ASEAN ủng hộ nỗ lực xoa dịu căng thẳng ở Biển Đông của Philippines

Ít nhất ba nước thuộc Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) đã bày tỏ sự ủng hộ với sáng kiến ba điểm của Philippines và hy vọng sáng kiến này sẽ giảm bớt căng thẳng đã và đang có dấu hiệu leo thang thời gian gần đây ở Biển Đông.

Tàu Trung Quốc chặn tàu tiếp tế của Philippines ở Biển Đông (Ảnh: AFP)

Theo người phát ngôn Bộ ngoại giao Philippines Charles Jose, trong chuyến công du ba nước ASEAN là Việt Nam, Brunei và Indonesia của Ngoại trưởng Albert del Rosario đã đưa ra đề xuất về kế hoạch hành động ba điểm (TAP), trong đó có phương pháp tiếp cận để giải quyết vấn đề liên quan đến các hành vi khiêu khích và gây mất ổn định trong khu vực.

Ông Jose tiết lộ, cả ba nước đều có phản hồi tích cực với đề xuất trên của Philippines. Ông nói: “Cho đến nay, cả ba nước mà Ngoại trưởng Albert del Rosario vừa ghé thăm đều bày tỏ sự ủng hộ với sáng kiến này”.

Cũng theo ông Jose, trong tuần này (từ 5 – 10/8), đoàn đại biểu của Philippines tham dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 47 và các cuộc họp liên quan tổ chức tại Nay Pyi Taw, Myanmar cũng sẽ đề cập đến đề xuất nói trên.

TAP lần đầu tiên được Philippines giới thiệu vào cuối tháng 6/2014 trong bối cảnh căng thẳng ở Biển Đông leo thang khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương – 981 trong vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Theo Bộ Ngoại giao Philippines, TAP là sáng kiến kêu gọi một lệnh cấm các hoạt động cụ thể có thể gây leo thang căng thẳng ở Biển Đông; TAP nhấn mạnh sự cần thiết và kêu gọi thực hiện đầy đủ, có hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) cũng như tiến tới hoàn thành Bộ quy tắc ứng xử (COC); TAP đề cao sự cần thiết phải có một cơ chế giải quyết tranh chấp mang đến một giải pháp lâu dài dựa trên cơ sở của luật pháp quốc tế.

Bộ Ngoại giao Philippines cho rằng, những căng thẳng trên biển có thể làm gia tăng “sự hoài nghi cũng như nguy cơ xung đột không mong muốn trong khu vực” và để ngay lập tức hướng những hành động của các quốc gia theo đúng quy định của luật pháp, cộng đồng quốc tế cần phải có những hành động kiên quyết để giảm căng thẳng.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Philippines cho hay: “Philippines hy vọng rằng các bên liên quan, các nước ASEAN khác và những đối tác của ASEAN sẽ nghiêm túc xem xét đề xuất này vì nó khá toàn diện và được xây dựng dựa trên các sáng kiến khác nhau mà Philippines đã tham khảo trong những năm qua”.

Liên quan đến đề xuất về các cơ chế khác để ngăn chặn sự leo thang căng thẳng ở Biển Đông, ông Jose cho biết, nhóm công tác của ASEAN vẫn đang tiếp tục làm việc nhằm xây dựng Bộ quy tắc ứng xử (COC).

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines nói: “Các cuộc họp bàn về COC vẫn đang diễn ra. Tất nhiên ASEAN đã bày tỏ mong muốn sẽ có thể sớm kết thúc đàm phán COC”./.