Đàm phán Mỹ-Taliban trước nguy cơ chết yểu

Ngày 9/9 Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố, các cuộc hòa đàm giữa Mỹ và phiến quân Taliban về cuộc chiến tại Afghanistan đã “chết yểu” sau khi hủy bỏ kế hoạch đàm phán bí mật vào cuối tuần qua. Tuyên bố này dường như khiến viễn cảnh tươi sáng về hòa bình Afghanistan sau loạt diễn biến tích cực “chưa từng có” giữa các bên thời gian qua, đặc biệt khi Tổng thống Donald Trump lên kế hoạch gặp mặt thủ lĩnh Taliban tại trại David sụp đổ.

Ông Trump đã hủy cuộc họp bí mật với đại diện của Taliban sau khi lực lượng này đánh bom ở Kabul làm 12 người thiệt mạng, trong đó có 1 binh sỹ Mỹ. Ảnh: ABC News

Phát biểu trước các phóng viên khi nói về động cơ gia tăng bạo lực của Taliban, ông Donald Trump gọi cuộc đánh bom liều chết của nhóm phiên quân này nhắm vào lính Mỹ tại Kabul vào tuần trước là muốn đặt mình vào vị trí đàm phán tốt hơn một chút. Theo Tổng thống Donald Trump, đây là “một sai lầm lớn”.

Ngoài ra khi được hỏi về cuộc gặp dự kiến với các lãnh đạo Taliban, ông Donald Trump cho biết: “Tôi lấy lời khuyên của chính tôi. Tôi thích ý tưởng về cuộc gặp này. Tôi đã từng gặp nhiều người xấu và nhiều người tốt trong suốt ba năm qua. Tôi nghĩ rằng gặp mặt là một điều tuyệt vời. Nếu không, các cuộc chiến tranh sẽ không bao giờ chấm dứt. Chúng tôi đã lên lịch một cuộc gặp. Đó là ý tưởng của tôi, và cũng là do tôi quyết địch chấm dứt nó. Tôi không thảo luận điều đó với bất kỳ ai khác. Khi tôi biết rằng họ [Taliban] đã giết một trong những binh lính của chúng tôi và 11 người vô tội khác, tôi đã nói không có cách nào để tôi gặp họ”.

Cuối tuần qua, Tổng thống Donald Trump cho biết, ông dự định sẽ tiến hành một cuộc họp bí mật vào ngày 8/9 với các đại diện của Taliban tại Trại David, song đã hủy kế hoạch này do Taliban nhận gây ra vụ đánh bom tại Kabul hồi tuần trước khiến 12 người thiệt mạng, trong đó có một binh sĩ Mỹ. Ông Donald Trump từng hy vọng rằng sẽ có thể kéo dài thêm nhiều tháng đàm phán với Taliban nhằm đảm bảo một thỏa thuận rút quân Mỹ ra khỏi cuộc chiến dài hơi nhất lịch sử nước này.

Theo dự thảo giữa Mỹ và Taliban, Mỹ có kế hoạch rút 5 nghìn binh sĩ và đóng cửa 5 căn cứ quân sự tại Afghanistan trong vòng 135 ngày. Đổi lại, Taliban cam kết không cho phép các tổ chức khủng bố như Al Qaeda hay nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) lợi dụng Afghanistan làm “bàn đạp” để tiến hành các vụ tấn công vào Mỹ và các nước đồng minh. Tuy nhiên, với việc các cuộc đàm phán “chết yểu”, nhiều người lo ngại về tình trạng bạo lực gia tăng trên khắp Afghanistan.

Sediq Sediqqi, người phát ngôn của Tổng thống Afghanistan cho biết: “Bất kỳ cuộc đàm phán nào mà không được đảm bảo nhằm chấm dứt bạo lực mà Taliban sẽ là vô nghĩa. Vì vậy, quan điểm của chúng tôi rất rõ ràng, đó là phải thực sự chấm dứt bạo lực. Vì vậy, nếu Taliban không cam kết điều này, hoặc có mâu thuẫn giữa lời nói và việc làm tại Afghanistan thì chúng tôi có lý do để bày tỏ lo ngại”.

Hiện chưa rõ liệu đàm phán Mỹ - Taliban có được nối lại hay không và nếu có thì khi nào. Trước mắt, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết, Mỹ vẫn quan tâm đến việc đạt được thỏa thuận hòa bình với Taliban nhưng sẽ không xúc tiến nỗ lực này cho đến khi tin rằng, Taliban có thể tuân thủ những cam kết quan trọng trong bất kỳ thỏa thuận tiềm tàng nào. Từ giờ đến lúc đó, theo ông Pompeo, Mỹ sẽ không giảm sự ủng hộ quân sự dành cho lực lượng Afghanistan./.