Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ viết hồi ký chỉ trích ông Obama

Mối quan hệ “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt” giữa Nhà Trắng và các quan chức quân sự của mình đã bị cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates phơi này trong cuốn hồi ký dự kiến sẽ được xuất bản vào ngày 14/1 tới.

Mỹ thiếu niềm tin khi tiến hành cuộc chiến ở Afghanistan

Trong cuốn hồi ký này, ông Gates đã cáo buộc Tổng thống Obama và các cố vấn dân sự hàng đầu của mình thiếu niềm tin chiến lược, khi tiến hành cuộc chiến ở Afghanistan.

Cựu Bộ trưởng Quốc phóng Mỹ Robert Gates (trái) và Tổng thống Obama (Ảnh: Reuters)

Trong cuốn "Duty: Memoirs of a Secratary of War" (tạm dịch "Nhiệm vụ: Hồi ức của một Bộ trưởng Quốc phòng") bị rò rỉ trên tờ New York Times và Washington Post, ông Gates nói: “Tổng thống Obama đã nghi ngờ về khả năng thành công của chính quyền Mỹ trong chiến lược ở Afghanistan”.

"Tôi không bao giờ nghi ngờ về sự ủng hộ của ông ấy (Tổng thống Obama) đối với binh lính, nhưng nghi ngờ về sự ủng hộ của ông ấy với sứ mệnh của họ", ông Gates viết.

Ông Gates là người đứng đầu Lầu Năm Góc dưới thời Tổng thống Obama và George Bush. Ông cũng là vị Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên phục vụ các đời tổng thống thuộc các đảng khác nhau trước khi rời bỏ chính trường vào năm 2011.

Trong cuốn hồi ký, ông Gates cũng viết: “Trong chính quyền này, tất cả dường như luôn là quá sớm. Nhiều cán bộ quân sự cấp cao nghi ngờ và mất lòng tin vào các quan chức của Nhà Trắng bao gồm cả Tổng thống và phó Tổng thống. Đây đã trở thành 1 vấn đề lớn đối với tôi khi tôi phải cố gắng để quản lý mối quan hệ này”.

Theo ông Gates, có lẽ điều nguy hiểm nhất đó là Tổng thống Obama không tin vào chiến lược riêng của mình để chấm dứt cuộc chiến ở Afghanistan.

Ông Gates viết về cuộc gặp với Tổng thống Obama tại Nhà Trắng vào tháng 3/2011: “Khi ngồi đó, tôi nghĩ rằng Tổng thống không tin tưởng vị tướng cầm quân của mình, không chịu đựng được ông Karzai, không tin vào chiến lược của chính mình và không coi cuộc chiến tranh này là của mình. Với ông ấy, tất cả chỉ là tìm cách thoát ra”.

Trong hồi ký, ông Gates cũng bày tỏ sự bất mãn về “bản chất thích kiểm soát” của Nhà Trắng và tố cáo Chính phủ thường xuyên can thiệp vào công việc của Lầu Năm Góc, mặc dù các trợ lý dân sự của ông Obama không biết gì về các chiến dịch quân sự.

Theo ông Gates, các thành viên an ninh quốc gia của Nhà Trắng "đã áp dụng cách quản lý đi sâu vào tiểu tiết và can thiệp vào hoạt động của Lầu Năm Góc ở một mức độ mới" đồng thời so sánh cách tiếp cận này với những gì diễn ra dưới thời Tổng thống Nixon trong những năm 1970.

Tuy nhiên, bên cạnh những lời chỉ trích, ông Gates cũng đánh giá cao Tổng thống Obama trong việc phê chuẩn kế hoạch vây ráp và tiêu diệt trùm khủng bố Bin Laden tại Pakistan, điều mà bản thân ông ban đầu đã phản đối.

Ông Gates đã gọi đó là "một trong những quyết định can đảm nhất mà tôi từng được chứng kiến tại Nhà Trắng". Ông cũng dành nhiều lời khen tặng cho cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton.

Nhà Trắng phản pháo

Trước thông tin về cuốn hồi ký trên, ngày 8/1 Nhà Trắng đã ra một thông báo phản bác những ý kiến của ông Gates và bảo vệ cách làm của Tổng thống Obama trong cuộc chiến tranh Afghanistan.

Tổng thống Obama và phó Tổng thống Biden là 2 nhân vật bị chỉ trích mạnh mẽ trong cuốn hồi ký của ông Gates (Ảnh: AP)

Tờ The Guardian dẫn lời người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Caitlin Hayden nói: “Trong những năm qua, chính sách của chúng tôi về Afghanistan đã được thảo luận và thông báo rộng rãi. Mọi người đều biết rằng, Tổng thống cam kết hoàn thành mục tiêu đánh bại al-Qaeda, đồng thời đảm bảo rằng chúng ta có kế hoạch rõ ràng để rút khỏi cuộc chiến”.

Bà Hayden cũng phản bác nhận định của ông Gates rằng Phó Tổng thống Joe Biden đã “phạm sai lầm trong gần như mọi chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia lớn trong vòng 40 năm qua.”

Bà nói: “Tổng thống không nhất trí với đánh giá của cựu Bộ trưởng Gates. Ông Biden là một trong những nhà lãnh đạo hàng đầu trong thời đại của mình và ông đã góp phần tăng cường vị thế của Mỹ trên thế giới”.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Jay Carney thì cho rằng, thực tế là có những tranh cãi trong việc đánh giá chính sách dài hạn của Mỹ ở Afghanistan. Tuy nhiên, Tổng thống Obama hoàn toàn tin tưởng nhiệm vụ của Mỹ ở Afghanistan và “có ý thức trách nhiệm cao” đối với việc triển khai quân tại đây.

Thông tin đăng tải trên trang web của kênh truyền hình PressTV cho hay, đối với những chỉ trích của ông Gates về phó Tổng thống Joe Biden, ông Carney nói rằng Tổng thống Obama không đồng ý với quan điểm của ông Gates: ‘Tổng thống rất coi trọng lời khuyên của phó Tổng thống về các vấn đề trong và ngoài nước”.

Cũng theo PressTV, liên quan đến cáo buộc của ông Gates cho rằng, Tổng thống cố tình lắp ghép một “đội ngũ các đối thủ” để khuyến khích các cuộc tranh luận mạnh mẽ về chính sách. Việc làm này đã khiến nảy sinh đụng độ giữa nhóm chính trị của Tổng thống và các nhà lãnh đạo quân sự. Ông Carney cho hay: “Khi bạn chọn 1 nhóm các đối thủ, bạn làm như vậy bởi vì bạn mong đợi có sự cạnh tranh quan điểm”.

Cuốn hồi ký sắp được xuất bản của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates có nguy cơ sẽ làm trầm trọng thêm những chỉ trích về chính sách của Mỹ ở Afghanistan và Iraq. Nó cũng cho thấy sự chia rẽ sâu sắc giữa Nhà Trắng và Lầu Năm Góc./.