Châu Âu đồng loạt lên tiếng về thương vụ tàu ngầm giữa Pháp và Australia đổ bể

Bên lề cuộc họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu nhấn mạnh về những tác động và hệ quả của thỏa thuận này đối với EU và các nước thành viên cũng như đề xuất thúc đẩy các kế hoạch tự chủ chiến lược của châu Âu.

Phát biểu sau cuộc họp kín diễn ra bên lề Đại hội đồng Liên hợp quốc, Đại diện cấp cao của EU về chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell đã khẳng định sự ủng hộ và đoàn kết với Pháp. Ông Borrell nhấn mạnh việc hợp tác hơn nữa, phối hợp hơn nữa và gắn kết hơn là điều cần thiết để đảm bảo một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương ổn định và hòa bình, song ông bất ngờ khi biết được Australia đã hủy hợp đồng mua vũ khí của Pháp.

"Chúng tôi rất tiếc vì đã không được thông báo và không tham gia vào các cuộc đàm phán này. Đây là cơ hội để nhắc nhở bản thân suy nghĩ về sự cần thiết phải đặt vấn đề tự chủ chiến lược của châu Ấu trở thành ưu tiên. Điều này cho thấy rằng, chúng ta phải tự xoay sở để tồn tại.”, ông Borrell nói.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho rằng, cách mà Pháp bị đối xử sau khi thỏa thuận đối tác an ninh mới được ký kết giữa Mỹ, Australia và Anh (AUKUS) là "không thể chấp nhận được". Bà Ursula von der Leyen cho biết, EU muốn biết điều gì đã xảy ra liên quan AUKUS và sự tan vỡ thỏa thuận Pháp - Australia. Bà cũng thúc đẩy các kế hoạch tự chủ chiến lược của châu Âu như đề xuất miễn thuế giá trị gia tăng đối với thiết bị quốc phòng được phát triển và sản xuất ở châu Âu, điều có thể giúp khối này thoát khỏi sự phụ thuộc vào thiết bị của Mỹ. Chủ tịch Ủy ban châu Âu cho biết sẽ triệu tập một hội nghị thượng đỉnh về quốc phòng châu Âu khi Pháp tiếp quản chức chủ tịch luân phiên của khối trong nửa đầu năm 2022.

Ngoại trưởng Pháp Le Drian kêu gọi châu Âu "suy nghĩ kĩ" về các liên minh sau vụ việc. Ngoại trưởng Le Drian cũng nêu rõ, Mỹ cần đưa ra lời giải thích rõ ràng với Pháp trong cuộc điện đàm giữa Tổng thống Joe Biden và Tổng thống Emmanuel Macron, dự kiến diễn ra vào những ngày tới. Theo ông Le Drian, các lợi ích của châu Âu cần phải được đồng minh Mỹ coi trọng.

“Chúng tôi là đồng minh, chúng tôi nói chuyện và không giấu giếm các chiến lược khác nhau. Đó là lý do tại sao có một cuộc khủng hoảng lòng tin.Vì vậy, tất cả những điều đó cần được làm rõ và giải thích. Có thể mất thời gian.", ông Le Drian cho biết.

Trong khi đó, 3 nước trong AUKUS đều tìm cách xoa dịu các đồng minh châu Âu. Trong một động thái trấn an các nước châu Âu, Australia cho biết họ hiểu sự thất vọng của Pháp nhưng các tàu ngầm thông thường của Pháp là không đủ để giữ lợi thế về tàu ngầm của Australia trong nhiều thập niên tới trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Trung Quốc.

Thủ tướng Anh Boris Johnson trong một phát biểu khi đến New York tham dự cuộc họp Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc khẳng định mối quan hệ giữa Anh và Pháp "rất bền vững" và quan trọng. Anh sẽ thảo luận với tất cả đồng minh về cách thức nhằm giúp thỏa thuận AUKUS hoạt động hiệu quả, không gây chia rẽ.

 Tổng thống Mỹ Joe Biden đề nghị sớm đối thoại với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron , sau căng thẳng song phương do Mỹ, Anh lập liên minh an ninh và cung cấp tàu ngầm cho Australia khiến Pháp mất hợp đồng./.