Mỹ tấn công ở Syria: Phép thử Iran trước triển vọng phục hồi Thỏa thuận hạt nhân

Trong tuyên bố ngày 24/8, Bộ Chỉ huy Trung tâm (CENTCOM) của quân đội Mỹ thông báo, họ đã thực hiện các cuộc không kích (ngày 23/8) tại khu vực Deir al-Zor của Syria nhằm vào các nhóm có liên kết với Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).

Đại tá Joe Buccino, người phát ngôn CENTCOM cho biết, Tổng thống Joe Biden đã ra lệnh không kích những mục tiêu này, đồng thời nhấn mạnh, cuộc tấn công nhằm “bảo vệ lực lượng Mỹ trước nguy cơ bị tấn công của các nhóm do Iran hậu thuẫn”

Động thái của Mỹ được cho là nhằm trả đũa cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào một căn cứ của Mỹ và lực lượng đối lập Syria được Mỹ hậu thuẫn hôm 15/8 .

Tuy nhiên, cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell mới đây cho biết, Iran đã phản hồi và đề nghị điều chỉnh một số điểm dự thảo thỏa thuận nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) ký năm 2015.

Những phản hồi và đề nghị của Iran được cho là hợp lý và theo ông Borrell,  một thỏa thuận liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran có thể đạt được trong tuần này. Tuy nhiên, động thái tấn công của Mỹ khiến dư luận lo ngại có thể phá hủy nỗ lực của EU trong thời gian qua.

Ông Josep Borrell nói: “Với tư cách là người điều phối các cuộc đàm phán, tôi có thể khẳng định, chúng ta đã đạt đến điểm cân bằng mà cả bên này và bên kia đều không thể làm cho mọi thứ tốt hơn. Hiện chúng tôi đang chờ phản hồi của tất cả các bên”.

Về phần mình Iran cho biết, họ đã có những động thái tích cực bao gồm lược bỏ yêu cầu Mỹ không đưa Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài, do đó việc có đạt được thỏa thuận hay không nằm ở phía Mỹ. Đáp lại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price đã bác bỏ cáo buộc của Iran, đồng thời cho biết Washington đang làm việc nhanh nhất có thể để đưa ra phản ứng thích hợp đối với phản hồi của Tehran về bản dự thảo do EU đề xuất.

“Quan điểm rằng chúng tôi đã trì hoãn cuộc đàm phán này là không đúng. Chúng tôi đã tuyên bố vào tháng 3, sau nhiều tháng đối thoại và ngoại giao con thoi, chúng tôi đã đạt được văn bản cơ bản của một thỏa thuận mà chúng tôi đã chuẩn bị cho việc thực hiện đầy đủ và tất nhiên là Iran không chuẩn bị cho điều đó”, ông Ned Price nêu rõ.

Trước những tranh cãi của Mỹ và Iran, một số chuyên gia đánh giá, Mỹ đang cân nhắc kỹ lưỡng trước những bước đi được coi là “nhượng bộ” của Iran. Động thái tấn công nhằm vào các nhóm có liên kết với Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran mới đây cũng được coi là “phép thử” để xem phản ứng của Iran, trước khi đưa ra quyết định về việc có quay trở lại Thỏa thuận hạt nhân hay không./.