Mỹ, Nhật Bản tái khẳng định cam kết về một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở

Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Nhật Bản đã tham dự trực tuyến cuộc họp của Ủy ban tham vấn an ninh Mỹ-Nhật trong hai ngày 6/1 và 7/1. Hai bên đã ra tuyên bố chung tái khẳng định cam kết về một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở và công nhận vai trò quan trọng của quan hệ đồng minh Mỹ-Nhật trong hòa bình, an ninh và thịnh vượng khu vực. 

Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng hai nước bày tỏ quyết tâm liên tục hiện đạo hóa liên minh Mỹ-Nhật và củng cố các năng lực chung thông qua việc cùng nhau thống nhất các chiến lược và ưu tiên các mục tiêu đồng thời giải quyết các thách thức an ninh đang gia tăng một cách toàn diện cùng với các đối tác và mọi công cụ. Hai bên cũng ghi nhận các thách thức khẩn cấp từ căng thẳng địa chính trị, đại dịch Covid-19, các chính sách kinh tế cưỡng ép và tùy tiện, và cuộc khủng hoảng khí hậu, đồng thời làm mới cam kết đối với trật tự thế giới dựa trên luật lệ cũng như các giá trị và nguyên tắc cơ bản.

Trước sự mở rộng quân sự không minh bạch và nhanh chóng làm ảnh hưởng tới cân bằng chiến lược khu vực, các bộ trưởng chia sẻ quan ngại về việc phát triển và triển khai quy mô lớn vũ khí hạt nhân, tên lửa hành trình và đạn đạo và các hệ thống vũ khí tiên tiến như vũ khí siêu thanh. Hai bên cũng thảo luận xu thế gia tăng các hoạt động xấu trong các lĩnh vực mạng Internet và không gian cũng như các nỗ lực làm thay đổi hiện trạng thông qua các biện pháp cưỡng ép hoặc săn mồi.

Nhật Bản nhắc lại quyết tâm củng cố năng lực phòng vệ của mình để tăng cường quốc phòng và đóng góp cho hòa bình và ổn định khu vực. Mỹ hoan nghênh quyết tâm của Nhật Bản và bày tỏ quyết tâm của mình nhằm tối ưu hóa vị thế và năng lực của mình ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Mỹ nhấn mạnh lại cam kết vững chắc của mình đối với sự phòng vệ của Nhật Bản theo Hiệp ước Hợp tác và An ninh tương hỗ Mỹ-Nhật, sử dụng mọi năng lực bao gồm cả hạt nhân. 

Các bộ trưởng Mỹ, Nhật Bản bày tỏ quan ngại về các nỗ lực hiện nay của Trung Quốc nhằm cản trở trật tự dựa trên luật lệ và cho rằng điều này mang lại các thách thức chính trị, kinh tế, quân sự và công nghệ đối với khu vực và thế giới. Hai bên quyết tâm cùng phối hợp nhằm răn đe và nếu cần thiết, ứng phó với các hành động gây bất ổn ở khu vực. Hai bên tái khẳng định ủng hộ thương mại hợp pháp và không bị ngăn cản và tôn trọng đối với luật pháp quốc tế bao gồm tư do hàng hải và hàng không và các hoạt động sử dụng biển một cách hợp pháp khác. Hai bên cũng chia sẻ ý định củng cố các hoạt động chia sẻ thông tin bao gồm thông qua nỗ lực thu thập và phân tích dữ liệu về hành vi cưỡng ép cản trở hòa bình và ổn định khu vực.

Các bộ trưởng Mỹ, Nhật Bản bày tỏ quan ngại về các hoạt động của Trung Quốc ở biển Hoa Đông gây thêm trở ngại cho hòa bình và ổn định khu vực. Mỹ nhắc lại cam kết sẽ đồng hành với Nhật Bản trong việc chống lại bất kỳ hành động đơn phương nào nhằm tìm cách thay đổi hiện trạng hoặc cản trở sự quản lý của Nhật Bản đối với quần đảo Senkaku đồng thời tái khẳng định Điều 5 của Hiệp ước áp dụng đối với quần đảo này.

Hai bên cũng nhắc lại sự phản đối mạnh mẽ đối với các yêu sách hàng hải phi pháp của Trung Quốc cũng như các hoạt động quân sự hóa và cưỡng ép của nước này ở Biển Đông đồng thời nhấn mạnh rằng phán quyết của tòa trọng tài tháng 7/2016 trong vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc dựa trên Công ước về Luật biển năm 1981, là cuối cùng và ràng buộc về pháp lý đối với các bên. Hai bên cũng bày tỏ quan ngại nghiêm trọng đối với các vấn đề nhân quyền ở vùng tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương và Hồng Công. Hai bên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan và khuyến khích giải pháp hòa bình trong các vấn đề xuyên eo biển này.  

Tái khẳng định cam kết đối với phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên, các bộ trưởng kêu gọi Triều Tiên tuân thủ các nghĩa vụ của mình theo các nghị quyết của Hội đồng bảo an đồng thời bày tỏ quan ngại về các hoạt động phát triển tên lửa và hạt nhân vẫn tiếp diễn của nước này. Hai bên khẳng định sự cần thiết của một giải pháp tức thời đối với vấn đề bắt cóc công dân. Các bộ trưởng Mỹ, Nhật Bản cam kết tăng cường hợp tác song phương và giữa Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc, yếu tố quan trọng đối với an ninh, hòa bình và thịnh vượng chung ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và ở các khu vực khác trên thế giới. 

Hai bên cũng làm mới cam kết tháng 9/2021 với các thành viên nhóm Quad Australia và Ấn Độ nhằm thúc đẩy trật tự dựa trên luật lệ, tự do và rộng mở. Hai bên cùng ủng hộ hợp tác quốc phòng và an ninh của mỗi nước với Australia được thể hiện qua việc ký Thỏa thuận tiếp cận đối ứng Nhật-Australia và đối tác AUKUS. Hai bên hoan nghênh sự can dự lớn hơn ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của các đối tác và đồng minh châu Âu bao gồm Anh, Pháp, Đức và Hà Lan cũng như thông qua EU và NATO.  

Các bộ trưởng Mỹ, Nhật Bản cũng tái khẳng định ủng hộ mạnh mẽ đối với sự vai trò trung tâm của ASEAN và tầm nhìn của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương./.