Mỹ tỏ rõ quan điểm về vấn đề Biển Đông trong đối thoại Mỹ-Trung

Trong hai ngày hôm qua (9/7) và hôm nay, tại Bắc Kinh, Trung Quốc diễn ra vòng 6 Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Trung - Mỹ thường niên. Lãnh đạo hai nước kêu gọi chấm dứt tình trạng đối đầu và hàn gắn khác biệt trong một loạt vấn đề. Tuy nhiên, bất chấp những ngôn từ ngoại giao, phía Mỹ đã bày tỏ quan điểm rõ ràng rằng Trung Quốc không nên tiếp tục các hành vi gây hấn trên Biển Đông cũng như biển Hoa Đông.

Ông Kerry tại Đối thoại chiến lược Mỹ-Trung (ảnh: CNTV )

Trong ngày đầu tiên của cuộc Đối thoại, phái đoàn Mỹ và Trung Quốc đã nhấn mạnh tiềm năng hợp tác trong những lĩnh vực như chống biển đổi khí hậu, chống khủng bố và vấn đề hạt nhân Triều Tiên, Iran. Cụ thể, hai bên đã ký tổng cộng 8 thỏa thuận về cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, giúp hai quốc gia có lượng khí thải carbon hàng đầu thế giới xích lại gần nhau trong vấn đề chính sách khí hậu.

Tuy nhiên, những vấn đề “nhức nhối” hơn như tranh chấp chủ quyền và lãnh thổ tại biển Hoa Đông và Biển Đông, tình báo mạng và vấn đề tỷ giá thu hút sự quan tâm của dư luận quốc tế.

Đáp lại phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi nhà lãnh đạo này cảnh báo sự đối đầu giữa Trung Quốc với Mỹ sẽ là “một thảm họa cho cả hai quốc gia và cả thế giới”, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết, Mỹ không có ý định kiềm chế Trung Quốc, nhưng hy vọng Trung Quốc lựa chọn việc đóng vai trò có trách nhiệm trong xử lý các vấn đề quốc tế.

“Hãy để tôi nhấn mạnh rằng, Mỹ không tìm cách kiềm chế Trung Quốc,” ông Kerry nói. “Chúng tôi hoan nghênh sự nổi lên của một Trung Quốc hòa bình, ổn định và thịnh thượng, góp phần vào ổn định và phát triển của khu vực, chọn đóng vai trò có trách nhiệm trong các vấn đề quốc tế”.

Tuy nhiên, bất chấp những ngôn từ ngoại giao, phía Mỹ đã không ngần ngại chỉ trích hành vi gây hấn của Trung Quốc trên Biển Đông trong thời gian qua.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, một quan chức Mỹ trong phái đoàn tham dự Đối thoại tại Bắc Kinh cho biết, ông Kerry đã thảo luận về tình hình căng thẳng trên Biển Đông với các quan chức Trung Quốc. “Phái đoàn Mỹ tỏ rõ quan điểm rằng Trung Quốc không nên tiếp tục các hành vi gây hấn trên Biển Đông”. Quan chức này nhấn mạnh, Mỹ đánh giá các hành động của Trung Quốc “gây bất ổn và mang tính đe dọa” và không mang lại lợi ích cho Trung Quốc xét về lâu dài. Phía Mỹ cho rằng điều quan trọng là Bắc Kinh phải điều chỉnh cách hành xử của mình.

Phái đoàn Mỹ đã đề cập những hành vi căng thẳng mà Trung Quốc gây ra đối với các nước láng giềng Việt Nam, Philippines và Nhật Bản. Mục tiêu của Mỹ là muốn Trung Quốc tìm cơ chế hòa bình để giải quyết tranh chấp, bao gồm việc tôn trọng luật pháp quốc tế và sử dụng các cơ chế pháp lý.

Bình luận về hành động của Trung Quốc trên Biển Đông thời gian qua, tờ Washington Post hôm qua dẫn lời cựu chuyên gia phân tích của Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA), ông Christopher Johnson, cho biết, Bắc Kinh đang theo đuổi chủ nghĩa phiêu lưu trên Biển Đông và biển Hoa Đông vì cho rằng Mỹ thiếu quyết đoán trong xử lý các vấn đề quốc tế, như vấn đề Syria hay cuộc khủng hoảng Ukraine. Tuy nhiên, “nếu Trung Quốc ép quá mức, Mỹ sẽ triển khai lực lượng”.

Còn trong bài bình luận mới đây trên tạp chí Forbes, các chuyên gia cho rằng “Mỹ nên đơn phương hỗ trợ những quốc gia nhỏ hơn tại Biển Đông”. Bên cạnh đó, sự liên minh chặt chẽ của các nước trong khu vực về nhiều lĩnh vực có thể dần dần lớn mạnh thành các lực lượng đối trọng, nhằm tiến tới bảo vệ các ranh giới đã được quốc tế thừa nhận./.