Mỹ đẩy nhanh việc chuyển tù nhân Guantanamo đến Saudi Arabia
VOV.VN - Mỹ đang đẩy nhanh việc chuyển tù nhân đầu tiên từ nhà tù khét tiếng trên Vịnh Guantanamo ở Cuba đến Saudi Arabia.
Saudi Arabia đã “bật đèn xanh”
Theo Reuters, việc chuyển giao tù nhân 43 tuổi Ahmed Muhammed Haza al-Darbi tưởng chừng như đã bị đình lại hồi tháng 2 khi al-Darbi dù đủ điều kiện theo thỏa thuận chuyển giao tù nhân hồi năm 2014 nhưng vẫn không được đưa về Saudi Arabia.
 |
| Chòi canh gác bên trong nhà tù khét tiếng trên Vịnh Guantanamo. Ảnh: Reuters |
Giới chức quân đội Mỹ vào thời điểm đó cho biết, họ phải chờ đợi sự chấp thuận từ phía Saudi Arabia sau khi đã nỗ lực trấn an đồng minh thân cận ở Trung Đông này mới có thể tiến hành việc chuyển al-Darbi về Saudi Arabia.
Bộ Quốc phòng Mỹ ngày 19/3 đã lên tiếng khẳng định, tiến trình này giờ “đã được nối lại”. Nữ phát ngôn viên Hải quân Mỹ Sarah Higgins cho biết, Lầu Năm Góc đang “cân nhắc những thông tin mà phía Saudi Arabia gửi liên quan đến vụ al-Darbi.
Theo các quan chức Mỹ, việc chuyển al-Darbi sẽ giúp giảm số tù nhân trong nhà tù Guantanamo ở Cuba từ 41 xuống 40 dù chính Tổng thống Mỹ Donald Trump trong chiến dịch vận động tranh cử từng cam kết “sẽ nhốt đầy những gã xấu xa trong nhà tù này”.
Nhà tù Guantanmo được Tổng thống Mỹ George W. Bush mở để giam giữ các nghi phạm mà Mỹ bắt giữ sau vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001. Chính phủ Mỹ đã hứng chịu rất nhiều chỉ trích vì hành vi đối xử thô bạo đối với các tù nhân tại đây và thậm chí còn bị cáo buộc thực hiện những hành vi tra tấn dã man đối với họ.
Các quan chức Mỹ cho biết, họ không loại trừ khả năng sẽ giam giữ thêm tù nhân tại nhà tù Guantanamo đặc biệt là những tay súng IS bị Mỹ và các lực lượng do Mỹ hậu thuẫn bắt giữ do gặp nhiều khó khăn trong việc đưa chúng vào các nhà tù tại Syria.
Thông tin về những tiến bộ trong vụ việc của al-Darbi diễn ra ngay trước thềm chuyến thăm quan trọng của Hoàng Thái tử Saudi Arabia Mohammed Bin Salman đến Mỹ.
Chuyến thăm của Hoàng Thái tử Saudi Arabia Mohammed Bin Salman được đánh giá là “lời khẳng định chắc nịch” về mối quan hệ chặt chẽ về an ninh giữa Mỹ và Saudi Arabia.
Tại sao Tổng thống Mỹ quyết giữ nhà tù Guantanamo bằng mọi giá?
Thông điệp của hy vọng
Al-Darbi đủ điều kiện để được đưa về Saudi Arabia sau một thỏa thuận giữa tên này với Chính phủ Mỹ, trong đó hắn nhận trách nhiệm vụ tấn công khủng bố nhằm vào một tàu chở dầu mang cờ Pháp trên bờ biển Yemen và chấp thuận hợp tác với chức Mỹ. Tên này đã bị giam giữ ở Guantanamo trong 15 năm.
Giáo sư luật tại Đại học Thành phố New York Ramzi Kassem- người cũng là luật sư cho Ramzi Kassem từ năm 2008- cho biết, việc Chính phủ của Tổng thống Trump tôn trọng thỏa thuận năm 2014 sẽ là một bước tiến quan trọng và sẽ khiến nhiều tù nhân như al-Darbi quan tâm.
“Việc đưa ông al-Darbi về Saudi Arabi xét xử sẽ truyền đi một thông điệp của hy vọng cho các tù nhân khác rằng việc rời khỏi nhà tù Guantanamo hoàn toàn có thể trở thành hiện thực”, Giáo sư Kassem nói.
Những người chỉ trích hệ thống nhà tù Guatanamo của quân đội Mỹ đã lên tiếng kêu gọi xét xử những tay súng khủng bố tại các tòa án dân sự. Họ cũng cho rằng, chi phí để giam giữ các tù nhân tại nhà tù này là quá đắt đỏ nên việc giam giữ tù nhân vô thời hạn là không phù hợp.
Người tiền nhiệm của ông Trump, Tổng thống Barack Obama đã nỗ lực để giảm số tù nhân bị giam giữ tại đây từ 242 xuống còn 41. Tuy nhiên, ông Obama đã không thực hiện được cam kết sẽ đóng cửa nhà tù này trước khi ông rời nhiệm sở năm 2017.
Trái với ông Obama, ngay khi lên nắm quyền, ông Trump đã ký sắc lệnh để giữ nhà tù Guantanamo mở cửa. Trong diễn văn đầu tiên trước Quốc hội Mỹ, ông Trump nhấn mạnh, sẽ có thêm nhiều tên phiến quân IS và al-Qaeda bị giam giữ tại Guantanamo. Tổng thống Mỹ cũng yêu cầu Lầu Năm Góc xem xét lại chính sách giam giữ tù nhân của quân đội Mỹ.
Từ trước đến nay, quân đội Mỹ luôn gặp phải rất nhiều khó khăn trong việc xác định cần phải làm gì với các tù binh trong cuộc chiến kéo dài với các phiến quân khủng bố Hồi giáo do họ đến từ rất nhiều nơi trên thế giới để cùng tham chiến với IS ở Syria.
Hồi tháng 2, các quan chức Mỹ đã bày tỏ lo ngại về việc thiếu một chỉ dẫn cụ thể về việc cần phải đối xử như thế nào với các chiến binh IS bị Các Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do Mỹ hậu thuẫn bắt giữ. Điều này xuất phát từ thực tế là SDF hiện đang giam giữ hàng trăm tay súng nước ngoài và hàng nghìn phiến quân IS./.
