Châu Âu trước nguy cơ suy thoái và khủng hoảng chính trị

Cuộc khủng hoảng nợ công tại nhiều nước châu Âu có nguy cơ đẩy khu vực này rơi vào suy thoái và bất ổn xã hội khi mà nhiều nước trong khu vực đã phải áp dụng các biện pháp thắt lưng buộc bụng nhằm kiểm soát thâm hụt ngân sách. Trong khi đó, những biện pháp này lại gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ của những người lao động với hàng loạt cuộc biểu tình tại các quốc gia là tâm điểm của cuộc khủng hoảng nợ công như Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha…

Tại thủ đô Madrid của Tây Ban Nha, ngày 29/9, hàng nghìn người tập trung tại khu vực gần tòa nhà Quốc hội nhằm phản đối kế hoạch ngân sách năm 2013, trong đó nhiều khoản chi tiêu bị cắt giảm mạnh. Nhiều người biểu tình đã thể hiện thái độ giận dữ khi ném gạch đá vào lực lượng cảnh sát. Đây là cuộc biểu tình quy mô lớn thứ 3 trong tuần qua nhằm phản đối các biện pháp thắt chặt chi tiêu.

Hiện tỷ lệ thất nghiệp của Tây Ban Nha cao gấp đôi so với mức trung bình của các nước trong Liên minh châu Âu với một nửa số người lao động ở độ tuổi dưới 26 không thể tìm được việc làm. Để thực hiện cắt giảm chi tiêu, Chính phủ Tây Ban Nha sẽ thực hiện cắt giảm chi tiêu của các bộ và cơ quan chính phủ 8,9%, ngừng tăng lương trong khu vực công cộng, tiếp tục cải cách thị trường lao động, tinh giản bộ máy hành chính và nghiên cứu thực hiện các biện pháp nhằm tự do hóa một số lĩnh vực như năng lượng và viễn thông.

Trong một phát biểu ngày 29/9, Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy cho biết, nước này cần thực hiện các biện pháp cần thiết nhằm khôi phục sự ổn định của hệ thống tài chính: “Chúng tôi biết rằng, Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Ngân hàng Trung ương châu Âu, Ủy ban châu Âu và các nhà đầu tư tư nhân đã nỗ lực giúp đỡ Tây Ban Nha thông qua các khoản vay và chúng tôi có nghĩa vụ sẽ hoàn trả. Điều quan trọng hiện nay là Tây Ban Nha phải khôi phục sự ổn định của hệ thống tài chính nhằm lấy lại lòng tin của các nhà đầu tư”.

Cùng ngày, tại Bồ Đào Nha cũng đã diễn ra biểu tình với sự tham gia của hàng nghìn người nhằm phản đối việc chính phủ nước này thực hiện các biện pháp cắt giảm chi tiêu và tăng thuế để đổi lấy gói cựu trợ 78 tỷ euro. Các cuộc biểu tình hòa bình do Liên đoàn công nhân Bồ Đào Nha tổ chức.

Tại thủ đô Lisbon, những người biểu tình tuần hành qua các tuyến phố mang theo các biểu ngữ như “Hẵy nói không với nhóm Troika (đại diện cho Liên minh châu Âu, Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Trung ương châu Âu) và những chính sách của họ”.

Chủ tịch Liên đoàn Công nhân Bồ Đào Nha Armenio Carlos cho biết, người lao động hy vọng chính phủ sẽ thay đổi chính sách hiện nay: “Vào thời điểm này, bất kỳ hành động bạo lực nào cũng không thể khiến chính phủ thay đổi các mục tiêu của họ. Chúng tôi đến đây không phải để phá hoại, mà để yêu cầu chính phủ thay đổi những chính sách hiện nay”.

Cũng giống như Tây Ban Nha, hiện tỷ lệ thất nghiệp của Bồ Đào Nha đã tăng lên mức kỷ lục 15% trong bối cảnh nền kinh tế nước này đã rơi vào đợt suy thoái nghiêm trọng nhất kể từ năm 1970.

Trong khi đó, Fitch - một trong ba hãng xếp hạng tín nhiệm lớn nhất thế giới - vừa cảnh báo có thể hạ mức tín nhiệm AAA của nền kinh tế Anh do nợ công gia tăng, trong khi tăng trưởng giảm sút khiến nước này đang mất dần vị thế là một trong những điểm đến an toàn cho các nhà đầu tư.

Trong một báo cáo, Fitch cho rằng, nguy cơ Anh bị tụt hạng tín nhiệm đã tăng lên sau khi nền kinh tế nước này cho thấy kết quả nghèo nàn trong năm qua và đặc biệt là sau khi nền kinh tế của "xứ sở sương mù" rơi trở lại suy thoái. Theo tính toán của Fitch, tổng nợ công quốc gia của Anh cho đến nay tương đương 97% GDP của nước này và nếu lên tới 100% GDP thì nguy cơ nền kinh tế Anh bị hạ mức tín nhiệm là rất cao./.