Dầu thực vật chỉ giúp giảm cholesterol?

Kết quả của nghiên cứu trên tạp chí The BMJ càng làm tăng thêm mối nghi ngờ về tác dụng tốt của dầu thực vật giàu axit linoleic đối với sức khỏe tim mạch.

Omega 6

A xít linoleic là một a xít béo omega-6 thiết yếu có trong tự nhiên. Nó có thể được tìm thấy trong dầu ngô và dầu của các loại hạt như hướng dương, hạt rum, đậu nành và hạt quả óc chó.

Quan niệm truyền thống, được gọi là “giả thuyết chế độ ăn cho tim” khuyên mọi người nên từ bỏ chất béo bão hòa và thay thế chúng bằng các loại dầu thực vật có chứa axit linoleic.

Lời khuyên dựa trên nhận định rằng việc thay đổi sẽ làm giảm lượng cholesterol và nhờ đó giảm nguy cơ tử vong vì bệnh tim mạch.

Tuy nhiên, bất chấp sự tồn tại từ lâu của khuyến nghị này, chưa có bằng chứng vững chắc để chứng minh rằng các loại dầu thực vật "lành mạnh" có thể bảo vệ tim.

Những bằng chứng chưa được công bố

Điều này đã thôi thúc một nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ phân tích dữ liệu từ một nghiên cứu lớn có chất lượng cao từ cuối năm 1960 đến đầu thập niên 70 mà chưa bao giờ được công bố.

Nghiên cứu có tên là Thử nghiệm mạch vành Minnesota, theo dõi 9.423 đối tượng từ các bệnh viện tâm thần và một nhà dưỡng lão trong thời gian tới 4,5 năm.

Cuộc thử nghiệm đã tìm hiểu xem liệu thay thế chất béo bão hòa bằng dầu ngô giàu axít linoleic có làm giảm nguy cơ bệnh tim và tử vong nhờ giảm cholesterol trong máu hay không. Một nhóm được ăn dầu ngô trong khi nhóm “đối chứng” ăn chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa.

Tổng kết cho thấy những người được hưởng chế độ ăn giàu axít linoleic có mức cholesterol thấp hơn đáng kể. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc các đối tượng trong nhóm này sống lâu hơn. Thật bất ngờ là những đối tượng giảm cholesterol nhiều nhất lại có nguy cơ tử vong cao hơn, chứ không phải là thấp hơn.

Ba năm trước đây, cũng nhóm nghiên cứu này đã phân tích dữ liệu chưa công bố từ một nghiên cứu tương tự của Australia và thấy rằng nguy cơ tử vong do bệnh tim cao hơn ở những người thay thế chất béo bão hòa bằng dầu thực vật giàu a xít linoleic.

Nhằm kiểm định hơn nữa những phát hiện của mình, các nhà nghiên cứu đã tổng kết kết quả của tất cả những thử nghiệm chất lượng cao về chủ đề này, nhưng họ không tìm thấy bất kỳ mức giảm tử vong do bệnh tim nào trong số những người ăn dầu thực vật giàu axít linoleic thay cho chất béo bão hòa, bất chấp hiệu quả giảm cholesterol.

Chưa khẳng định

Các nhà nghiên cứu kết luận rằng những phát hiện này "càng làm tăng thêm bằng chứng cho thấy việc công bố không đầy đủ đã góp phần đánh giá quá cao lợi ích của việc thay thế chất béo bão hòa bằng các loại dầu thực vật giàu axít linoleic".

Trong bài bình luận, Lennert Veerman, giảng viên cao cấp tại Đại học Queensland, viết: "Những lợi ích của việc lựa chọn chất béo không bão hòa chuỗi đa thay cho chất béo bão hòa có vẻ hơi ít chắc chắn hơn ta tưởng."

Còn Jeremy Pearson, phó giám đốc y học tại Quỹ Tim mạch Anh thì nói: "Chúng ta biết rằng có quá nhiều cholesterol trong máu có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, bao gồm đau tim và đột quỵ, đó là lý do tại sao quản lý nồng độ cholesterol trong máu là rất quan trọng

"Đây là một nghiên cứu đáng chú ý cho thấy rằng giảm ăn các chất béo bão hòa có thể tác động tích cực trong việc giúp giảm cholesterol. Tuy nhiên, cần nghiên cứu thêm và nghiên cứu lâu hơn để đánh giá liệu việc ăn hay không ăn chất béo bão hòa có thể làm giảm nguy cơ tử vong do tim mạch hay không.

"Đồng thời, lời khuyên là hãy ăn một chế độ ăn cân đối nhiều cá, trái cây, rau và ngũ cốc nguyên cám để duy trì một trái tim khỏe mạnh"./.