Mỹ đẩy nhanh tiến trình rút quân khỏi Afghanistan

Ngày 9/7, các nguồn tin chính thức Mỹ thừa nhận, chính quyền nước này đang có kế hoạch đẩy nhanh tiến trình rút quân khỏi Afghanistan, thậm chí có thể không duy trì bất kỳ binh sĩ nào tại quốc gia Nam Á này sau năm 2014.

Lính Mỹ ở Afghanistan cắt bánh kỷ niệm Quốc khánh tại căn cứ Bagram, phía bắc thủ đô Kabul (Ảnh: Reuters)

Cùng với những thông tin liên quan tới các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Mỹ và Taliban, thông tin này một lần nữa cho thấy dường như Mỹ đang nóng lòng trút bỏ gánh nặng Afghanistan. 

Trả lời báo chí ngày 9/7, các quan chức Mỹ không phủ nhận những thông tin đăng tải trên tờ Thời báo New York dẫn các nguồn tin chính thức Mỹ và châu Âu cho biết, Tổng thống Mỹ Barack Obama đang ngày càng mất kiên nhẫn với mối quan hệ “nóng lạnh bất thường” với Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai. Trong những tháng vừa qua, mối quan hệ này một lần nữa bị lung lay sau thông báo mở các cuộc đàm phán hòa bình giữa Mỹ và Taliban tại Qatar.

Theo thời báo New York, cuộc họp qua video giữa lãnh đạo hai nước ngày 27/6 đã kết thúc không mấy tốt đẹp. Tổng thống Afghanistan H.Kazai đã ngừng các cuộc đàm phán với Mỹ về thỏa thuận an ninh song phương (BSA), một cơ chế pháp lý quan trọng bảo đảm cho Mỹ duy trì quân tại Afghanistan sau khi NATO rút lực lượng chiến đấu khỏi nước này vào cuối năm 2014.

Tổng thống Afghanistan Kazai thẳng thừng chỉ rõ, lý do phải ngừng đàm phán là do Mỹ tỏ thái độ "lá mặt lá trái", mâu thuẫn giữa lời nói và hành động trong tiến trình hòa bình của Afghanistan. Ông Ismail Qasimyar, một quan chức thuộc Hội đồng hòa bình tối cao Afghanistan nói: “Các quan chức cấp cao Mỹ đã đảm bảo rằng, đề xuất hợp pháp của Hội đồng hòa bình tối cao Afghanistan sẽ được tôn trọng và sẽ được đảm bảo thông qua việc mở cửa văn phòng đại diện của Taliban. Theo đó, văn phòng này không thể được xem như một đại sứ quán, cũng như không thể được xem là một giải pháp chính trị nhằm xây dựng quan hệ với Mỹ hay bất kỳ quốc gia nào khác. Song những gì chúng ta thấy hiện nay lại hoàn toàn đi ngược lại với các cam kết”.

Trong khi đó, hãng tin Reuters dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết lựa chọn không duy trì quân sau năm 2014 cũng nằm trong số các lựa chọn đang được nghiên cứu. Lập trường  của Mỹ về lịch trình rút quân là không thay đổi. Hiện vẫn duy trì khoảng 63.000 quân tại Afghanistan, Mỹ sẽ rút dần số quân hiện nay xuống còn khoảng 34.000 quân từ nay đến tháng 2/2014.

Có thể thấy, thời gian qua chính quyền Mỹ liên tục có những động thái cho thấy quyết tâm muốn rút chân “hợp lý” khỏi chiến trường Nam Á này, từ những bước đi ngoại giao được xem là sai lầm  như những thông tin liên quan tới đàm phán với Taliban, rồi những tuyên bố trấn an cho đến những thông tin không rõ ràng về việc triển khai quân sau năm 2014. Không thể phủ nhận rằng, hơn 10 năm qua, từ chỗ không có lực lượng an ninh quốc gia, đến nay, Afghanistan đã có một lực lượng quân đội và cảnh sát lên tới khoảng 340.000 người, được đào tạo cơ bản. Tuy nhiên theo các chuyên gia quân sự NATO, sau năm 2014, Lực lượng hỗ trợ an ninh quốc tế vẫn phải tiếp tục nâng cao năng lực cho phía Afghanistan để bảo vệ những thành quả đã đạt được. Tình trạng bạo lực tại Afghanistan vẫn diễn ra công khai, trắng trợn hằng ngày là một minh chứng cho nhận định này.

Tuy nhiên, sự nóng lòng của Mỹ muốn sớm trút bỏ gánh nặng Afghanistan là dễ hiểu khi đây là cuộc chiến khiến người  Mỹ vừa "hao người tốn của", vừa mất quá nhiều thời gian vì mục tiêu ban đầu đưa ra chưa biết đến bao giờ mới đạt được. Trong khi đó, cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu và suy thoái kinh tế tại Mỹ kéo dài càng làm tăng sức ép phải rút quân khỏi "bãi lầy Nam Á"./.