Quan hệ Trung - Hàn có gì mới?

Trong 4 ngày, từ 27 đến 30/6, Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye đã đến thăm Trung Quốc, mở ra chương mới cho quan hệ giữa hai cường quốc kinh tế châu  Á.

Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Bắc Kinh (Ảnh: Tân Hoa xã)

Đây là chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên tới Trung Quốc kể từ khi bà Park nhậm chức hồi tháng 2. Ưu tiên hàng đầu trong các cuộc hội đàm giữa hai bên là vấn đề Triều Tiên. Hai bên đều hy vọng tăng cường các mối quan hệ kinh tế - thương mại và những vấn đề khác mà hai bên cùng quan tâm.

“Lấy lại lòng tin”

Ngay trong bài diễn văn truyền hình toàn quốc khi mới nhậm chức Tổng thống Hàn Quốc, bà Park Geun-hye đã cam kết: “mở ra một kỷ nguyên mới cho bán đảo Triều Tiên, dựa trên các biện pháp an ninh mạnh mẽ và những hoạt động ngoại giao lấy sự tin tưởng lẫn nhau làm cơ sở”.

Trong quan hệ Trung - Hàn, sự kiện ngày 12/12/2011 (vụ Thuyền trưởng tàu cá Trung Quốc đâm chết cảnh sát Hàn Quốc khi bị bắt giữ trong lãnh hải Hàn Quốc ngày 12/12/2011) đã làm quan hệ hai nước xấu đi nghiêm trọng ngay trước thềm năm 2012, “Năm hữu nghị” kỷ niệm 20 năm ngày hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao.

Với những thái độ ứng xử trái ngược nhau của hai bên, khiến quan hệ ngoại giao giữa hai nước xấu đi, rơi vào kịch bản “kinh tế nóng, chính trị lạnh” giống như quan hệ Nhật - Trung trước đây.

Năm 2012, khi bà Park Geun-hye đắc cử Tổng thống Hàn Quốc, tình hình quan hệ hai bên có chuyển biến đáng kể. Dư luận Trung Quốc tỏ ra lạc quan hơn. Báo chí Trung Quốc ngoài việc đưa tin khách quan về kết quả bầu cử, còn có nhiều bài ca ngợi bà Park Geun-hye, đồng thời cho biết bà là “bạn cũ của Trung Quốc”.

Bà Park Geun-hye vốn rất thông thạo tiếng Trung Quốc cũng như lịch sử, triết học, văn học, thư pháp Trung Quốc. Tháng 11/2011 bà đã từng thăm Trung Quốc với tư cách là Đại biểu của Đảng Đại Quốc gia Hàn Quốc. Vì vậy, Trung Quốc rất mong đợi chuyến thăm này để hàn gắn quan hệ hai nước bị đóng băng kể từ cuối năm 2011 tới nay.

Cũng tại cuộc hội đàm, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hy vọng chuyến thăm này sẽ để lại ấn tượng tốt đẹp cho bà Park Geun-hye, đồng thời khẳng định Trung Quốc đánh giá cao tầm quan trọng trong mối quan hệ với Hàn Quốc và đây là một phần quan trọng trong chính sách ngoại giao của Bắc Kinh.

Vì thế, dư luận các nước cho rằng, thời gian qua hai bên đã mất lòng tin, bởi vậy trọng điểm chuyến thăm này của bà Park Geun-hye là để hai bên có dịp “lấy lại lòng tin”.

Thúc đẩy đàm phán với Triều Tiên

Về vấn đề bán đảo Triều Tiên, hai bên đều nhất trí thực hiện phi hạt nhân hóa bán đảo này. Phía Trung Quốc khẳng định phản đối bất kỳ bên nào có hành vi phá hoại hòa bình ổn định khu vực này, đồng thời hai bên thúc đẩy “tăng thêm niềm tin” với nhau.

Về phần mình, Tổng thống Park Geun-hye nhấn mạnh mối quan hệ Trung – Hàn đã có những bước phát triển rõ rệt kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao hơn 20 năm trước.

