Bầu cử Australia: Cuộc đua song mã

Ngày 7/9, cuộc bầu cử Quốc hội Australia lần thứ 44 sẽ chính thức diễn ra. Mặc dù có tới hơn 50 đảng phái tham gia tranh cử nhưng theo nhận định của các chuyên gia phân tích, đây sẽ chỉ là cuộc đua song mã giữa Công đảng cầm quyền của Thủ tướng Kevin Rudd và Liên minh Tự do - Quốc gia đối lập do ông Tony Abbott đứng đầu. Công tác chuẩn bị cho cuộc đua giành ghế tại Hạ viện và Thượng Viện Australia cho nhiệm kỳ 3 năm tới trước “giờ G” đã được hoàn tất.

Thủ tướng Kevin Rudd chụp hình với các cử tri trẻ tuổi ở Melbourne (Ảnh: Getty Images)

Theo các số liệu thống kê mới nhất, cuộc tổng tuyển cử ở Australia lần này ghi nhận số lượng các ứng cử viên tham gia tranh cử kỷ lục. Trong đó, có 529 ứng viên tranh cử 40 ghế trống trong Thượng viện (Thượng viện Australia có 76 ghế) và 1.188 ứng cử viên tranh cử 150 ghế Hạ viện.

Theo luật pháp hiện hành ở Australia, đảng nào nắm đa số quá bán tại Hạ viện sẽ được quyền đứng ra thành lập Chính phủ và người đứng đầu đảng đó sẽ trở thành thủ tướng của nước này.

Nếu so sánh tương quan lực lượng trước thềm tổng tuyển cử, Công đảng cầm quyền hiện nắm 71 ghế tại Hạ viện trong khi Liên minh Tự do - Quốc gia đối lập nắm 72 ghế, thì đây là cuộc đua quyết liệt hứa hẹn nhiều kịch tính.

Cuộc tổng tuyển cử diễn ra chưa đầy 3 tháng sau khi ông Kevin Rudd - khi đó là cựu Ngoại trưởng Australia đã đánh bại đương kim Thủ tướng Julia Gillard trong cuộc bỏ phiếu nội bộ ngày 26/6 để trở thành nhà lãnh đạo Công đảng rồi trở thành Thủ tướng Australia nhiệm kỳ thứ hai. 

Tại thời điểm đó, việc trở lại chiếc ghế Thủ tướng sau 3 năm “về nhì” của ông Kevin Rudd trước bà Julia Gillard, nữ thủ tướng đầu tiên của Australia được dư luận coi là khá ngoạn mục và ấn tượng. Bởi trước đó, ông Kevin Rudd từng lãnh đạo Công đảng và làm Thủ tướng trong thời gian từ tháng 12/2007 đến tháng 6/2010, nhưng sau đó phải rút lui vì mất tín nhiệm.

Công đảng là một trong những đảng kỳ cựu nhất trên chính trường Australia (thành lập năm 1891), liên tục đưa người ra tranh cử kể từ cuộc bầu cử đầu tiên (1901) và với chiến thắng hôm 24/11/2007, ông Kevin Rudd đã làm rạng danh Công đảng sau một thời gian khá dài vắng bóng trên chính trường. Khi đó, ông Kevin Rudd đã giành chiến thắng với cương lĩnh tranh cử ấn tượng như giương cao ngọn cờ “Hướng về tương lai”, “Lãnh đạo mới, ý tưởng mới”...

Trong bối cảnh nội bộ Công đảng cầm quyền bị rạn nứt nghiêm trọng sau cuộc đổi ngôi ngoạn mục ngày 26/6, cuộc tổng tuyển cử ngày 7/9 có ý nghĩa hết sức quan trọng. Đây không chỉ là phép thử đối với uy tín của Công đảng cầm quyền sau gần 3 tháng tiến hành cải tổ nội các sâu rộng, mà còn là thước đo phản ánh sự tín nhiệm của cử tri Australia đối với những chính sách phát triển kinh tế - xã hội mà Thủ tướng Kevin Rudd thực hiện thời gian qua.

