Quan hệ Mỹ – Thổ nguy cơ tan vỡ: Giọt nước tràn ly
VOV.VN - Các cuộc đối thoại giữa Mỹ – Thổ Nhĩ Kỳ trong tuần vừa qua vẫn không thể giúp hai đồng minh này giải quyết được những bất đồng.
Quan hệ Mỹ – Thổ Nhĩ Kỳ những năm gần đây đã làm tốn không ít “giấy mực” của giới truyền thông quốc tế khi trải qua nhiều giai đoạn “thăng trầm”. Mối quan hệ đó giờ đây đang phải đứng trước nguy cơ tan vỡ hoàn toàn khi Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn “chưa từng có” lên đồng minh thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây dương NATO của mình. Những bất đồng trong quá khứ chưa kịp giải quyết xong, những mâu thuẫn mới lại phát sinh khiến cho mối quan hệ giữa Washington và Ankara “chạm đáy”.
Ảnh minh họa cờ Mỹ (trái) và cờ Thổ Nhĩ Kỳ. Nguồn: KT
Dù các cuộc đối thoại giữa quan chức Mỹ – Thổ Nhĩ Kỳ đã diễn trong tuần vừa qua, song nó vẫn không thể giúp hai đồng minh này giải quyết được những bất đồng cũ và mâu thuẫn mới liên quan đến một loạt vấn đề “bề nổi” song phương như: yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ dẫn độ giáo sĩ Fethullah Gulen đang định cư tại Mỹ, hay việc mua bán vũ khí quân sự của Ankara, cho đến đòi hỏi của Washington về việc thả linh mục Andrew Brunson đang bị Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ.
Không những thế, căng thẳng Mỹ – Thổ Nhĩ Kỳ còn đến từ những bất đồng “sâu xa” hơn, có thể tính bắt đầu từ thời điểm diễn ra cuộc đảo chính bất thành tại Thổ Nhĩ Kỳ năm 2016. Mối quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ với đồng minh phương Tây, trong đó có Mỹ, đã trở nên “lạnh nhạt” hơn khi quốc gia này không nhận được sự ủng hộ trong cách thức giải quyết vấn đề hậu đảo chính. Trong khi đó, Nga và Iran lại ngược lại, hết sức ủng hộ chính phủ của Tổng thống Tayyip Erdogan. Bên cạnh đó, các mâu thuẫn trong vấn đề người Cuốc tại Syria cũng đã khiến Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ bị đụng chạm trực tiếp về lợi ích “chiến lược” của cuộc chiến.
Chính vì lẽ đó, Mỹ đưa ra trừng phạt “cứng rắn” với Thổ Nhĩ Kỳ với lý do gây sức ép lên Ankara thả linh mục người Mỹ Andrew Brunson chỉ là “giọt nước làm tràn ly” trong những căng thẳng quan hệ giữa hai bên.
Thay vì kêu gọi đối thoại, Thổ Nhĩ Kỳ đã ngay lập tức đáp trả các động thái trừng phạt của Mỹ đối với Bộ trưởng Nội vụ và Tư pháp nước này hồi đầu tháng 8 bằng một động thái tương tự. Còn với tuyên bố áp thuế gấp đôi lên mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ của Mỹ, chính quyền Ankara tuyên bố “sẽ không nhượng bộ”, thậm chí có thể không níu giữ một mối quan hệ “chẳng đáng giá bằng 1 linh mục”.
Tổng thống Erdogan cho biết: “Bạn đừng bao giờ dùng những lời đe dọa với đất nước chúng tôi.Chúng tôi hiểu những từ ngữ của luật pháp và các quyền của con người chứ không phải là các lời lẽ đe dọa. Thật là sai lầm khi đưa Thổ Nhĩ Kỳ ngang hàng với một linh mục. Một lần nữa tôi nhấn mạnh rằng, thật là đáng tiếc khi Mỹ đã lựa chọn linh mục Andrew Brunson thay vì một đối tác chiến lược của mình trong NATO”.
Theo ông Erdogan, Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng tìm cho mình những đồng minh chiến lược mới thay thế Mỹ, nếu nước này không thấy sự tôn trọng và có đi có lại nào trong quan hệ song phương với Washington. Và rằng các hành động đơn phương của Mỹ chống lại Ankara sẽ chỉ góp phần làm suy yếu lợi ích và an ninh của Mỹ.
Liên quan đến việc đồng nội tệ Lira của Thổ Nhĩ Kỳ lao dốc xuống mức thấp nhất kể từ năm 2001 so với đồng USD do ảnh hưởng của việc áp thuế mới của Mỹ, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 11/8 khẳng định, sẽ bảo vệ đất nước trước một cuộc chiến tranh “thương mại” từ Mỹ. Theo đó, nước này dự kiến sử dụng các đồng nội tệ quốc gia trong hoạt động các thương mại với Trung Quốc, Nga, Iran và Ucraina. Ngoài ra, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã sẵn sàng thiết lập một hệ thống tương tự trong các giao dịch với các nước châu Âu khi mà khối Liên minh này cũng đang muốn “ giải phóng khỏi sức ép” của đồng USD./.
Nhân vật bí ẩn gây sóng gió trong quan hệ Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ là ai?
