Xuất khẩu vào thị trường Canada nhiều tiềm năng

Trung tâm Hỗ trợ xuất khẩu - Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) chiều 17/7 tổ chức Hội thảo trực tiếp và trực tuyến với chuyên đề: Triển vọng hợp tác thương mại hóa và dịch vụ giữa Việt Nam và Canada trong bối cảnh thực thi Hiệp định CPTPP. Hội thảo phân tích việc tận dụng các lợi thế cạnh tranh từ Hiệp định CPTPP, từ đó hỗ trợ các DN xuất khẩu Việt Nam tìm hiểu, khai thác thông tin, tập quán kinh doanh cũng như chính sách thương mại cập nhật từ thị trường Canada, tạo ra các cơ hội mở rộng kinh doanh - xuất khẩu.

Đánh giá về thị trường Canada, ông Đinh Sỹ Minh Lăng, Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho biết, những năm qua kim ngạch xuất khẩu các nhóm hàng nông, thủy sản và sản phẩm công nghiệp của Việt Nam đang có sự tăng trưởng tại thị trường Canada. Tuy nhiên về quy mô cũng như tỷ trọng ngành hàng vẫn còn khá khiêm tốn. Dung lượng xuất khẩu vào Canada vẫn chủ yếu thuộc về các DN FDI, chiếm tới 60% khi họ tận dụng được các ưu đãi thuế. 

Chỉ ra những yếu tố làm hạn chế kim ngạch xuất khẩu vào Canada theo ông Lăng chính là là vị trí địa lý, năng lực vận tải, chi phí logistics khiến sản phẩm của Việt Nam kém sức cạnh tranh. Trong khi các sản phẩm cùng loại tại những thị trường gần Canada có giá thành thấp, tỷ lệ chuyên môn hóa và tự động hóa cao nên tiết kiệm chi phí khiến giá thành giảm so với những sản phẩm của Việt Nam phải sử dụng nhiều nhân công, làm thủ công hoặc có sản lượng thấp hơn.

Mặt khác, thị trường Canada vẫn duy trì tỷ giá thấp để khuyến khích xuất khẩu, hoặc nước này thường xuyên điều tra, áp thuế chống bán phá giá ở mức cao khiến sản phẩm Việt Nam rất khó tiếp cận. Canada cũng có FTA với nhiều nước khác nên họ tận dụng những thị trường gần và thân với họ hơn. Canada đề cao các yếu tố bền vững về môi trường đối với sản phẩm dệt may, da giày như sản xuất xanh, sản xuất bền vững và bảo vệ môi trường, kinh tế tuần hoàn, giảm thiểu carbon gây khó khăn cho sản phẩm của Việt Nam. 

“Người Canada được đào tạo để nhận biết sản phẩm nhập khẩu có đảm bảo các yếu tố bền vững về môi trường, sản phẩm xanh cũng như các dấu vết carbon thấp để lựa chọn. Bên cạnh các tiêu chí về nguồn gốc xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế bằng 0, Canada còn đưa ra những cái tiêu chí về môi trường bền vững, nhất là các sản phẩm nông sản, nên bên cạnh các sản phẩm thế mạnh Việt Nam cần đáp ứng được các tiêu chuẩn về môi trường bền vững”, ông Lăng khuyến nghị. 

Coi trọng quy tắc xuất xứ hàng hóa

Đề cập đến những vấn đề pháp lý dành cho DN Việt Nam khi có định hướng xuất khẩu sang thị trường Canada, ông Nguyễn Trung Hiếu, Thạc sỹ, Luật sư, Tổng giám đốc công ty TNHH Bách Luật (LexNovum Lawyers) cho rằng, trước tiên DN cần tìm hiểu rõ quy tắc xuất xứ hàng hóa. DN dựa trên quy tắc này để có chiến lược, kế hoạch thu mua nguyên vật liệu để hoàn chỉnh sản phẩm theo đúng quy định trong Hiệp định CPTPP.

Đối với các DN nhập khẩu từ thị trường Canada, Luật sư Nguyễn Trung Hiếu lưu ý cơ chế tự chứng nhận xuất xứ có thể được áp dụng từ năm 2024, sau khi Việt Nam tham gia Hiệp định CPTPP được 5 năm. Cơ chế này khá thuận tiện đối với sản phẩm nội khối, DN sẽ tự đưa ra xác nhận CO nộp cho cơ quan hải quan để được hưởng cơ chế ưu đãi. Tuy nhiên, DN cần lưu ý các DN xuất từ Canada phải có thực sự đủ uy tín, tin tưởng giúp DN sử dụng thông tin cung cấp cho các cơ quan hữu quan của Việt Nam để hưởng thuế suất ưu đãi.

“Khi thông tin sai lệch DN nhập khẩu có thể bị xem xét dưới góc độ hình sự liên quan đến hoạt động buôn lậu, trốn thuế để hưởng thuế suất ưu đãi. Do đó, DN cần yêu cầu đối tác nhập khẩu cung cấp và chịu trách nhiệm về các thông tin cung cấp, thậm chí đưa thêm 1 ngân hàng, đơn vị tài chính bảo lãnh để có trách nhiệm bồi thường trong trường hợp xảy ra các phát sinh về mặt thông tin pháp lý. Đây là vấn đề hết sức trọng yếu nêu DN cần thiết lập cơ chế tự vệ khi nhập khẩu hàng hóa”, Luật sư Hiếu nêu rõ.

Lưu ý đối với các nhà xuất khẩu Việt Nam trước các đối thủ cạnh tranh tại Canada, ông Kevin Sullivan, Chủ tịch công ty Export Solutions International (Canada) cho biết, Canada và Việt Nam luôn ý thức là 2 thị trường cửa ngõ để hàng hóa đi vào các thị trường lớn là Bắc Mỹ cũng như ASEAN. Xu hướng hiện tại của thị trường Bắc Mỹ là các sản phẩm có xuất xứ từ Việt Nam để làm nguyên liệu, sau đó họ sẽ đóng nhãn mác thành sản phẩm của họ, không còn là sản phẩm của Việt Nam.

Chính vì thế, các nhà xuất khẩu Việt Nam nên hợp tác với 1 DN sở tại Canada đã có sẵn mối quan hệ với hệ thống phân phối. Khi đó hệ thống phân phối sẽ hoàn thiện các quy trình thương mại hóa cho sản phẩm của Việt Nam tại thị trường Canada cũng như Bắc Mỹ, tạo ra đòn bẩy cho nhiều chủng loại sản phẩm khi xâm nhập thị trường một cách dễ dàng hơn.

“Việt Nam vốn nổi tiếng với những sản phẩm như trà, cà phê, thủy sản và kim ngạch xuất khẩu vào Canada đang tăng. Nếu kết hợp được với các nhà phân phối tại Canada sẽ tạo nên quỹ đạo cùng hợp tác và phân phối hàng hóa rộng khắp. Đây là cách thức dễ dàng nhất để DN đạt được thành công trong bối cảnh xuất khẩu hàng hóa vào thị trường này còn nhiều khó khăn”, ông Kevin Sullivan đưa ra lời khuyên.