Ông Rudd  từng được coi là chính trị gia nổi tiếng nhất của Australia. Trước khi trở thành Chủ tịch Công đảng, ông Kevin Rudd từng làm khá nhiều việc như nghiên cứu chính sách đối ngoại, quốc phòng, thành viên ủy ban kinh tế, phát ngôn viên ngoại giao... và được giới chuyên môn đánh giá là chính trị gia có tài hùng biện, biết rút tỉa kinh nghiệm từ những thất bại, khả năng ứng đối nhanh, trình bày chính sách mạch lạc theo lối phân tích, tổng hợp.

Trong khi đó, đối thủ của ông, ông Tony Abbott sinh năm 1957 tại Anh và trở lại Sydney vài năm sau đó. Ông từng tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế và luật tại trường Đại học Sydney, sau đó ông tham gia nghiên cứu chính trị và triết học tại Đại học Oxford. Ông Abbott cũng từng có thời gian làm việc cho tờ The Australian, sau đó ông làm việc trong vai trò cố vấn cho Đảng Tự do trước khi dấn thân vào con đường chính trị năm 1994. Ông Abbott đã có thời gian phục vụ cho chính quyền cựu Thủ tướng John Howard.

Hai đối thủ - kẻ tám lạng người nửa cân

Các cuộc thăm dò dư luận mới nhất ở Australia cho thấy, Công đảng cầm quyền của Thủ tướng Kevin Rudd đang mất ưu thế vào tay Liên minh Tự do Quốc gia đối lập của ông Tony Abbott trong bối cảnh cuộc tổng tuyển cử đã cận kề. Mới đây nhất, trong một cuộc khảo sát của Newspoll ngày 2/9 với khoảng 1.110 cử tri, ông Rudd đạt 41% số phiếu trong khi ông Tony Abbott giành được 43%.

Ứng cử viên của Liên minh Tự do - Quốc gia, ông Tony Abbott (Ảnh: AFP)

Trước đó, ở vào thời điểm chỉ còn 1 tuần nữa là diễn ra cuộc bầu cử Quốc hội tại Australia. Kết quả thăm dò dư luận cho thấy, uy tín của Công đảng cầm quyền của Thủ tướng Kevin Rudd tăng từ 29% lên 35% - mức cao nhất kể từ đầu chiến dịch tranh cử đến nay. Trong khi đó uy tín đối với Liên minh Tự do - Quốc gia đối lập của ông Tony Abbott giảm từ 48% xuống còn 43%.

Các cuộc thăm dò tương tự cho thấy Công đảng hiện giành được 46% sự ủng hộ của cử tri Austrlia so với 54% của Liên minh Tự do - Quốc gia. Mặc dù đây chỉ là kết quả của những cuộc thăm dò trước bỏ phiếu, thắng bại chỉ có thể được phân định sau cuộc bỏ phiếu vào ngày 7/9 nhưng đây rõ ràng là những tín hiệu không mấy khả quan đối với cá nhân ông Rudd nói riêng cũng như Công đảng nói chung.

Ông Rudd thường gắn liền với một thương hiệu chính trị hiền lành, ôn hòa trong khi đó đối thủ của ông, ông Abbott lại là một chính trị gia theo đường lối cứng rắn có quan điểm bảo thủ về phá thai và hôn nhân đồng tính.

Trong khi đó, các cuộc thăm dò dư luận Australia cho thấy, người dân nước này lại ủng hộ quyền phá thai và hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính. Một phần vì lí do trên và bản thân ông Abbott được biết đến như một người không có tài ăn nói tự nhiên nên ứng cử viên cho chiếc ghế Thủ tướng Australia này đã gặp không ít khó khăn trong việc kết nối với các cử tri.

Tuy nhiên theo ông John Wanna, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Quốc gia Australia, kỹ năng chính trị cứng rắn của ông Abbott cho phép ông tập trung đánh mạnh vào việc mất phương hướng của Công đảng để giành được lợi thế. Ông Wanna nói: “Tôi nghĩ rằng một trong những thông điệp quan trọng nhất vào lúc này, khi chúng ta nhìn vào những gì đã qua, đó là các cử tri đã cảm thấy mệt mỏi vì những mâu thuẫn trong nội bộ Công đảng”.

Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - chìa khóa để giành thắng lợi

Kinh tế - tài chính vẫn là mối quan tâm hàng đầu của khoảng 14 triệu cử tri Australia, cuộc tổng tuyển cử Australia diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế nước này đang phải đối mặt với muôn vàn khó khăn.

Theo công bố mới nhất của Ngân hàng trung ương Australia (RBA), dự báo mức tăng trưởng kinh tế trung bình năm 2013 của nước này là 2,25%, thấp hơn mức dự báo 2,5% mà RBA đưa ra hồi tháng 5 vừa qua. Một trong những nguyên nhân khiến RBA phải hạ dự báo tăng trưởng kinh tế của nước này là do đầu tư trong ngành khai khoáng đang suy giảm nhanh chóng.

Đương kim Thủ tướng Australia, ông Kevin Rudd (Ảnh: EPA)

Bên cạnh đó, RBA còn dự báo lực lượng lao động nước này sẽ mất 10.200 việc làm khi nền kinh tế chuyển đổi từ phụ thuộc chủ yếu vào ngành khai khoáng sang các ngành khác để thúc đẩy tăng trưởng.

Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo thêm nhiều công ăn việc làm mới là trọng trách hết sức nặng nề đối với Công đảng cầm quyền của Thủ tướng Kevin Rudd. Tuy nhiên, mục tiêu này cũng đang trở thành chủ đề được Liên minh Tự do - Quốc gia đối lập do ông Tony Abbott đứng đầu khai thác triệt để nhằm giành lợi thế trước cử tri.

Giám đốc nghiên cứu của Trung tâm khảo sát JWS, ông John Scales, nhận định: “Thử thách uy tín kinh tế có lẽ là con át chủ bài của chiến dịch tranh cử này. Công đảng đã không những không đứng vững trong thử thách này mà còn tự làm giảm uy tín của mình bằng những tuyên bố về chính sách kinh tế của Liên minh Tự do Quốc gia đối lập liên quan tới những cắt giảm sắp tới. Điều đó đã làm Công đảng mất đi sức mạnh và có thể là sai lầm lớn nhất trong chiến dịch tranh cử của họ”.

Trong các cuộc tranh luận trước bầu cử Thủ tướng Kevin Rudd nhấn mạnh rằng, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của Công đảng là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và bảo đảm việc làm cho người dân. Trong khi đó, lãnh đạo Liên minh Tự do - Quốc gia đối lập, ông  Tony Abbott lại cam kết sẽ thiết lập một chính phủ bền vững, đưa ngân sách vào vòng kiểm soát sau 6 năm "lãng phí, quản lý kém và mâu thuẫn nội bộ lãnh đạo" của Công đảng.

Ông Abbott cũng cam kết xây dựng một nền kinh tế vững mạnh hơn, bãi bỏ thuế carbon, tăng cường xây dựng đường sá, đảm bảo tốt hơn vấn đề an sinh xã hội, chăm sóc sức khỏe cộng đồng và ngăn chặn làn sóng người xin tị nạn tới Australia.

Ở vào thời điểm 1 ngày trước khi diễn ra bầu cử, Thủ tướng Australia Kevin Rudd tuyên bố sẽ chiến đấu đến cùng mặc dù các cuộc thăm dò đều không ủng hộ ông. Ông Rudd nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến khi phòng phiếu đóng cửa vào 18:00 ngày mai”.

Trong khi đó, dù có lợi thế trong các cuộc thăm dò dư luận nhưng ông Abbott vẫn rất thận trọng khi cho rằng còn quá sớm để có thể bắt đầu ăn mừng. Ông nói: “Nó giống như một trận chung kết, thời gian không còn nhiều và bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra”. Nhiều khả năng cuộc đua giữa Công đảng cầm quyền với đảng Liên minh Tự do - Quốc gia sẽ diễn ra gay cấn và bất ngờ đến phút chót./.