Châu Âu quyết bảo vệ thỏa thuận hạt nhân Iran đến cùng
VOV.VN -Trong khi, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/1 sẽ đưa ra quyết định có áp đặt trở lại các lệnh trừng phạt Iran hay không.
Ngày 11/1, tại Brussel, Bỉ, các Ngoại trưởng của Anh, Đức và Pháp khẳng định Thỏa thuận hạt nhân giữa Iran với nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) đạt được hồi năm 2015, còn gọi là Kế hoạch Hành động toàn diện chung (JCPOA), đóng một vai trò then chốt để hạn chế chương trình phát triển hạt nhân của Iran. Tuyên bố này đưa ra trong bối cảnh ngày hôm nay (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ dự kiến sẽ đưa ra quyết định có áp đặt trở lại các lệnh trừng phạt Iran hay không.
Ngoại trưởng ba nước Anh, Pháp, Đức cùng với người đồng cấp Iran Mohamed Javad Zarif đã có cuộc họp tại Brussel, dưới sự chủ trì của Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini, để tái khẳng định sự ủng hộ đối với Kế hoạch Hành động toàn diện chung trước thời điểm Tổng thống Mỹ ra quyết định thắt chặt các biện pháp trừng phạt nhằm vào Iran.
Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini. Ảnh: AFP |
Sau cuộc họp với các ngoại trưởng của 3 nước Liên minh châu Âu và Iran, bà Mogherini đánh giá Kế hoạch Hành động toàn diện chung “đang vận hành tốt”, phát huy hiệu quả với mục tiêu chính là kiểm soát và theo dõi chặt chẽ chương trình hạt nhân của Iran. Bà nhấn mạnh sự thống nhất của cộng đồng quốc tế là điều kiện cốt yếu để bảo toàn thỏa thuận hạt nhân với Iran.
Theo bà, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế đã xác nhận trong 9 báo cáo rằng Iran hoàn toàn tuân thủ các cam kết được đưa ra trong khuôn khổ của thỏa thuận. Sự tiếp tục của thỏa thuận đảm bảo rằng, chương trình hạt nhân của Iran sẽ trong tầm kiểm soát.
“Chúng tôi vẫn thường xuyên thảo luận điều này trong khuôn khổ Ủy ban hỗn hợp mà Iran cũng là một thành viên điều phối ", bà Mogherini khẳng định.
Cũng tại cuộc họp, các nước Anh, Pháp, Đức và Liên minh châu Âu kêu gọi Mỹ bảo vệ Kế hoạch Hành động toàn diện chung và khẳng định rằng Iran có quyền được hưởng lợi từ việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt.
Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel tuyên bố rằng Liên minh châu Âu muốn bảo vệ thỏa thuận vì nó phù hợp với lợi ích của EU là không phát triển và không muốn chứng kiến vũ khí hạt nhận được phát triển tại Iran. Ông cho biết EU mở ra một kênh thông tin với Iran để đề cập đến vấn đề phi hạt nhân và những lĩnh vực được quan tâm khác.
Về phần mình, Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian đánh giá không gì có thể thay thế cho Kế hoạch Hành động toàn diện chung.
Ông nói: “Pháp cho rằng, thỏa thuận này cần được tôn trọng, và rằng Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân là cần thiết và không thể thay thế. Cho đến nay chưa có dấu hiệu nào nghi ngờ việc Iran không tôn trọng thỏa thuận hạt nhân khi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế xác nhận Iran thực hiện tốt các điều khoản trong thỏa thuận. Vì vậy, điều quan trọng hiện nay là các bên liên quan cần tôn trọng thỏa thuận trong đó có cả Mỹ”.
Tuy nhiên, nhà ngoại giao Pháp cũng thừa nhận hiện vẫn còn nhiều điểm bất đồng với Iran, trong đó có chương trình tên lửa đạn đạo gây tranh cãi của quốc gia Hồi giáo này.
Còn Ngoại trưởng Anh Boris Johnson cho rằng thỏa thuận Iran là một thỏa thuận quan trọng giúp thế giới an toàn hơn. Theo ông, điều quan trọng là phải tiếp tục làm việc với các đối tác châu Âu để bảo vệ thỏa thuận Iran, bảo vệ sự ổn định và an ninh mà thỏa thuận mang lại cho người dân Iran và toàn thế giới. Ngoại trưởng Anh cũng cho biết Anh đang thúc giục “người bạn trong Nhà Trắng” đừng xé bỏ thỏa thuận này.
Thỏa thuận hạt nhân Iran: Nga cam kết ủng hộ khi Mỹ muốn xóa bỏ
Kế hoạch Hành động toàn diện chung được ký kết hồi tháng 7/2015, dưới thời của cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama. Theo thỏa thuận này, Iran hạn chế các hoạt động làm giàu urani để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của quốc tế.
Tuy nhiên, kể từ khi lên nhậm chức vào đầu năm 2017, Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm từng nhiều lần chỉ trích đây là một thỏa thuận "tồi", quá khoan nhượng đối với Iran. Hồi tháng 10/2017, nhà lãnh đạo Mỹ đã tuyên bố không xác nhận Iran tuân thủ Kế hoạch Hành động toàn diện chung.
Theo kế hoạch, trong một cuộc họp với các trợ lý an ninh quốc gia ngày 12/1 (giờ địa phương), Tổng thống đương nhiệm Mỹ Donald Trump sẽ quyết định có áp đặt trở lại hay không các lệnh trừng phạt Iran vốn đã được dỡ bỏ sau Kế hoạch Hành động toàn diện chung.
Hãng tin Reuters của Anh dẫn lời 2 quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ cho biết các cố vấn cấp cao của ông Donald Trump đang hối thúc người đứng đầu Nhà Trắng tránh phương án này do lo ngại việc thắt chặt trừng phạt sẽ khiến Kế hoạch Hành động toàn diện chung đổ vỡ. Trước đó, Iran từng cảnh báo sẽ rút khỏi thỏa thuận này nếu Mỹ tái áp đặt các biện pháp trừng phạt./.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ hi vọng Tổng thống tái áp đặt trừng phạt Iran