Thực hư “UAV lạ” xuất hiện ở Mỹ và lý do cảnh sát không thể bắn hạ

Báo cáo về việc nhìn thấy “UAV lạ” ban đầu được ghi nhận ở New Jersey vào giữa tháng 11 nhưng đã lan rộng sang Maryland, Massachusetts và một số bang khác trong những ngày gần đây.

Cục điều tra liên bang (FBI) và Bộ An ninh nội địa (DHS) cho biết, hiện tại không có bằng chứng nào cho thấy các vụ phát hiện UAV được báo cáo gây ra mối đe dọa đến an ninh quốc gia hoặc an toàn công cộng hoặc có mối liên hệ với nước ngoài.

Tuy nhiên, các tuyên bố này chưa thể khiến người dân và giới chức địa phương hoàn toàn yên lòng.

“UAV lạ” đã xuất hiện ở những đâu?

Ít nhất 6 tiểu bang đã ghi nhận các trường hợp nhìn thấy UAV, gồm New Jersey, New York, Connecticut, Pennsylvania, Massachusetts và Virginia.

Theo Cục Hàng không Liên bang, các trường nhìn thấy UAV lạ bắt đầu được ghi nhận vào ngày 18/11 gần Quận Morris, bang New Jersey.

Trong một chương trình với CNN ngày 13/12, nghị sĩ đảng Cộng hòa bang New Jersey, Paul Kanitra cho biết, đã có nhiều trường hợp báo cáo nhìn thấy UAV vào mỗi đêm kể từ đó. Người dân  nói rằng họ phát hiện UAV lơ lửng trên bầu trời, đôi khi di chuyển theo từng nhóm.

Lo ngại ngày càng tăng sau khi UAV được phát hiện gần Picatinny Arsenal, một cơ sở nghiên cứu quân sự của Mỹ, và trên sân golf của Tổng thống đắc cử Donald Trump ở Bedminster.

UAV bí ẩn cũng được phát hiện trên bầu trời khu vực Trạm vũ khí hải quân Earle, một căn cứ của Hải quân Mỹ ở phía Nam Middletown, mặc dù không xác định được mối đe dọa trực tiếp nào.

Cảnh sát tiểu bang Connecticut ngày 13/12 thông báo họ đã triển khai hệ thống phát hiện máy bay không người lái để hỗ trợ điều tra các vụ báo cáo nhìn thấy UAV trái phép trên bầu trời Quận Fairfield.

Thống đốc Pennsylvania Josh Shapiro cho hay chính quyền bang đã nhận được báo cáo về việc nhìn thấy UAV và đang xem xét nghiêm túc. Ông Shapiro đã chỉ đạo cảnh sát tiểu bang điều tra và cảnh sát Pennsylvania sẽ sử dụng trực thăng để tìm cách “xác định những chiếc UAV đó xuất phát từ đâu và mục đích của chúng là gì”.

Trong một bài đăng trên X ngày 14/12, Thống đốc bang Massachusetts, Maura Healey nói rằng “số trường hợp nhìn thấy UAV ngày càng tăng” tại bang này. Cảnh sát tiểu bang đang phối hợp với “các đối tác địa phương và liên bang” để điều tra, đồng thời kêu gọi các nhà điều hành UAV tuân thủ các quy định.

Tại Virginia, Thống đốc Glenn Youngkin ngày 14/12 cho biết cảnh sát tiểu bang và Cơ quan ứng phó khẩn cấp đang phối hợp chặt chẽ với các đối tác liên bang để xử lý các báo cáo về UAV. Ông cũng nhấn mạnh, đây là vấn đề cần quan tâm đặc biệt vì Virginia “có số lượng lớn các địa điểm an ninh quốc gia và cơ sở hạ tầng quan trọng”.

Chỉ là nhầm lẫn?

FBI và DHS cho rằng hầu hết các trường hợp báo cáo nhìn thấy UAV đều là “nhầm lẫn”, một số người có thể đã nhận nhầm máy bay có người lái cỡ nhỏ, hoạt động hợp pháp là UAV.

Theo ông Mayorkas cho rằng, một số trường hợp cũng có thể là UAV thương mại.

Trong khi đó, cựu đặc vụ FBI Tom Adams Một số vụ nhìn thấy UAV gần đây hơn có thể là do một số người cố ý điều khiển UAV của họ khi hiện tượng này được đưa tin nhiều hơn.

