000 tấn gạo qua biên giới phía Bắc nhưng hiện nay lên đến 8.000 – 10.000 tấn/ngày với giá gạo ở cửa khẩu là 9.000 đồng/kg.
VFA cho biết hiện có khoảng 30 DN XK không có giấy phép XK nhưng vẫn mua gạo XK. Có tình trạng DN phía Bắc nhờ DN phía Nam XK ủy thác với hoa hồng 1 -2 USD, vì vậy hợp đồng XK qua VFA thì có nhưng lượng thực tế thì không có. Thực trạng này rất dễ dẫn đến tình trạng gian lận hoàn thuế VAT gây thất thu thuế của Nhà nước, khó khăn cho DN XK chân chính.
“VFA kiến nghị Bộ Công Thương chỉ đạo các tỉnh biên giới phía Bắc yêu cầu DN XK gạo phải đăng kí với Sở Công thương đồng thời Hiệp hội cũng khuyến cáo DN phía Nam không được kí hợp đồng XK gạo ủy thác”, ông Trương Thanh Phong cho biết.
Ông Trần Tuấn Anh – Thứ trưởng Bộ Công Thương nhận định, sản lượng và kim ngạch gạo XK sụt giảm trong những tháng cuối năm dễ gây biến động về thị trường dẫn đến áp lực cạnh tranh lớn giữa các DN XK gạo. Về vấn đề XK tiểu ngạch thì Bộ Công thương đã chỉ đạo các cơ quan quản lý phối hợp các cơ quan Hải quan, Thuế tổ chức kiểm tra kiểm soát để có những chấn chỉnh kịp thời.
“XK tiểu ngạch tăng mạnh sẽ gây áp lực về giá cho DN XK chính ngạch và ảnh hưởng không tốt đến quan hệ thương mại Việt Nam – Trung Quốc vì 2 nước đã kí kết hợp tác đẩy mạnh XK chính ngạch. Đồng thời XK tiểu ngạch ảnh hưởng đến việc xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam, các DN sẽ không đầu tư nâng cao chất lượng sản phẩm, dễ dẫn đến bị chi phối về giá XK”, ông Trần Tuấn Anh cảnh báo./.