Bà Park cho biết sẽ tận dụng chuyến thăm này nhằm tăng cường quan hệ song phương cũng như thúc đẩy các kết quả tích cực hơn trong việc duy trì hòa bình và ổn định tại Đông Bắc Á.

Tổng thống Hàn Quốc cho biết: “Hai nhà lãnh đạo đã chia sẻ quan điểm chung về vấn đề phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên, duy trì hòa bình và an ninh trên Bán đảo Triều Tiên đồng thời giải quyết các vấn đề thông qua đối thoại và đàm phán”.

Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết, ông sẽ hợp tác với Tổng thống Park Geun-hye nhằm thúc đẩy mạnh mẽ mối quan hệ đối tác hợp tác và chiến lược song phương, và bày tỏ tin tưởng chuyến thăm của Tổng thống Park Geun-hye sẽ tiếp thêm động lực phát triển quan hệ hai nước trên nhiều lĩnh vực.

Dư luận cho rằng, đây có thể là cơ hội tốt để bà Park Geun-hye thực hiện “một sự thống nhất quốc gia” từng là lời hứa khi tranh cử Tổng thống Hàn Quốc.

Tăng cường hợp tác kinh tế

Kể từ khi lập quan hệ ngoại giao năm 1992, phía Hàn Quốc đã coi trọng phát triển quan hệ kinh tế với Trung Quốc, vì đây là thị trường khổng lồ và là động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế Hàn Quốc phát triển.

Năm 1992, kim ngạch thương mại Trung - Hàn mới chỉ có 5 tỉ USD, nhưng tới năm 2004 đạt trên 90 tỉ USD. Năm 2006 đã tăng vọt lên tới 134,3 tỉ USD. Năm 2010 đạt 200 tỉ USD, năm 2011 đạt 250 tỉ USD, năm 2012 đạt 253 tỉ USD. Và theo dự kiến đến năm 2015 có thể đạt mức 300 tỉ USD.

Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc, vượt xa kim ngạch buôn bán Hàn - Mỹ năm 2012 là 100 tỉ USD. FDI của Hàn Quốc tại Trung Quốc đến tháng 9/2007 đã đạt 21,1 tỉ USD với trên 19.512 hạng mục công trình.

Chính vì vậy, Trung Quốc rất mong muốn chuyến thăm này của bà Park Geun-hye để hòa dịu quan hệ hai nước và lấy lại lòng tin của dân chúng. Được biết, bà Park Geun-hye đã dẫn theo một đoàn các chủ doanh nghiệp và thương nhân với quy mô lớn (71 người), gấp hai lần chuyến thăm Trung Quốc năm 2008 và nhiều hơn 19 người so với đoàn của bà Park thăm Mỹ hồi tháng 5/2013.

Báo chí Trung Quốc ngày 28/6/2013 cho biết, trong hội các cuộc hội đàm, hai bên đã đạt được 4 “nhận thức chung”: (1) Tăng cường hợp tác hơn nữa, nhất là tăng thêm lòng tin chính trị giữa hai nước; (2) Tăng cường hợp tác kinh tế buôn bán, thỏa thuận năm 2014 đạt kim ngạch 300 tỉ USD: (3) Tăng cường giao lưu và trao đổi văn hóa: (4) Ngoài ra, tăng cường hợp tác quốc tế trong quan hệ với LHQ, G20, OPEC, ASEAN. Hai bên cũng đã ra tuyên bố chung “Hướng tới tương lai” và “Kế hoạch hành động tăng quan hệ cường đối tác chiến lược”.

Như vậy, sau thời gian căng thẳng kéo dài, chuyến thăm của Tổng thống Park Geun-hye đến Trung Quốc đã đưa lại luồng gió mới cho bán đảo Triều Tiên và khu vực Đông Bắc Á, khiến dư luận kỳ vọng vào những bước tiến trong tương lại về hòa bình tại khu vực. Tuy nhiên, dư luận cũng cho rằng hiệu quả thực sự của những điểm mới trong quan hệ Trung - Hàn vẫn còn đang ở phía trước./.