“Từ kinh nghiệm trực tiếp của tôi ở FBI, cũng như các cuộc điều tra liên quan đến máy bay không người lái, tôi có thể nói rằng việc các hành tinh, máy bay có người lái và thậm chí cả vệ tinh quỹ đạo thấp bị xác định nhầm là UAV vào ban đêm khá phổ biến”, ông Adams cho biết.

Trong cuộc họp báo ngày 14/12, một quan chức FBI đã nhắc lại rằng các vụ báo cáo nhìn thấy UAV phần lớn là máy bay có người lái bị nhầm thành UAV. Vị này nhấn mạnh, sau khi kiểm tra lịch trình các chuyến bay cất, hạ cánh tại các sân bay gần nơi báo cáo nhìn thấy máy bay không người lái, nhiều trường hợp thực chất là máy bay cất cánh từ các sân bay này.  

FBI cho biết đường dây nóng đã nhận được 5.000 báo cáo phát hiện UAV lạ, nhưng chỉ có chưa đến 100 thông tin có đủ manh mối tiến hành điều tra thêm, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy có “hoạt động UAV quy mô lớn”.

Bộ Quốc phòng Mỹ cho hay họ đã nhận được báo cáo nhìn thấy UAV xuấy hiện tại cơ sở nghiên cứu quân sự Picatinny Arsenal và trạm vũ khí hải quân Earle ở New Jersey. Điểm xuất phát và người điều khiển những chiếc UAV này vẫn chưa được xác định.

Tuy nhiên, Lầu Năm Góc đã bác bỏ suy đoán rằng UAV có thể xuất phát từ một thực thể nước ngoài hoặc đối thủ của Mỹ. Tuyên bố này được đưa ra vài giờ sau khi Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Jeff Van Drew nói với Fox News rằng những chiếc UAV đến từ “một tàu mẹ” của Iran “ngoài khơi Bờ Đông nước Mỹ”.

Vì sao không thể bắn hạ UAV lạ?

Trái ngược với lời kêu gọi bình tĩnh của các quan chức liên bang liên quan đến vụ việc, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã thúc giục chính quyền Tổng thống Joe Biden công bố bất kỳ thông tin nào họ có về vụ việc bí ẩn này hoặc bắn hạ những chiếc “UAV lạ”.

“Những vụ nhìn thấy UAV bí ẩn trên khắp đất nước. Liệu điều này có thực sự xảy ra mà chính phủ của chúng ta không biết hay không. Tôi không nghĩ vậy! Hãy cho công chúng biết, và ngay bây giờ. Nếu không, hãy bắn hạ chúng!!!”, ông Trump đăng trên mạng xã hội Truth.

Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal, thành viên Ủy ban an ninh nội địa và các vấn đề chính phủ của Thượng viện, cũng cho rằng các UAV lạ “nên bị bắn hạ, nếu cần thiết, vì chúng đang bay qua các khu vực nhạy cảm”.

Dù vậy, việc bắn hạ những chiếc UAV lạ cũng gây ra một số vấn đề.

“Không phải ai cũng có thể bắn hạ một UAV trên bầu trời. Bản thân điều đó đã cũng đã là hành động nguy hiểm”, Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas cho biết.

Một nguồn tin thân cận với cuộc điều tra quốc gia về UAV cũng nói với CNN rằng, việc bắn hạ các UAV trên bầu trời sẽ “vô cùng rủi ro”, gây nguy hiểm không đáng có cho những người trên mặt đất và nó cũng dấy lên những thách thức về mặt pháp lý.

Nguồn tin lưu ý rằng chính phủ có nhiều chiến lược khác nhau có đối phó nếu UAV lạ gây ra mối đe dọa, nhưng cho đến nay, các máy bay không người lái bí ẩn vẫn chưa được coi là mối đe dọa.

“Thổi bay nó khỏi bầu trời là giải pháp cuối cùng”, nguồn tin cho biết.

Missy Cummings, một trong những nữ phi công chiến đấu đầu tiên của Hải quân Mỹ, cho rằng các cơ quan chức năng sẽ hành động khác nếu người dân gặp nguy hiểm do UAV lạ xuất hiện.

“Tôi nghĩ nếu đây là một mối đe dọa thực sự, chúng ta sẽ thấy những hành động khác nhau. Mọi người sẽ không muốn nghe điều này, nhưng có lẽ nhiều trường hợp nói rằng họ nhìn thấy UAV thực chất đó là máy bay có người lái”, bà Cummings, giáo sư tại Đại học George Mason, nói với CNN hôm 15/12.