Có Mỹ “chống lưng”, Israel sẽ sáp nhập các vùng lãnh thổ chiếm đóng?

Được người Israel ca ngợi là một chiến thắng, song lại bị người Palestine chỉ trích là phá vỡ luật pháp quốc tế, sự thay đổi chính sách của Mỹ liên quan tới quy chế các khu định cư ở Bờ Tây chiếm đóng đã một lần nữa làm sâu sắc hơn cuộc xung đột kéo dài hàng thập kỷ qua tại Trung Đông. Cả Liên Hợp Quốc, Liên minh châu Âu, Pháp, Anh, Nga, các nước Arab và Thổ Nhĩ Kỳ đều lên tiếng chỉ trích quyết định này của Mỹ.

Có Mỹ “chống lưng”, Israel sẽ sáp nhập các vùng lãnh thổ chiếm đóng? Ảnh: Reuters

Trong chuyến thăm một khu định cư ở Gush Etzion, gần thành phố Berthleem của Palestine, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu một lần nữa bày tỏ “lấy làm cảm kích” trước tuyên bố của người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ, đồng thời coi đây là một ngày lịch sử của Israel. 

Với việc coi các khu định cư trái phép của Israel ở Bờ Tây chiếm đóng là không đi ngược lại với luật pháp quốc tế, Mỹ không chỉ thay đổi chính sách của chính mình, mà thậm chí còn đi ngược lại các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Một trong số đó là nghị quyết 2334 coi các khu định cư là một sự vi phạm luật nhân đạo quốc tế, phá vỡ triển vọng về giải pháp 2 nhà nước cho cuộc xung đột Israel - Palestine.

Người phát ngôn Cơ quan nhân quyền Liên Hợp Quốc Rupert Colville nhấn mạnh: "Về tình hình liên quan đến Israel và các khu định cư tại những vùng lãnh thổ mà nước này chiếm đóng, chúng tôi tiếp tục tuân theo lập trường lâu dài của Liên Hợp Quốc rằng các khu định cư của Israel vi phạm luật pháp quốc tế. Quan điểm của một nước không thể làm thay đổi được luật pháp quốc tế hiện hành”.

Còn tại Palestine, nhà đàm phán hàng đầu nước này Sael Erekat tuyên bố, nước này đã bắt đầu một chiến dịch tại Liên Hợp Quốc nhằm thúc đẩy một dự thảo nghị quyết lên án Israel tại Hội đồng Bảo an.

Theo ông Erekat, dù chắc chắn Mỹ sẽ phủ quyết, song Palestine sẽ không từ bỏ: "Chính quyền Mỹ đang tạo ra một mối đe dọa thực sự đối với hòa bình và an ninh thế giới. Người Palestine chúng tôi sẽ không lùi bước, với sự ủng hộ của luật pháp quốc tế".

Chính quyền Palestine đồng thời kêu gọi một cuộc họp khẩn cấp bộ trưởng của Liên đoàn Arab. Trước đó, Tổng thư ký Liên đoàn Arab Ahmed Aboul Gheit đã chỉ trích quyết định của Mỹ là gây nguy hại cho mọi nỗ lực thúc đẩy hòa bình Israel và Palestine dựa trên việc chấm dứt các hành vi chiếm đóng.

Chính sách định cư của Israel tại khu Bờ Tây trên thực tế được tất cả các chính phủ tại nước này tiến hành từ năm 1967, nhưng lại được phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây dưới sự thúc đẩy của Thủ tướng Benjamin Netanyahu và sự ủng hộ của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ước tính, hiện nay có khoảng 400.000 người Israel sống tại khu Bờ Tây, vùng lãnh thổ mà nước này chiếm đóng trái phép của Palestine và cũng là nơi sinh sống của 2,7 triệu người Palestine.

Tuyên bố của Mỹ coi các khu định cư của Israel ở Bờ Tây chiếm đóng dù không có giá trị về mặt pháp lý, song lại có ý nghĩa biểu tượng đối với các chiến dịch bầu cử đang diễn ra ở cả Mỹ và Israel, bật đèn xanh cho kế hoạch tham vọng của Thủ tướng Netanyahu sáp nhập các vùng lãnh thổ chiếm đóng, trong đó có thung lũng Jordan. Hôm nay (20/11) chính là thời hạn chót cho những nỗ lực thành lập chính phủ liên minh tại nước này./.