Đàm phán thành lập Chính phủ Israel: Con đường chưa có lối thoát

Đảng liên minh Xanh-Trắng và đảng cánh hữu Likud ngày 26/10 ra tuyên bố chung cho biết, hai nhà lãnh đạo sẽ gặp nhau vào chiều 27/10 tại Bộ Quốc phòng ở thành phố Tel Aviv để đàm phán thành lập chính phủ. Các nhóm đàm phán của cả hai bên dự kiến cũng sẽ có cuộc gặp cùng  ngày.

Ông Benny Gantz (trái) và Thủ tướng Netanyahu. Ảnh: Times of Israel.

Lãnh đạo Đảng Xanh-Trắng Gantz và lãnh đạo đảng cánh hữu, Chủ tịch đảng Ngôi nhà của Chúng ta Avigdor Liberman cũng sẽ có cuộc gặp vào ngày 28/10.

Trước đó, ngày 23/10, Tổng thống Israel Reuven Rivlin đã chỉ định ông Gantz, cựu Tổng Tham trưởng Các lực lượng phòng vệ Israel (IDF), Chủ tịch đảng liên minh Xanh-Trắng, đứng ra thành lập chính phủ mới sau khi Thủ tướng Netanyahu, Chủ tịch đảng Likud, thất bại trong nỗ lực thành lập chính phủ mới trước đó. Ông Netanyahu đã trả lại quyền thành lập chính phủ sau 26 ngày được chỉ định, mặc dù theo luật, ông có 28 ngày chính thức và 14 ngày kéo dài để thực thi nhiệm vụ này.

Tổng thống Rivlin cho biết, đã đề xuất một kế hoạch tổng thể để mở đường cho đảng Likud và Xanh-Trắng thành lập chính phủ thống nhất và khẳng định “không có lý do gì để phải tổ chức bầu cử lần ba". Ông Gantz có tối đa 28 ngày để thực hiện nhiệm vụ này, nếu thất bại, Tổng thống Rivlin buộc phải chỉ định nghị sỹ thứ ba thành lập chính phủ, nếu tiếp tục thất bại 21 ngày sau đó, Israel phải tiến hành bầu cử lần ba chỉ trong vòng 1 năm.

Ngay sau khi nhận quyền thành lập chính phủ, ông Gantz đã trao đổi với ông Netanyahu và đề nghị tổ chức cuộc gặp trực tiếp. Ông Netanyahu đã nhất trí về cuộc gặp, nhưng nhắc lại quan điểm sẽ chỉ tham gia đàm phán với tư cách là lãnh đạo của khối cánh hữu gồm 55 nghị sỹ.

Nhận định về trường hợp này, Tiến sĩ Ofer Kenig thuộc Viện Dân chủ Israel cho biết: “Chúng tôi đang ở trong một kịch bản phức tạp. Tôi nghĩ rằng vào lúc này, không có bên nào có cơ hội thành lập chính phủ và có lẽ lựa chọn duy nhất là sự hợp tác giữa hai đảng lớn Likud và đảng Xanh Trắng”.

Đây là lần đầu tiên trong gần 12 năm qua, cũng là lần đầu tiên trong 4 cuộc bầu cử liên tiếp, quyền thành lập chính phủ mới được trao cho một nhân vật chính trị khác không phải là ông Netanyahu. Tuy nhiên, cơ hội để ông Gantz thành lập được một liên minh có tối thiểu 61/120 ghế trong quốc hội, qua đó thành lập chính phủ, cũng không lớn. Trước đó, ngày 1/10 vừa qua, đảng Xanh-Trắng đã thông báo rút khỏi các cuộc đàm phán thành lập chính phủ đoàn kết với đảng Likud trong bối cảnh hai bên không đạt được thỏa hiệp.

Nếu đảng Likud và Xanh-Trắng không nhượng bộ và hợp tác, Israel nhiều khả năng sẽ phải tiến hành bầu cử lần thứ 3 trong vòng 1 năm để phá vỡ thế bế tắc chính trị. Trước đó, trong cuộc bầu cử hồi tháng 4, Đảng Likud giành được 36 ghế và ông Netanyahu thành lập chính phủ với đa số mong manh. Vì thế, chính trị gia theo đường lối cứng rắn quyết định giải tán Quốc hội, bầu cử sớm với mong muốn có được một vị thế vững chắc hơn. Tuy nhiên, đảng Likud tiếp tục bị mất điểm và thế bế tắc chính trị tại Israel đã trở nên trầm trọng hơn./.