Mỹ và đồng minh bất hòa sau bê bối nghe lén 3 đời Tổng thống Pháp

Dư luận thế giới lại một lần nữa chấn động khi tờ báo "Tấm gương" của Đức vừa tiết lộ, không chỉ do thám Thủ tướng Đức Angela Merkel, Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA) còn do thám ba đời Tổng thống Pháp.

Vụ bê bối nghe lén đã khiến Tổng thống Obama (trái) và người đồng cấp Pháp Hollande (phải) trở nên xa cách nhau (Ảnh AP)

Vậy là sau bê bối nghe lén các nhà lãnh đạo Đức khiến quan hệ giữa hai đồng minh Mỹ - Đức rạn nứt, nước Mỹ lại tiếp tục vướng vào vụ bê bối nghe lén các lãnh đạo Pháp đã khiến nước Pháp rúng động.

Theo nguồn tin này, một tài liệu mới tiết lộ của trang WikiLeaks cho biết NSA đã do thám ba đời Tổng thống Pháp - gồm hai cựu Tổng thống Jacques Chirac, Nicolas Sarkozyvà đương kim Tổng thống Francois Hollande.

Thông tin này không phải là quá bất ngờ với dân chúng Pháp bởi lẽ, từ khi xảy ra scandal Edward Snowden cách đây 2 năm, rất nhiều tờ báo Pháp đã có những bài điều tra về các hoạt động nghe lén của Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ - NSA, trên lãnh thổ châu Âu, trong đó có nhiều mục tiêu là công dân Pháp. Vì thế, dư luận Pháp không quá bất ngờ vì tiết lộ của Wikileak, họ biết chắc các hoạt động đó đã tồn tại nhiều năm nay.

Tuy nhiên, điều gây sốc nhất là việc có đến 3 đời Tổng thống Pháp bị nghe trộm. Đây là việc gây sốc bởi lẽ Tổng thống Pháp là công dân số 1 của nước Pháp, là nhân vật được bảo vệ ở mức cao nhất mà cũng bị nghe lén.

Điều đó khiến nhiều người đặt câu hỏi về hiệu quả của các chương trình bảo vệ an ninh quốc gia và lo ngại rằng nếu ngay cả Tổng thống Pháp cũng bị theo dõi thì các công dân bình thường sẽ là mục tiêu không thể thoát của các cơ quan tình báo nước ngoài. Vì thế, dư luận Pháp không bất ngờ nhưng tỏ ra hoài nghi và lo lắng hơn sau sự kiện này.

Trên thực tế thì từ năm ngoái, trong cuộc gặp Tổng thống Mỹ Obama vào tháng 10/2014, Tổng thống Pháp Francois Hollande đã lên tiếng về việc này và yêu cầu phía Mỹ chấm dứt các hoạt động đó. Phía Mỹ cũng đã đảm bảo sẽ không để việc đó xảy ra.

Vì vậy, khi sự việc đã được công khai như hiện nay thì một mặt phía Pháp vẫn phải có những phản ứng rõ ràng nhưng mặt khác, họ cũng tránh để sự việc đi quá xa.

Bộ Ngoại giao Pháp đã triệu tập Đại sứ Mỹ tại Pháp đến để bày tỏ sự phản đối, Tổng thống Pháp Hollande cũng đã triệu tập cuộc họp khẩn với các nghị sĩ đại diện cho 2 viện Quốc hội Pháp đã lên tiếng phản đối.

Về mặt nghi thức, đó là những phản ứng công khai, nhưng mang nặng tính biểu tượng bởi sau đó, chính Tổng thống Pháp Hollande đã tuyên bố là “quan hệ hợp tác trong lĩnh vực tình báo giữa Pháp và Mỹ vẫn sẽ diễn ra bình thường.

Tuy nhiên, cũng sẽ có một số ảnh hưởng nhất định về mặt ngoại giao, đó là việc châu Âu, mà Pháp là thành viên chủ chốt, sẽ trì hoãn các vòng đàm phán Hiệp định đầu tư và thương mại xuyên Thái Bình Dương với Mỹ để phản đối các hành động này của Mỹ.

Cần nhắc lại rằng việc theo dõi các đời Tổng thống Pháp đã bắt đầu từ năm 2006 và kéo dài đến tận năm 2012, trải qua 3 đời Tổng thống là ông Chirac, ông Sarkozy và ông Hollande và việc này đã được khởi xướng từ trước khi Tổng thống Mỹ Obama bước vào Nhà Trắng.

Việc phía Mỹ cam kết chấm dứt các hoạt động này, không chỉ với Pháp mà còn với Đức, cụ thể là nữ Thủ tướng Angela Merkel, là việc bắt buộc phải làm để cứu vãn mối quan hệ đồng minh giữa 2 bờ Đại Tây Dương.

Có thể thấy là trong các scandal này, dư luận Đức và Chính phủ Đức tỏ ra quyết liệt và gay gắt hơn nhiều so với phía Pháp bởi theo nhiều bài báo điều tra của báo chí Pháp thì ngay trong việc theo dõi của cơ quan an ninh Mỹ đối với các công dân Pháp, phía cơ quan an ninh Pháp cũng đã giúp sức không hề nhỏ, tức là phía Pháp cũng không hoàn toàn vô can trong việc này.

Về lâu dài, mặc dù có thể có chút ảnh hưởng đến quan hệ đồng minh và buộc các bên phải điều chỉnh lại một số vấn đề trong quan hệ, sợi dây đồng minh giữa Mỹ và châu Âu vẫn sẽ chặt chẽ bởi hai bên có quá nhiều lợi ích phụ thuộc lẫn nhau.

Sự việc này diễn ra trong một hoàn cảnh tương đối nhạy cảm với chính quyền của ông Hollande, đó là thời điểm mà Chính phủ Pháp đang muốn Quốc hội thông qua bộ luật về tình báo đang gây tranh cãi rất nhiều sau thời gian qua.

Bộ luật này được thúc đẩy mạnh sau vụ khủng bố ở Paris hồi tháng 1 vừa qua, trong đó có những điều gây tranh cãi như trao quá nhiều quyền lực cho cơ quan an ninh hay vi phạm quyền tự do cá nhân…

Vì thế, khi Wikileaks tiết lộ cơ quan an ninh Mỹ đã nghe lén 3 đời Tổng thống Pháp, áp lực dành cho chính quyền của ông Holland là rất lớn, đó là làm sao thuyết phục được các nghị sĩ thông qua được Luật này. Hiện tại thì bộ luật này đã được thông qua và chỉ còn chờ Hội đồng Hiến pháp bật đèn xanh là có thể áp dụng./.