Tòa quốc tế cho Bắc Kinh 1 tháng để phản biện trong vụ kiện Biển Đông

Vòng điều trần thứ 2 của Tòa án Trọng tài Thường trực The Hague (PCA) về vụ Philipines kiện đường lưỡi bò của Trung Quốc tại Biển Đông đã kết thúc vào ngày 20/11 sau 5 ngày nghe phái đoàn Manila trình bày luận cứ.

Trong một bản thông cáo, PCA đã tóm tắt các luận cứ đã được phái đoàn Philippines trình bày trong vòng điều trần lần này, đồng thời xác định rằng Manila có thể tiếp tục bổ sung tài liệu và tả lời các câu hỏi của Tòa trong phiên điều trần dự trù vào ngày 18/12 tới đây.

Toàn cảnh một phiên xét xử của PCA. Ảnh PCA.

Riêng đối với Trung Quốc, dù nước này tẩy chay toàn bộ vụ kiện, PCA vẫn quyết định dành cho Bắc Kinh cơ hội viêt phản biện và gửi đến tòa trước ngày 1/1/2016.

Phán quyết của PCA sẽ có lợi cho tất cả các bên

Khép lại vòng điều trần lần này, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Albert Del Rosario đã một lần nữa thay mặt phái đoàn Philippines thể hiện tin tưởng tuyệt đối của Philippines về cách tiếp cận Pháp lý thông qua PCA, đồng thời đề cao vai trò của luật pháp quốc tế như một  “cơ chế điều tiết hữu hiệu” cho phép các quốc gia nhỏ được đối đãi công bằng so với các siêu cường.

Ông Del Rosario cho rằng, phán quyết của PCA sẽ có lợi cho tất cả các bên, đối với Trung Quốc là xác định giới hạn quyền lợi của Trung Quốc đối với các vùng biển, đối với Philippines là các quyền lợi như quyền đánh bắt, khai thác khoáng sản và chấp pháp trong vùng đặc quyền kinh tế của họ.

Đối với cộng đồng thế giới, ông Del Rosario tin tưởng tác quyết đinh của PCA sẽ giúp duy trì hòa bình, ổn định và tự do lưu thông hàng hải, hàng không trên khu vực Biển Đông.

Bộ trưởng Ngoại giao Philippines cũng nhấn mạnh việc Trung Quốc đưa ra yêu sách đối với phần lớn khu vực Biển Đông đã ngăn cản Philippines “ tiến hành các hoạt động thăm dò khai thác cơ bản nhất tại các khu vực mà chỉ có Philippines mới có đặc quyền”.

Ông Albert Del Rosario cũng chỉ ra những hoạt động tôn tạo đảo, xây dựng các công trình của Trung Quốc tại các khu vực tranh chấp đã làm tổn hại nghiêm trọng tới môi trường biển của một trong những khu vực đa dạng sinh học bậc nhất trên thế giới, đồng thời thể hiện sự ngang ngược của Trung Quốc trước các quốc gia khác và trước pháp luật quốc tế.

Vụ kiện không đơn thuần là về chủ quyền lãnh thổ

Tuy nhiên , Bộ trưởng Ngoại giao Philippines phủ nhận các cáo buộc của Trung Quốc cho rằng vụ kiện này là “một hành vi thiếu thiện chí” bởi Philippines vẫn coi Trung Quốc là “ một người bạn cần được quý trọng” và vụ kiện này nhằm mục đích “giữ gìn” tình bạn đó.

Trả lời hãng Reuters, bà Abigail Valte, Phó Phát ngôn viên của Tổng thống Philippines nhận định” chúng tôi đã có điều kiện trình bày tất cả các luận cứ của mình để chứng minh ý tưởng chính trong đơn kiện là đường chín đoạn của Trung Quốc trên Biển Đông không có cơ sở trong luật pháp quốc tế”.

Theo người phát ngôn của phái đoàn Philippines tại The Hauge, diễn tiến vụ kiện rất thuận lợi và sau vòng điều trần vừa kết thúc, Philippines “hy vọng sẽ đảm bảo được một quyết định của tòa án trong khoảng sáu tháng tới đây”.

Đối với Valte, vụ kiện của Philippines không đơn thuần là về chủ quyền lãnh thổ mà thực sự là “đứng ra bảo vệ những gì được cho là đúng trước một diễn đàn thích hợp”.

Theo bà Valte, Philippines không thể đứng lên chống lại sức mạnh quân sự khổng lồ của Trung Quốc, nhưng “ điều quan trọng là có được một phán quyết về mặt pháp lý”.

PCA sẽ đưa ra phán quyết cho vòng điều trần thứ 2 trong năm 2016. Sau khi quá trình điều trần kết thúc, các bên sẽ được phép rà soát và đính chính nội dung trả lời đã đưa ra trước Tòa, thời hạn đến hết ngày 9/12.

Phía Philippines đồng hời được quyền bổ sung các câu trả lời và các tài liệu liên quan trước ngày 18/12. Mặc dù Trung Quốc từ chối tham dự phiên tòa, Tòa vẫn cho phép phía Trung Quốc đưa ra ý kiến bằng văn bản trước ngày 1/1/2016 nhằm đảm bảo sự công bằng đối với tất cả các bên tham gia./.